۰۹:۱۲ - ۱۳۹۵/۰۴/۲۱

اعتیاد و خود کشی در مدارس؛بحران اجتماعی در کمین

«اگر به صورتی کاملا اتفاقی، تلفن همراهِ دانش آموزی در دسترس ما قرار گیرد، خواهیم دید که با استفاده از این ابزار های ارتباطی امکان چت و تشکیل گروه های دوستانه، با هدف ارضای یک نیاز اولیه در این ابزار چگونه به خطا رفته است و این خود، ضرورت شناخت خانواده و مسئولین آموزش و پرورش و تبعات استفاده از این وسیله ارتباطی و لزوم آموزش را فراهم می سازد.»

مبارزه(رسان تحلیلی خبری دانشجویان خط امام)-جامعه:

اوایل تیرماه سال جاری بود که اسفندیار چهاربند مدیر کل آموزش و پرورش شهر تهران،پرده از آن چه که در مدارس شهر تهران می گذرد، برداشت و آسیب های اجتماعی را، مهم ترین چالش آموزش و پرورش شهر تهران دانست. وی به صراحت به مدیرانش تاکید کرده بود که: «وضعیت آسیب های اجتماعیمان بهتر از شهرهای دیگر نیست. تهران به شدت آسیب پذیر است. اخبارخوبی از مدارس به گوش نمی رسد. ما با خبرنگاران که صحبت می کنیم، فرار می کنیم. یک جوری بالاخره آن ها را دور می زنیم. یک جوری در آمارها سعی می کنیم تعریف هایمان را عوض کنیم. مثلا به من می گویند شما چند دانش آموز معتاد دارید؟ من می گویم تا ببینیم تعریف شما از معتاد چیست؟»[اینجا]

چهاربند که به درستی می داند در این گونه موارد، آموزش و پرورش به عنوان اصلی ترین نهادی که نتوانسته برای پیش گیری و کنترل آسیب های اجتماعی کاری بکند، مورد اتهام قرار می گیرد، اولویت اول در سیاست های آموزش و پرورش شهر تهران را در سال جاری، آسیب های اجتماعی معرفی می کند.

sigar

چنان که کارشناسان متذکر شده اند،این گونه سخنان از سوی مدیران و مسئولان، کم مانند یا حتی بی مانند است و همین امر نشان از درد شناسی اسفندیار چهاربند دارد که اگر اعتقاد راسخ به سخنان  و  نیز عزم استواری بر برنامه ی خود داشته باشد، می تواند برای آموزش و پرورش مفید باشد.

خبرنگار جماران در باره ی چیستی آسیب های اجتماعی و نقش آموش و پرورش در پیش گیری از این آسیب ها، به گفت و گو بانرگس ملک زاده، کارشناس آموزش و پرورش پرداخت.

آسیب اجتماعی چیست؟

  ملک زاده در پاسخ به این پرسش جماران، که «منظور از آسیب اجتماعی چیست؟»، گفت: «هرگاه هریک ازافرادجامعه، دچار نوعی کج روی در رفتار و ارائه ی رفتاری در غالب یک عمل ناسازگارانه با محیط اجتماعی شوند، می توان آن ها را در دایره گرفتار شدن در آسیب های اجتماعی قرارداد. آسیب اجتماعی در هر جامعه، متفاوت است. این امکان وجود دارد که یک عمل، در جامعه و خانواده ای سازگار باشد، اما در شرایط مساوی (عمل و شخص)،در جامعه ای دیگر ناسازگار.»

وی افزود: «عوامل مختلفی در این که یک رفتار، همنوا با جامعه باشد یا ناهمگون، موثر است: عوامل فردی،اجتماعی وآموزه های دینی. انسان موجودی است اجتماعی که رفتارش در غالب هنجارها و سنت های اجتماعی مورد قضاوت قرار می گیرد و این نسبی بودن، رفتارش را از حالت فردی خارج می کند. حال بعد اجتماعی رفتار را، در کنار ملزومات و انتظارات دینی جامعه قرار دهید، تمام این عوامل می تواند رفتار فرد را ناسازگارانه نشان دهد.»

 آسیب های اجتماعی در مدارس

ملک زاده در پاسخ به این پرسش که « چه نوع آسیب های اجتماعی ای گریبان گیر دانش آموزان مدرسه است؟»، خاطر نشان کرد: «از جمله آسیب هایی که گریبان گیر گروه هدف ما، یعنی دانش آموزان مدارس شده است، می توان اعتیاد به مصرف مواد مخدر، وابستگی های اینترنتی و ولگردی در فضای مجازی، ارتباطات نامشروع با همجنس و جنس مخالف و خودکشی، پرخاشگری،سرقت و… را نام برد.»

