۱۳:۰۰ - ۱۳۹۲/۰۵/۹

پیدا و پنهان های سیاست ورزی دیپلمات در آستانه ی کابینه

مبارزه (رسانه تحلیلی خبری دانشجویان خط امام): سعید جعفری در تازه تری مطلب خود نوشت: آقای دیپلمات حدود نیم قرن پیش در تهران دیده به جهان گشود. خواندن و نوشتن را در دبستان علوی آموخت. مجموعه­ای آموزشی که ورود به آن به راحتی امکانپذیر نیست و تنها دانش آموزان نخبه و توانمند اجازه ورود به [...]

مبارزه (رسانه تحلیلی خبری دانشجویان خط امام):

سعید جعفری در تازه تری مطلب خود نوشت:

آقای دیپلمات حدود نیم قرن پیش در تهران دیده به جهان گشود. خواندن و نوشتن را در دبستان علوی آموخت. مجموعه­ای آموزشی که ورود به آن به راحتی امکانپذیر نیست و تنها دانش آموزان نخبه و توانمند اجازه ورود به آن­را پیدا می­کنند. جستاری در خروجی این مجموعه هم، موید این مطلب است که فارغ­التحصیلان دبستان و دبیرستان علوی جملگی به نخبگانی تاثیرگذار در ساختار کشور مبدل گشته­اند. یکی از نخستین اعضای سرکنسولگری جمهوری اسلامی ایران در سازمان ملل متحد، تحصیلاتش را در سال ۱۳۵۵ در ایران و در دبیرستان علوی به اتمام رساند. او پس از آن همچون بسیاری دیگر از نخبگان علمی آن­زمان راهی ایالات متحده شد و در دانشگاه کلمبیا به ادامه تحصیل مشغول شد. وقوع انقلاب اسلامی در ایران، زندگی دانشجوی جوان و نخبه تهرانی مقیم سانفرانسیسکو را دستخوش تغییراتی جدی نمود.

پیروزی انقلاب و سرنوشتی که متفاوت رقم خورد

نامش محمد جواد ظریف است، مردی با چشمانی مصمم و قامتی افراشته، دیپلماتی که لبخند، مهمان همیشگی لبهایش است و چهره­اش غرق در تفکر. رسانه­های رادیکال اصول­گرا او را یکی از سرشاخه­های حلقه نیویورکی­ها خوانده­اند. حلقه­ای که به زعم آنها پاتوقشان آمریکای شمالی است.

آقای دیپلمات برای ادامه تحصیل، رشته روابط بین­الملل را انتخاب می­کند و در آمریکا مشغول فراگیری آکادمیک موازنه قوا، لیبرالیسم و نظریات قدرت می­گردد. وقوع انقلاب اسلامی و تغییر تیم دیپلماتیک کنسول­گری ایران در سازمان ملل، باعث می­شود تا این مرد جوان به عنوان مشاور سرکنسولگری ایران در سانفرانسیسکو، مشغول فعالیت گردد. او خاطرات جالبی از نخستین روزهای استقرار تیم جمهوری اسلامی در سازمان ملل دارد. ظریف روایت می­کند: «اعضای سابق مقیم در سرکنسولگری ایران در سازمان ملل، نه تنها ما را در پیگیری امور راهنمایی نمی­کردند که حتی ما را به سخره می­گرفتند و معتقد بودند عمر جمهوری اسلامی و ما چندان طولانی نخواهد بود». وی همچنین می­افزاید: «ما وقتی برای چاپ سربرگ با آرم و نام جمهوری اسلامی اقدام می­کردیم، سربرگ­ها را در تیراژی پایین برای ما چاپ می­کردند و گمان غالب آن بود که ما نمی­توانیم در میان مدت به فعالیت خود ادامه دهیم»

محمد جواد ظریف، در سال ۱۳۶۱، به عنوان مشاور سیاسی، رایزن، کاردار نمایندگی در سازمان ملل  در نیویورک به فعالیت خود ادامه می­دهد. او به مدت ۶ سال در این پست باقی می­ماند. وی در این مدت دومین فوق لیسانس خود را هم در رشته مطالعات بین­الملل از دانشگاه دنور دریافت می­کند. او همچنین پس از آن موفق می­شود از تز دکترای خود هم دفاع کند و با نمره ممتاز از دانشگاه دنور فارغ­التحصیل شود.

