خرازی: عدالت اجتماعی، توسعه اقتصادی

سال‌های متمادی است که بحث میان توسعه و عدالت و حق‌تقدم میان آنها در مراکز مختلف آکادمیک، حوزوی و دولت مطرح است. نه می‌توان برای عدالت ملاک تک‌ساحتی قایل بود و نه برای توسعه. از مجموع منازعات و چالش‌های فکری ۲۵ساله اخیر در دولت‌های آقای هاشمی‌رفسنجانی، خاتمی و احمدی‌نژاد، این بحث دارای ابعاد جدی فکری و نظری شده است. نسبت میان عدالت و توسعه چیست؟ آیا در مفهوم عدالت اجتماعی، توسعه اقتصادی مقدم بر توسعه سیاسی است و نسبت بین عدالت، توسعه و آزادی‌بیان در کلام، جغرافیای فکر خود را عرضه کرده است. با اندک توجهی به آرمان تاریخی ملت بزرگ ایران طی ۱۵۰سال اخیر که از درون آن نهضت‌های بزرگ سیاسی- اجتماعی- دینی پدید آمده‌اند می‌توان فهمید آرمان عدالت، آزادی و پیشرفت آرمانی حقیقی در بطن خاستگاه اجتماعی در تاریخ تحول فکری و اندیشه سیاسی ایرانیان است، برخی صاحبنظران در دولت‌های نخست پس از جنگ، توسعه را مقدم بر عدالت می‌شمردند و بنابراین الگوی پیشرفت غربی و حتی پیشرفت کره‌جنوبی را ملاک اندیشه و فکر دولت قرار داده بودند. برخی دولت‌های دیگر، عدالت و توزیع منابع را مفهوم و مانیفست دولت خویش قرار دادند. بنابراین این چالش فکری در عمل هم خود را نشان داد که دولت هاشمی و خاتمی توسعه را مقدمه عدالت می‌دانستند و همزمان در پایان دولت آقای خاتمی یک برداشت دیگری در مباحث فلسفه سیاسی رخ داد که نتیجه عملکرد چهار دولت بود. پیروزی سال ۸۴ که با پدیده انتخاب محمود احمدی‌نژاد از درک مفهوم شعارهای وی در مصاف با مردم پدید آمد. وی با زبان ساده، شعار عدالت را مقدم بر توسعه بیان کرد. اقشار پیرامونی و آسیب‌پذیر که در هر شام و پگاه دغدغه نان‌وآب داشتند به زیربناهای توسعه توجهی نداشتند. آنها در پی ترسیم آثار عدالت در زندگی خویش بودند. عملکرد دولت احمدی‌نژاد با آنکه وی توزیع منابع کرد، این شد که اکثر صاحبنظران که درک عینی و واقعی از تحولات اجتماعی داشته و دارند و نه خود را فراموش کردند و نه مفتون زندگی جوامع دیگر شدند، توسعه و عدالت را در… تلازم با یکدیگر در فرآیند پیشرفت کشور تلقی کردند. درواقع در مبانی فکری خود اینگونه مطرح می‌کنند که عدالت و توسعه ناسازگاری ندارند. دولت مقتدر باید پل بین عدالت و توسعه را همزمان ایجاد کند. از متن نگاه دولت آقای روحانی اینگونه برداشت می‌شود که بستر پیشرفت نه در توسعه بدون عدالت قابل اجراست و نه عدالت را فقط در بستر اقتصاد جست‌وجو کردن راهکار عملی است. روحانی عدالت را منظومه گسترده برخوردار از حضور مردم و مشارکت مردمی و دارای ابعاد سیاسی- اقتصادی، اجتماعی و فرهنگی می‌داند. آقای رییس‌جمهور برداشت تک‌ساحتی نسبت به توسعه و عدالت ندارد. روحانی و همکارانش امروز، از منظر اندیشه و فکر، مفهوم توسعه را در پیشرفت و تحول فکری- عملی و بنیاد دولت می‌بینند و افزایش ظرفیت تولید، افزایش رفاه اجتماعی و عدالت اجتماعی را در بستر توسعه اقتصادی می‌پندارند.

منبع: روزنامه شرق

:::

دیدگاه تازه‌ای بنویسید: (لغو پاسخگویی)

نام: *

ایمیل: *

احراز هویت
+ 75 = 84