نقش مشاوران در پیش گیری از آسیب های اجتماعی

وی اضافه کرد: «این آسیب ها، فقط جنبه فردی ندارد؛ زیرا در این سنین، بیشترین تاثیر را اشخاص از گروه همسالان می پذیرند. حضور یک دانش آموز در یک کلاس یا در گروه بزرگ تری چون مدرسه، اگر با تدابیر خاص مشاوره ای و راهنمایی اولیاء مدرسه همراه نباشد، می تواند جنگلی را بیابان کند و رویاهای خانواده ای را، نقش بر آب سازد؛ زیرا در دید عموم، مدرسه محیطی برای سالم سازی و رهنمون ساختن به بهتر شناخته شده است نه مبدئی برای شروع یک لغزش و ساختن پایه های یک انحراف.»

شیوع مصرف مواد مخدر در دانش آموزان

ملک زاده در باره ی میزان اعتیاد در مدارس کشور، گفت:« ازسوی ستاد مبارزه با مواد مخدر، اعلام شده است که یک درصد دانش آموزان ما، حداقل یک بار مواد مخدر مصرف کرده اند.  سن مورد استقبال نوجوانان از مواد مخدر، ۱۷ سالگی بیان شده و  این همان لزوم توجه بیش از حد آموزش و پرورش به این مقوله است از جهت آموزش و پیش گیری و صرف بودجه پیش گیری در جهت صحیح آن»

بودجه پیش گیری از اعتیاد چقدر است؟

 وی اضافه کرد: « یک میلیارد و ۲۰۰ میلیون تومان جهت پیشگیری از اعتیاد در مدارس آموزش و پروش شهر تهران و بالای ۷میلیارد در کشور، برای این کار اختصاص داده شده است. آموزش و پرورش باید به عنوان یکی از اعضای شورای هماهنگی ستاد مبارزه با مواد مخدر، در محورهای گوناگون، در قالب‌ طرح‌های مشترک با سایر سازمان‌های مرتبط، در امر پیش گیری از اعتیاد، همکاری لازم را داشته باشد و هم خودش در داخل سازمان خود، برنامه های اختصاصی برای دانش آموزان  و خانواده ها ی در معرض آسیب در نظر داشته باشد.»

 نقش فضای مجازی  در روابط جنسی دانش آموزان

ملک زاده با اشاره به نقش فضای مجازی در روابط جنسی دانش آموزان، تصریح کرد: «دنیای مجازی، بدون هیچ قفل و حصاری، در دسترس نوجوانان ما قرار دارد. با وجود بحث فیلترینگ این شبکه های مجازی، که خود در زمان مناسبی باید به آن پرداخته شود، امکان کنترل فرزندان در فضای مجازی، به دلیل عدم آشنایی خانواده ها، میسر نیست.»

عدم آشنایی خانواده ها با فضای مجازی

وی ادامه داد: «اگر به صورتی کاملا اتفاقی، تلفن همراهِ دانش آموزی در دسترس ما قرار گیرد، خواهیم دید که با استفاده از این ابزار های ارتباطی امکان چت و تشکیل گروه های دوستانه، با هدف ارضای یک نیاز اولیه در این ابزار چگونه به خطا رفته است و این خود، ضرورت شناخت خانواده و مسئولین آموزش و  پرورش و تبعات استفاده از این وسیله ارتباطی و لزوم آموزش را فراهم می سازد.»

ارتباط های جنسی دختران و پسران و آمار آن

ملک زاده در باره ی آمار ارتباط جنسی دختران و پسران در سن زیر ۱۸ سال گفت: «در ارتباط با روابط دختران و پسران در سن زیر ۱۸ سال، با این که آمار دقیقی ارایه نشده است، اما در بعضی از تحقیقاتی که در این رابطه، در مدارس صورت گرفته، بیان شده است که زمان و سن شروع این ارتباطات، به دوران راهنمایی تحصیلی (دوره اول متوسطه) کاهش یافته و ۴۰ درصد دانش آموزان، رابطه با جنس مخالف را، از ۱۴ سالگی آغاز کرده اند و بعضا، از ارتباط عاطفی به ارتباط جنسی تغییر یافته است.

بحرانی که خانواده را متزلزل می کند

وی افزود: « در گزارشی، بیان شده است که ارتباط همزمان با چند نفر نیز، در بین دانش آموزان ما دیده شده است. این بحرانی است که در آینده، نهاد خانواده را نیز تهدید و پایه های آن را متزلزل می کند.»

آسیب های اجتماعی دانش آموزان دختر

این کارشناس آموزش و پرورش درباره ی آسیب های اجتماعی ای که دختران را تهدید می کند گفت:«  شاید مهم ترین علتی که دختران ما را به سمت و سوی انحرافات اخلاقی می کشاند، یکی  بحث هویت و عدم شناخت از سوی خود و جامعه باشد و دیگری، خشونت در جامعه و عدم حمایت های اجتماعی از آن هاست.»