تئوریک و عینی  چگونه ظریف؛ ظریف شد

ظریف پس از آن مدتی به تهران باز می­گردد و به عنوان مشاور وزیر امور خارجه مشغول فعالیت می­شود. آقای دیپلمات بعد از اندک زمانی دوباره راهی نیویورک شده و در مقام ِسفیر و معاون نماینده دایم نمایندگی ایران در سازمان ملل به انجام وظیفه می­پردازد.

محمد جواد ظریف یکی از معدود دیپلمات­هایی است که هم از ابتدا به صورت تئوریک و آکادمیک در یکی از بهترین دانشگاه­های دنیا به کسب علم و تحصیل پرداخته و هم از آغاز با ورود به وزارت خارجه و ایفای نقش جدی در نمایندگی ایران در سازمان ملل، به صورت عملی با مباحث دیپلماتیک و سیاست خارجی کارآزموده شده ­است.

این دیپلمات کارکشته که کارنامه­اش مملو از تجربیات موفق در پرونده­های گوناگون سیاست خارجی جمهوری اسلامی است، تهمت­های هجو و بی­محتوا بسیار شنیده است.

آقای دیپلمات، در سال ۱۳۸۱ و پس از یک دوره ده ساله که عهده دار معاونت حقوقی وزارت امور خارجه بود، از طرف کمال خرازی، به عنوان سفیر و نماینده دائم ایران در سازمان ملل متحد منصوب می­گردد و بازگشتی دوباره به نیویورک دارد. مطالعه اسناد حقوقی و سیاسی وزارت خارجه، حاکی از آن است که موفق­ترین دوران نمایندگی ایران در سازمان ملل در بازه زمانی که محمد جواد ظریف بر سفارت ایران در سازمان ملل تکیه زده، رقم خورده است. ظریف در این دوره به عنوان یکی از یاران دکتر حسن روحانی در مناقشه هسته­ای نقش ویژه­ای ایفا کرده و در عدم ارسال پرونده ایران به شورای امنیت سازمان ملل تاثیربسیاری دارد.

شنیده های یک دیپلمات

او، ضمن بر شمردن ویژگی­های یک دیپلمات موفق، به ذکر خاطره­ای از دوران حضورش در سازمان ملل می­پردازد: «خاطرم هست، در بحبوحه­ای که تازه مسئله هسته­ای ایران در مجامع بین­المللی جدی شده بود، بنا بود جلسه­ای در شورای حکام سازمان ملل در رابطه با موضوع ایران تشکیل گردد؛ عموم گمانه­زنی­ها حاکی از آن بود که موضوع ایران در گزارش پایانی به عنوان کشوری که به تعهداتش در قبال موضوع هسته­ای عمل نکرده­است، خواهد آمد، من پیش از ترک تهران، در جلسه­ای خدمت مقام معظم رهبری رسیدم و محور اتفاقات را خدمت ایشان توضیح دادم، در آن جلسه من به ایشان قول دادم که نمی­گذارم جلسه به نتیجه برسد و خروجی جلسه علیه ایران نخواهد بود. پس از ترک ایران و آغاز جلسه شورای حکام، من  در آن جلسه با طرح مسائلی کاملا بی­ربط، محور بحث جلسه را به­کلی تغییر دادم و نگذاشتم آمریکایی­ها به نتیجه مطلوبشان برسند. خاطرم هست در آن جلسه هرچه نماینده آمریکا سعی کرد سایر کشورها را از نیت اصلی من آگاه سازد موفق نشد و فضا به سمتی سوق پیدا کرد که جلسه بدون حصول نتیجه­ای (که بنا بود نتیجه اصلی علیه جمهوری اسلامی باشد) به پایان رسید.

