۱۰:۵۶ - ۱۳۹۳/۰۶/۱۵ حمید قزوینی :

امام صدر، همچنان رمز وحدت ملی است

«همگان می‌دانند که ساختار جمعیت کنونی لبنان از لحاظ تمدنی برای جهان اهمیت بسیار دارد و نشانه آزاد اندیشی و تسامح مسلمانان و نماد گفت‌وگوی عربی- اروپایی است؛ از این رو، هیچ کس نسبت به لبنان و این ثروت بزرگ انسانی کوتاهی و بی‌اعتنایی نمی‌کند.»

مبارزه(رسانه تحلیلی خبری دانشجویان خط امام): 

لبنان کشور عجیبی است. از قواعد زندگی عادی مردم گرفته تا رقابت‌های سیاسی جناح‌ها و احزاب، همه و همه منحصر به همین کشور کوچک و البته مهم در تحولات بین المللی است. درلبنان جنگ و صلح، دوستی و دشمنی، همکاری و عدم همکاری از جهات مختلف با سایر نقاط دنیا متفاوت است و احتمالاً به همین دلیل هم هست که ناظران خارجی معمولاً در ارزیابی تحولات این کشور به خطا می‌روند و چون درک درستی از زمینه‌های سیاسی، فرقه ای، فرهنگی و اجتماعی لبنان ندارند تلاش می‌کنند رویداد‌ها را نه آنگونه که هست بلکه آنگونه که خود می‌پسندند ببیند و از دیگران هم بخواهند که به لبنان همین گونه بنگرند. در این میان می‌توان امام موسی صدر را تنها کسی دانست که لبنان و ظرفیت‌های آن را‌‌ همان گونه که بود می‌دید و به جای نفی و یا مقابله با تفاوت‌های فرهنگی و سیاسی لبنان که بعضاً تهدیدآمیز هم هست، سعی می‌کرد از آن‌ها فرصتی به نفع لبنان و مردم آن بسازد. روزگاری اگر فرقه گرایی آتش جنگهای داخلی را شعله ور می‌ساخت، امام صدر نه در مخالفت با فرقه ای خاص که در مخالفت با فرقه گرایی و جنگ، اعتصاب غذا می‌کرد و زمانی که می‌شنید مردم مسیحی یک روستا در معرض تهدید هستند، خود به آنجا می‌رفت و محاصره را می‌شکست و پناه مردم می‌شد.

او به جای تخریب و تخطئه تنوع فرقه ها، وجود آن را نعمتی برای لبنان می‌دانست، چنان که در این جملۀ معروف او نمایان است که «الطوائف نعمه والطائفیه نقمه» (وجود فرقه ها نعمت است ولی فرقه گرایی مشکل و مصیبت است) او تأکید می‌کرد از همین تنوع فِرَق و مذاهب باید برای توسعۀ لبنان و همزیستی مسالمت آمیز برپایه اصول مشترک ادیان توحیدی و حیات انسانی بهره برد و تصویری افتخار آمیز از آن به دنیا عرضه داشت. امام موسی صدر با همین رویکرد تصریح داشت که اگر در دنیا کشوری مانند لبنان نبود باید خود نسبت به ایجاد آن اقدام می‌کردیم.

او تصریح می‌کرد: «همگان می‌دانند که ساختار جمعیت کنونی لبنان از لحاظ تمدنی برای جهان اهمیت بسیار دارد و نشانه آزاد اندیشی و تسامح مسلمانان و نماد گفت‌وگوی عربی- اروپایی است؛ از این رو، هیچ کس نسبت به لبنان و این ثروت بزرگ انسانی کوتاهی و بی‌اعتنایی نمی‌کند.»

