۱۶:۲۱ - ۱۳۹۲/۰۴/۵ غلامعلی رجایی:

در اندیشه شهید بهشتی «اعتدال» حرف اول را می زد

«مبارزه» (رسانه تحلیلی خبری دانشجویان خط امام)

«مبارزه» (رسانه تحلیلی خبری دانشجویان خط امام):نویسنده کتاب “سیره شهید دکتر بهشتی”، توفیق دکتر بهشتی را تبلور جامعیت در شخصیت او عنوان و اظهار کرد: دکتر بهشتی صفاتی داشتند که او را همیشه در صدر قرار می‌داد ترکیب جامعیت شخصیت او با صفاتی از جمله اعتدال، هوش و تدبیر از دکتر بهشتی، انسانی کارآمد، موفق، مدیر و مدبر به وجود آورد، نظام اندیشه شهید بهشتی بر پایه اعتدال بود و اگر تفکر نادرستی از ایشان به وجود آمد، همه ناشی از عداوت، عناد و حسادت دیگران به او بود.

دکتر غلامعلی رجایی در گفت وگو با شفقنا (پایگاه بین المللی همکاری های خبری شیعه)، درباره سیره آیت الله دکتر بهشتی اظهار کرد: آیت الله بهشتی ویژگی های بارز شخصی و معنوی بسیاری داشت؛ او یک انسان پرروش یافته در مکتب امیرالمومنین (ع)، اسلام و اهل بیت (ع) بود؛ از جمله ویژگی های شخصیتی او که همگان بر آنند و اتفاق نظر دارند، هوش سرشار، تدبیر، درایت و نواندیشی بود.

او به یک نمونه از اقدامات مدبرانه دکتر بهشتی اشاره کرد و افزود: در دهه ۴۰ یعنی زمانی که سقوط شاه در حد یک خواب و خیال بود، مباحث جلسات آیت الله بهشتی در آن زمان در تهران بر این بود که اگر یک روزی شاه ساقط شود، ما باید برنامه داشته باشیم برای نظامی که اسلامی خواهد شد، باید ببنیم این نظام جایگزین شاه چه اقتصادی را باید داشته باشد، نوع تعاملش با مردم به چه شکل باشد در حقیقت این نشان دهنده هوش و تدبیر بسیار دکتر بهشتی بود.

او ادامه داد: دکتر بهشتی از روحانیونی بود که با فرهنگ غرب آشنایی داشت، او کاملاً به زبان های آلمانی و انگلیسی مسلط بود و متون فلسفی مانند فلسفه هگل و کانت را از روی زبان اصلی این آثار می خواند نه ترجمه چرا که بعضاً می‌بینیم ترجمه‌ها مخدوش و ناطق و نارسا هستند.

این استاد دانشگاه در مورد تأثیر سفر آلمان دکتر بهشتی بر دیدگاه های او گفت: سفر دکتر بهشتی به آلمان و چندین سال مدیریت کردن در مرکز اسلامی هامبورگ قطعاً بر تغییر دیدگاه‌های ایشان موثر بود، این تغییر دیدگاه باعث نوعی تعامل فرهنگی با غرب به خصوص با ادیان غرب مانند مسیحیت و همچنین تغییر در شاکله فکری، نظام ذهنی و عقیدتی دکتر بهشتی شد.

او معنویت را از دیگر ویژگی های دکتر بهشتی عنوان و اظهار کرد: آیت الله بهشتی در مجالسی که حضور داشتند اجازه غیبت به احدی نمی دادند، او بسیار مخالف داشت و شایعاتی ناجوانمردانه‌ علیه او پخش می‌شد، با این حال دکتر بهشتی همه این افراد را می بخشید و زمانی که شعار مرگ بر بهشتی را در اطراف محل کارش می‌شنید، لبخند تلخی می‌زد و عبور می‌کرد در حالی که می توانست دستور بازداشت و دستگیری این افراد را بدهد ولی هیچگاه این کار را نکرد.

رجایی به وجود تعادل و اعتدال در نظام اندیشه شهید بهشتی اشاره کرد و افزود: در نظام اندیشه شهید بهشتی هر کسی سر جای خودش بود؛ هیچ گاه کار و خانواده را فدای یکدیگر نمی کرد، به همین دلیل یک نظام متعادل در حد اوجش در ایشان دیده می‌شد. دکتر بهشتی معتقد بود کسی که چریک است باید مخفیانه کار انجام دهد و کسی که باید اقداماتش برای همه روشن باشد، مساله ای را پنهان نکند؛ این صفات باعث شد از ایشان جامعیتی درست شود که امام(ره) در مورد ایشان تعبیر بزرگی به کار بردند و فرمودند: دکتر بهشتی یک امت بود برای ملت ما.

این نویسنده در پاسخ به اینکه چرا عده ای دکتر بهشتی را لیبرالیسم می خواندند، گفت: عده ای به دلیل بزرگ بودن، وجودشان برای دیگران مشکل است و سایه می‌اندازد؛ در واقع دیگران نمی توانند این عظمت و بزرگی را ببینند. دکتر بهشتی را انحصارگر خطاب می کردند، اما زمانی که همین افراد مدیریت دکتر بهشتی در مجلس خبرگان را می دیدند، تسلیم می شدند.