محمد جواد ظریف پس از پایان کار دولت آقای خاتمی هم تا سال ۸۶ در سمت خود باقی ماند اما آنگونه که خود ذکر می­کند، به علت اینکه از طرف تهران چندان مورد علاقه دولت آقای احمدی نژاد نبوده، در سازمان ملل هم تاثیرگذاری چندانی نداشته است. ظریف می­افزاید: «وقتی شما از طرف دولتت مقبول و مورد حمایت نباشی، طبیعی است که در سازمان بین­المللی که در آن مشغول هستی هم ارج و قرب چندانی نداشته باشی»

این دیپلمات باتجربه و کارکشته جمهوری اسلامی همچنین در رابطه با مدیریت محمود احمدی نژاد در قبال مسئله هسته­ای، سخنان شنیدنی بسیار دارد. ظریف روایت می­کند: «روز قبلی که نخستین قطعنامه شورای امنیت علیه ایران صادر شود، بارها از نیویورک با آقایان صحبت کردم و گفتم، با توجه به تجربه چندین و چند ساله­ام، بطور قطع می­گویم، فضایی که در سازمان ملل و شورای امنیت وجود دارد، فضای صدور قطعنامه علیه جمهوری اسلامی است. یکی از آقایان با یقین می­گفت با روسیه هماهنگ شده است و آنها قول مساعد داده­اند که اگر آمریکا قطعنامه­ای ارائه کند، ما آن­را وتو خواهیم کرد، خدمت ایشان گفتم من با توجه به تجربه­ام، اطمینان دارم، فرمانی که روس­ها در پیش گرفته­اند، فرمان وتو نیست و آنها به قطعنامه علیه ایران رای خواهند داد، اما متاسفانه گوش شنوایی نبود و پیش­بینی­های من درست از آب درآمد.»

بازنشسته ای که باز می آید

آقای دیپلمات در اثر تمام آن نامهربانی­ها، در سال ۱۳۸۹، خود را از از وزارت خارجه بازنشت کرد و دوباره به عرصه تدریس و دانشگاه بازگشت. او مدتی بعد هم از طرف دکتر جاسبی، به عنوان معاون بین­الملل دانشگاه آزاد اسلامی مشغول فعالیت گردید.

طنز تلخ ماجرا، اما فرصت سوزی­های بی پایان ماست. جایی که روندهای جاری کار را به جایی می­رساند که یکی از توانمندترین و با تجربه­ترین دیپلمات­های جمهوری اسلامی، در اقدامی خودخواسته، مهر بازنشستگی بر سینه خود می­زند و کشور را از خدمات ارزشمندش محروم می­سازد.

“ظریف” البته نخستین فردی نیست که در هشت ساله اخیر زین ناملایمت­ها دیده. در سالیان اخیر، فضای رسانه­ای کشور روند های مطلوبی طی نکرده و گاه و بیگاه مدیران طرازاول و کارکشته ای که از سرمایه های انسانی و بی بدیل کشور بوده اند آماج نا مهربانی ها و درشت گویی ها شده اند. بد اخلاقی هایی که با بزرگ منشی و خویشتن داری آنان پاسخی جز سکوت نیافته و محمد جواد ظریف نیز همین رویه را در پیش گرفت و پاسخی به تندگویی های ناموزون نا اخلاق مداران نداد.

 

اما امروز که لبخند به ملت ایران سلامی دوباره رو کرده است و مردی از سرزمین اعتدال و میانه­روی سکان اجرایی کشور را به دست گرفته است، امیدهای بسیاری در میان کارشناسان و اساتید حوزه سیاست خارجی کشور نقش بسته است تا آقای دیپلمات دوباره با صحنه خدمت آشتی کند و با لبخندهای همیشگی­اش این بار مقتدر تر از همیشه و در راس این هرم سکان هدایت دستگاه دیپلماسی کشور را در دست بگیرد.

منبع: پایگاه خبری تحلیلی خرداد

:::