تکدی گری و اعتیاد آسیب های شایع در میان دختران

وی اضافه کرد: «در آمارهای کلی آسیب های اجتماعی زنانه، ۷۰درصد تکدی گری و اعتیاد بیان شده است اما در بحث دانش آموزی، تکدی گری مورد اعتنا و چندان قابل  پرداختن نیست. اما اعتیاد در بین دختران دانش آموز، از مواردی است که باید مورد توجه قرار گیرد.»

دانش آموزانی که سیگار و قلیان را تجربه کرده اند

این کارشناس آموزشی به برخی آمار اشاره کرد و گغت: «(۳۳٫۶ درصد دانش آموز(دبیرستانی) دختر، بر طبق آمار، سیگار و قلیان را تجربه کرده اند و از هر ۱۰ نفر آن ها، ۳ نفر قصد ادامه مصرف را دارند.»

آسیبی که به دختران وارد می شود

وی اضافه کرد: « عدم تعهدات اخلاقی جنسی در دانش آموزان، سبب کاهش سن آسیب در زنان کشور شده است. اعتیاد در کنار روسپیگری در این قشر، می تواند سلامت کلی جامعه اجتماعی را نیز، دچار تزلزل شدیدی نماید. دانش آموز دختر ما، نمونه ای از یک زن در جامعه کوچک مدرسه است که هم حمایت خانواده را می طلبد و  هم آموزش اجتماعی برخورد با این نوع آسیب های خانمان سوز»

مدارس را شاد کنیم

ملک زاده تاکید کرد: «اگر دختر ما نتواند در یک محیط شاد و بدون آسیب، دوران تحصیلی خود را طی کند؛ ناگزیر راهش از راه مدرسه و تعلیم دور خواهد شد و این محیط جز در سایه حمایت دیگر نهادهای دخیل در آموزش و پرورش، میسر نخواهد شد. ایجاد شرایط حضور دانش آموزان دختر در فضاهای سالم فرهنگی ،هنری و ورزشی وظیفه ای نوشته شده و انسانی است که بر دوش تمام نهادهای مرتبط با آموزش و فراغت جامعه نهاده شده است.»

 وظیفه آموزش و پرورش در کاهش و پیشگیری آسیب های اجتماعی

ملک زاده در پاسخ به این پرسش که آموزش و پرورش چه نقشی می تواند در کنترل و پبش گیری از آسیب های اجتماعی داشته باشد، اظهار کرد: «آموزش و پرورش، به عنوان رسمی ترین نهاد آموزشی در ایران، می تواند با توجه به منابع خود یعنی فراگیر و آموزنده، نقش مهمی در پیش گیری و کاهش آسیب ها داشته باشد.»

توجه به آموزش خانواده

وی افزود: « باید از طریق  برنامه های آموزش خانواده، با اولیای  دانش آموزان ارتباط برقرار کرد و طبق برنامه، به آگاهی دادن آن ها اقدام نمود. البته این دوره ها باید به صورت کیفی و درخور باشد. آن چه اکنون در برخی مدارس به عنوان آموزش خانواده مطرح می شود، در حد گزارش است.»

ارتباط صمیمانه با دانش آموزان و تقویت مراکز مشاوره

ملک زاده با بیان این که ارتباط صمیمانه و موثر دانش آموز و کادر آموزشی و به وجود آوردن شرایطی برای ارتقاء اجتماعی دانش آموز در این روابط می تواند موثر باشد، گفت:  «تقویت مراکز مشاوره ای کار آمد در مدارس و ارجاع دانش آموزان با زمینه ی بِزه، به مراکز مشاوره ای خارج از مدرسه با حمایت  و پشتیبانی آموزش و پرورش می تواند کمک شایانی در این امر نماید.»

مهارت نه گفتن

وی تصریح کرد: « توجه بیش از پیش به آسیب های اجتماعی و آموزش مهارت های اجتماعی در منابع و برنامه ریزی های رسمی و غیر رسمی در کتب و فعالیت ها و نیز توجه به لزوم آموزش مهارت نه گفتن، که خود می تواند سدی در برابر آغاز هر نوع رفتار ناسازگارانه باشد، از دیگر کارهایی است که آموزش و پرورش می تواند انجام دهد.»

توجه به علاقه مندی های دانش آموزان

ملک زاده افزود: « توجه به علاقه مندی های دانش آموزان، در اهمیت دادن به ویژگی های شخصی آن ها که خود سبب افزایش عزت نفس دانش آموز می شود، رابطه مستقیمی از منظر فردی پیشگیری از آسیب ها را داراست.»

توجه به آموزه های دینی

ملک زاده در پایان، توجه به آموزه های دینی مورد قبول جامعه در گستره روابط اجتماعی و انسانی را از دیگر اقدامات موثری دانست که آموزش و پرورش باید به آن توجه لازم را داشته باشد.

::::

دیدگاه تازه‌ای بنویسید:

*

78 - 71 =