او نمونه هایی از تفکرات انحرافی عده ای نسبت به شهید بهشتی را بیان و تصریح کرد: متأسفانه در زمان دکتر بهشتی مقداری جهل وجود داشت. مثلاً عده ای می گفتند همسر دکتر بهشتی آلمانی است و بی حجاب است یا اینکه دکتر بهشتی زندگی تشریفاتی دارد در صورتی که به هیچ وجه اینگونه نبوده است.

او نمونه ای از مظلومیت دکتر بهشتی را به نقل از حجت الاسلام قرائتی عنوان کرد: روزی در اتوبوسی صحبت از خانه دکتر بهشتی شد و عده ای بر این باور بودند که آیت الله بهشتی منزلی بسیار تجملاتی دارد و عده ای دیگر مخالف این تفکر بودند، یکی از مسافران اتوبوس گفت اگر همه موافق هستید همین الان به خانه دکتر بهشتی برویم. زمانی که به خانه دکتر بهشتی می رسند همه از سادگی منزل دکتر بهشتی تعجب می کنند و از ایشان بابت این طرز فکر معذرت خواهی می کنند.

این کارشناس تاریخ مذهبی افزود: مجاهدین و منافقین خلق برای تخریب دکتر بهشتی برنامه داشتند چون ایشان اندیشه الحاد را بر نمی‌تافت، معتقد به حق بود و تأکید داشت هر چیزی باید اعتدال و تعادل خود را داشته باشد. اگر تفکر نادرستی از آیت الله بهشتی به وجود آمد، همه ناشی از عداوت، عناد و حسادت دیگران به ایشان بود و زمانی که از دکتر بهشتی می خواستند که از خودش دفاعی کند و پاسخی دهد، می گفت مگر نشنیده‌اید قرآن می‌گوید “ان الله یدافع عن الذین امنوا” یعنی وظیفه من این است که ایمان بیاورم، کار خدا این است که از من دفاع کند. دعا کن من وظیفه خودم را خوب انجام بدهم. خدا کارش را خوب بلد است.

او به موفقیت دکتر بهشتی در تدوین قانون اساسی اشاره کرد و افزود: در آن دوره با اینکه آیت الله منتظری رییس مجلس بود، اما جلسات را دکتر بهشتی اداره می کردند و نقش ممتازی داشتند و نمایندگان آن دوره می گویند اگر دکتر بهشتی نبود، بحثی جمع نمی‌شد و به نتیجه نمی رسید، این مساله را تمام کسانی که در آن زمان در مجلس خبرگان بودند، می‌توانند شهادت دهند.

او افزود: نواندیشی دکتر بهشتی در اقتصاد و اختیارات ولایت فقیه در صحبت های او کاملاً گویاست، حتی می توان گفت دکتر بهشتی این روزهای ما را هم می‌دید.

رجایی در مورد علت موفقیت دکتر بهشتی در حزب جمهوری اسلامی گفت: دکتر بهشتی صفاتی داشتند که او را همیشه در صدر قرار می‌داد. توفیق ایشان جامعیتی بود که در شخصیتشان متبلور بود، ترکیب این ویژگی با صفاتی از جمله اعتدال، هوش و تدبیر از دکتر بهشتی انسانی کارآمد، موفق، مدیر و مدبر به وجود آورد به گونه ای که امام خمینی(ره) نیز بسیار به ایشان تکیه کرده بودند و زمانی که دکتر بهشتی و یارانش در فاجعه هفت تیر به شهادت رسیدند، امام(ره) به مسولان نظام می‌گویند، مواظب باشید دیگر بهشتی را نداریم، باید بیشتر زحمت بکشید و دقت کنید و کار انقلاب را پیش ببرید.

او به تبعات ترور دکتر بهشتی برای نظام نوپای جمهوری اسلامی ایران اشاره کرد و گفت: امام خمینی(ره) به دلیل بینش  عرفانی و توحیدی که داشتند با شهادت دکتر بهشتی ساده برخورد کردند، اما این ضایعه را یک فاجعه بزرگ می دانستند و واقعاً باید پذیرفت هدف مجاهدین خلق از به شهادت رساندن آیت الله بهشتی و انفجارهای بعدی نابود کردن نظام جمهوری اسلامی بود.

رجایی در پایان بیان کرد: مردم ایران برای آیت الله بهشتی سوگی به یادماندنی گرفتند؛ امام(ره) فرمودند، شهادت دکتر بهشتی در مقابل مردانگی‌ او ناچیز بود. جامعه آن زمان با شهادت دکتر بهشتی در غمی بزرگ فرو رفته بود و امام(ره) با اینکه بسیار از شهادت دکتر بهشتی متأثر شده بودند، اما با هنری که داشتند باعث شدند در جامعه یک آرام سازی صورت گیرد.