همین نگاه و روش بود که در زمانی کوتاه او را به رمز وحدت لبنان مبدل ساخت و همه فرقه ها و جریانات سیاسی با همه اختلافاتی که با هم و یا حتی با امام صدر داشتند او را چهره‌ای فرا مذهبی و فرا فرقه‌ای می‌دانستند که به خاطر لبنان از خود و منافع خویش می‌گذرد. نکته حایز اهمیت درباره امام آن است که به رغم گذشت بیش از سه دهه از اختفای ایشان، همچنان او رمز وحدت لبنان است. و همه فِرَق و جناح‌ها اندیشه و سیره‌اش را در همه امور راهگشا می‌دانند. برای اثبات این سخن اشاره به نمونه‌ای که اخیرا روی داده خالی از فایده نیست.

روزنهم شهریور ۱۳۹۳ (۳۱ اوت ۲۰۱۴) هشت شبکه تلوزیونی لبنان در اقدامی هماهنگ با اعلام قبلی به مخاطبان، در ساعت ۲۰ به وقت بیروت آنتن خود را به برنامه‌ای اختصاص دادند که به مناسبت سی و ششمین سال ربوده شدن امام صدر تهیه و پخش می‌شد.

آن‌ها در ساعت مقرر متن واحدی را به مجریان خود دادند تا ضمن قرائت آن و یاد آوری تلاش‌های امام برای جامعه لبنان و موضوع اختفای ایشان در لیبی و ضرورت پیگیری ان از بینندگان خود بخواهند تا به تماشای برنامه‌ای که به همین مناسبت در نظر گرفته شده بپردازند.

اهمیت این اقدام زمانی مضاعف می‌شود که بدانیم شبکه‌های مورد اشاره هریک متعلق به جناح و گروهی خاص هستند که بعضاً نه تنها سنخیتی با یکدیگر ندارند که مخالفت و دشمنی هم با هم دارند و دایماً در حال ارائه تحلیل و خبر به نفع جریان متبوع خود و علیه جریان رقیب هستند اما در این برنامه، این مرزبندی‌ها کنار رفت و همگی در اقدامی مشترک برنامه‌ای واحد را پخش کردند. برنامه‌ای که علاوه بر برنامه‌های اختصاصی آن‌ها درباره سالروز ربوده شدن امام بود.

شبکه‌های تلوزیونی لبنان با این اقدام، بخش مهمی از راهبرد‌ها و سازو کارهای سیاسی و جناحی و فرقه ای خود را نادیده گرفتند و در اقدامی که برای هیچ فرد دیگری رخ نداده، ۳۶ سال پس از اختفای امام و در روزهایی که دامنه اختلافات سیاسی به اوج رسیده و حتی این اختلافات موجب شده تا کشور در چند ماه گذشته بدون رییس جمهور بماند، به مخاطبان خود اعلام کردند که همچنان تنها کسی که می‌تواند نقطۀ اتصال همه مردم و همه جناح های لبنان باشد امام صدر است.

آن‌ها نشان دادند که با وجود همۀ اختلافات، درباره امام صدر و نحوه پیگیری قضیه، نگاهی مشترک، فرا جناحی و فرامذهبی دارند.

بی‌تردید ساخت و پخش چنین برنامه‌ای در سایر کشور‌ها به ویژه در نقاطی که شبکه‌های تلوزیونی خصوصی هستند و متعلق به جناح‌ها و احزاب مختلفند امری مشکل و شاید هم محال باشد. اما در لبنان بنام و یاد امام صدر امکان وقوع می‌یابد و شاید ثمره تلاش‌هایی است که روزگاری امام صدر برای تبدیل تهدید‌ها به فرصت می‌کرد و امروز نمونه‌ای از آن را شاهد هستیم.

این شبکه‌ها ی تلوزیونی عبارت بودند از: NBN وابسته به حرکت امل، المنار وابسته به حزب الله، المستقبل وابسته به سعد حریری، MTV وابسته به سمیر جعجع، LBC وابسته به جریان ۱۴ مارس، OTV وابسته به میشل عون، TL تلوزیون ملی لبنان و الجدید که موضعی میانه دارد.

::::