۱۱:۵۳ - ۱۳۹۳/۰۱/۲۷ سخنرانی امام خمینی در جمع اعضای شورای نگهبان:

اسلام نه با سرمایه‌داری موافق است نه کمونیسم

اسلام نه با سرمایه‌داری موافق است نه با کمونیسم... من متأسفم که در بین گروه اول گاهی کسانی هستند که بعضی اوقات به احادیثی متوسل می‌شوند، مثلاً مستند خود را آن فرمان حضرت امیر - علیه السلام - قرار می‌دهند که ایشان به مالک اشتر فرمودند؛ اولاً این فرمایش حضرت یک حکم حکومتی است و نمی‌شود به آن فتوا داد، ثانیاً در مورد زکات است، در حالی که حکومت اسلامی به وسیله خمس اداره می‌شود.

مبارزه (رسانه تحلیلی خبری دانشجویان خط امام): سی و سه سال پیش در چنین روزی (۲۷ فروردین ۱۳۶۰ / ۱۱ جمادی الثانی ۱۴۰۱) امام خمینی در حسینیه جماران در جمع اعضای شورای نگهبان، مکتب اسلام را متفاوت با حکومت سرمایه داری و کمونیستی دانستند.

با توجه به گرایش اکثریت اعضای شورا به فقه سنتی و تفسیر آنان از این اسلام به عنوان موید اقتصاد بازار، در موارد متعددی میان مجلس، دولت و شورای نگهبان بر سر مسائلی چون “قانون کار” اختلاف به وجود آمده بود که اوج آن در سال ۶۰ بود. از این رو، امام خمینی در این سخنرانی تفاسیر غلط درباره برخی روایات را به تأیید اقتصاد آزاد می انجامد مورد انتقاد قرار داده اند.

متن کامل این سخنرانی که در جلد ۱۴ صحیفه امام خمینی (صفحات ۳۰۲ تا ۳۰۴) آمده، به شرح زیر است:

بسم الله الرحمن الرحیم

اسلام نه با سرمایه داری موافق است نه با کمونیسم

امروز ما گرفتار دو جریان هستیم: یکی آن جریانی است که همین که به نفع مستضعفین و محرومین سخن گفته شود واز کاخ نشین‌ها وغاصبین حقوق مردم صحبتی بشود می‌گویند این همان کمونیسم است .. وجریان دیگر این که وقتی گفته شود خودسرانه اقدام به تقسیم زمین یا گرفتن اموال ننمایید، می‌گویند طرفداری از سرمایه داران وفئودال‌ها شده است. در حالی که همان‌طور که می‌دانید اسلام نه با سرمایه داری موافق است نه با کمونیسم. اسلام راه ورسم دیگری غیر از اینها دارد. من متأسفم که در بین گروه اول گاهی کسانی هستند که بعضی اوقات به احادیثی متوسل می‌شوند، مثلاً مستند خود را آن فرمان حضرت امیر – علیه السلام – قرار می‌دهند که ایشان به مالک اشتر فرمودند (۱)؛ اولاً این فرمایش حضرت یک حکم حکومتی است و نمی‌شود به آن فتوا داد، ثانیاً در مورد زکات است، در حالی که حکومت اسلامی به وسیله خمس اداره می‌شود. احتمال است حضرت یا به لحاظ وضع خاص منطقه چنین حکمی کرده باشند یا این که علم داشته‌اند که مردم آن منطقه افرادی راستگو و صادق هستند. اما ما حدیث داریم که می‌شود با آن فتوا داد و عمل کرد و آن این است که «باشد به این که فقرا در مال اغنیا شریک هستند» (۲). مگر نه این است که مال مورد شرکت مشاع است، پس فقرا در مال اغنیا شرکت دارند. کسی که حقوق مالی خود را پرداخت نکرده است، سهمی که می‌بایست پرداخت کند به صورت مشاع در دست اوست و در صورت عدم پرداخت به صورت تصاعدی افزایش پیدا می‌کند، تا آن جا که اگر کلیه اموالشان را هم بدهند باز بدهکارند.

ظلم خوانین و فئودالها به مردم فقیر

در مورد مسئله زمین باز دقت بشود که احیاء موات شرایطی دارد. من خودم از ظلم و ستم خوانین و فئودال‌ها اطلاع دارم که چگونه مردم فقیر را به زور به کار می‌گرفتند، چگونه با زجر و شکنجه آنها را وادار به کار می‌کردند، در این گونه موارد اگر زمین هم احیا بشود، آن ظالم که مردم را به زور وادار به کار کرده است، مالک نمی‌شود. اینها چنین مال جمع کرده وصاحب ده‌ها وصدها هکتار و گاهی بیشتر زمین شده‌اند. من نمی‌گویم کسی که دوخانه دارد در یکی ساکن است و دیگری را اجاره داده تا از مال الاجاره زندگی کند خانه او را بگیرند، یا کسی که به زحمت زمینی را آباد کرده وحالا از زمین زندگی خود را می‌گذراند زمین اورا بگیرند، اما ببینید این ثروت‌های بزرگ چطور انباشته شده است. من احتمال این را که اینها حقوق شرعی خود را پرداخته باشند حتی در مورد یک نفرشان هم نمی‌دهم، در مواردی اگر تمام اموالشان هم گرفته شود باز بابت حقوق شرعی بدهکارند.

وقتی در پاریس بودم عده‌ای از سرمایه دارها که حس کرده بودند دیگر رژیم سابق رفتنی است ولذا برای این که در حکومت بعدی هم آنها به همان گونه باشند و زندگی کنند، پیش من آمدند که می‌خواهیم وجوه شرعی خود را پرداخت کنیم. من مقصود آنها را فهمیدم و گفتم شما بروید اساس کارتان را درست کنید، من پولی از شما نمی‌گیرم. الآن هم عده‌ای هستند که می‌روند مثلاً صد هزار تومان به یکی از آقایان می‌دهند که این حقوقی است که شرعاً به عهده من است وآنها هم می‌گویند بله فلانی وجوه شرعی خود را پرداخته است، در حالی که این شخص ۵۰ میلیون تومان از این بابت بدهکار بوده‌ است، حالا می‌خواهد با پرداخت این مبلغ کم بگوید که اموالش دیگر مال خودش است.

وضع قوانین برای اعاده حقوق فقرا

شما بیایید احکام الهی را اجرا کنید. باید قوانین وضع بشود که حقوق محرومین و فقرا به آنها بازگردانده شود، این وظیفه شماست. متأسفانه در برخی موارد قوانین خوب هستند ولی خوب اجرا نمی‌شوند، ما مأمورین اجرای خوب در این موارد کم داریم. اگر مأمورین اجرا افراد صالح و واردی باشند، دیگر سر وصدای کسی در نمی‌آید. برای این امر هم باید فکری کرد. من از خداوند می‌خواهم که به همه توفیق پیاده کردن قوانین اسلام را عنایت فرماید.

والسلام علیکم ورحمة الله وبرکاته

 

(۱)- نهج البلاغه، نامه (۵۳)، آنجا که حضرت علی (ع) می‌فرمایند: «و تَفَقَّدْ أَمْرَ الْخَراجِ بِما یُصْلِحُ أَهْلَهُ‌…».

(۲)- مستدرک الوسائل، ج ۷، ص ۲۴.

:::::