اقتصاد
اقتصـاد اسلامی ؛ به مثابه راه سوم
عمده کسانی که راجع به اقتصاد اسلامی مینویسند در بسیاری از موارد به جای اثبات خود در حال نقد دیگران هستند. اسم کتاب ممکن است اقتصاد اسلامی باشد اما هنگامی که میخوانیم، متوجه میشویم که فقط به بیان مشکلات دیگران پرداختهاند. اما اگر سوال بپرسید که دین در رابطه با اقتصاد چه میگوید و به جای سلبی ایجابی صحبت کنید، جوابی ندارند.
راغفر: آمارها از سال ۸۸ به بعد دستکاری شد/ مومنی: ساختار مشوق رانت و فساد است
در همایش یکروزه، عباس شاکری، رئیس دانشکده اقتصاد دانشگاه علامه طباطبایی، مقاله خود را با موضوع تولیدمحوری و بخشهای نامولد با رویکرد توسعه، حسین راغفر، عضو هیأتعلمی دانشکده اقتصاد دانشگاه الزهرا با موضوع عدالت اجتماعی با رویکرد توسعه، فرشاد مؤمنی، استاد اقتصاد با موضوع علوم و فناوری با رویکرد توسعه و محمد بحرینیان، عضو اتاق بازرگانی مشهد با موضوع نظام تأمین مالی تولید ارائه کردند که مشروح سخنرانیها را در ادامه میخوانید.
روایت بهزادنبوی از اقتصاد زمان جنگ
آنهایی که میگویند در دوران جنگ به دفاع توجه نشد، با عدد و رقم بیایند بگویند که من دروغ میگویم. سه میلیارد دلار صرف کالاهای اساسی و حساس میشد. یک میلیارد دلار هم ماند برای «و غیره» که با آن باید کشور اداره میشد. کار بسیار دشواری بود. خدا حفظ کند آقای زنگنه را که آن روزها جوانتر و شادابتر بود، موقع نوشتن این استراتژی در اتاق جلسه اقتصاد راه میرفت و میگفت ما داریم «امت هوازی» تربیت میکنیم.
دلار ٣۵٠٠
دولت در یک ماه گذشته دست به افزایش آهسته و پیوسته ٣٠٠ تومانی دلار آن هم به صورتی که خیلی محسوس نباشد، زد تا مجبور نباشد که اهرم استقراض از بانک مرکزی و انتشار بیفایده اوراق مشارکت را برای جبران کسریها به کار بگیرد. در حالی که اقتصاددانان بر این باورند که افزایش قیمت دلار از ناحیه بانک مرکزی و به دستور دولت برای تأمین کسری بودجه دولت انجام میگیرد
تقدم بقا بر توسعه
مدافعان تعدیل ساختاری هنوز هم مسیر پیشین خود را ادامه میدهند. من آرشیوی شخصی از مجموعه مصاحبهها و سخنرانیهای طیف موسوم به نئوکلاسیکهای وطنی که در دوران محمود احمدینژاد انجام دادهاند، تهیه کردهام و آنها بهشدت و بدون استثنا از ایده وارد آوردن شوک به حاملهای انرژی و نرخ ارز حمایت کردند. حتی به صراحت گفته بودند اگر میخواهید دستاوردهای انتظاری از شوک درمانی حاصل شود، شوک نرخ ارز و حاملهای انرژی را همزمان اجرا کنید.
دادنامه نظام پولی و بانکی !
ارزش یک میلیون تومان سال ۱۳۵۸ در سال ۱۳۹۰ به ۷۶۷.۵ تومان و در سال ۱۳۹۳ به ۲۹۴ تومان کاهش یافته است . و این به معنای آن است که ارزش یک میلیون تومان سال ۱۳۵۸ به قیمت پایه سال ۱۳۹۰ و در همان سال معادل ۱۳۰۳ بار و در سال ۱۳۹۳ معادل ۳۴۰۱ بار کاهش یافته است. به عبارتی دیگر تولید سرا نه ناخالص داخلی مردم ایران به قیمتهای ثابت سال ۱۳۸۳ در پایان سال ۱۳۹۱ مبلغ ۲۶.۵ میلیون ریال بوده است که از مبلغ ۲۸.۸ میلیون ریال تولید سرانه ناخالص داخلی سال ۱۳۵۷ کمتر است.
اقتصاد ایران با بحران فقر گسترده روبهروست
تنشزدایی در بهترین حالت یکی از شروط لازم برای برونرفت از گرفتاریهای موجود را فراهم میکند. شروط دیگری هم وجود دارد، ازجمله اینکه بعد از درک واقعیت به تحلیل آن بپردازیم، یعنی به روش علمی بتوان توضیح داد چرا آن اتفاقها افتاد. متاسفانه مسئولان اقتصادی کشور از تحلیل چرایی رقم خوردن کارنامه اقتصادی ایران در دوران دولت گذشته طفره میروند. شاید یکی از دلایل این باشد که راه دیگری بلد نیستند و فقط میخواهند یا میتوانند شیب سیاستهای مخرب را کاهش دهند؛ درحالی که به شرحی که گفته شد، به تعبیر خواجه شمس الدین محمد، کار بد مصلحت آن است...
نیاز امروز؛ توسعه سیاسی اقتصادی
اساس نظام سیاسی جمهوری اسلامی ایران مردم سالاری دینی تعریف شده ست چنانکه امام (س) نیز جایگاه مردم را ولی نعمتان مسئولین می داند. لذا تسهیل و زمینه سازی فعالیت تشکل های مختلف صنفی،مدنی و سیاسی نه تنها تهدیدی برای نظام به حساب نمی آید، که گسترش دامنه مشارکت به همه اقشار مردم باعث قوام و دوام هر چه بیشتر نظام خواهد شد؛ ولو تعدادی از آنها دارای سلیقه ها و عقاید متفاوت باشند
پوست اندازی سرمایهداری
حبابهای اقتصادی بهاندازه کافی خطرناکاند، اما آنچه بخش اعتباری امریکا را به لبه سقوط کشاند صرف وجود چنین حبابهایی نبود. بعد از چند دور مقرراتزدایی، والاستریت، که به اسبی افسارگسیخته میماند، در عطش سود بیشتر میسوخت. اینبار چاره کار ابداعات اعتباری بود: طراحی و استفاده از مشتقات اعتباریای که تا پیش از این وجود خارجی نداشتند. ویژگی مشتقات مالی جدید این بود که عمدتا بر پایه وامهای مسکن (به شرحی که پیش از این رفت) تعریف میشدند.
دکتر علی شریعتی و سر عقلآمدن سرمایهداری
سرمایهداری امروز، پول را جانشین خدا، تولید را جانشین توحید، اقتصاد را جانشین عشق، قدرت را به جای حقیقت و لذت را به جای کمال، سلطه بر طبیعت را به جای تسلط بر خویش؛ قانون جنگلی که وارث هزاران سال فرهنگ، قانون و حقوق میشود و رابطهها، رابطه گرگان و سگانی که بر مرداری هجوم بردهاند و این بر آن مخلب میکشد و این بر آن منقار میزند.
روحانی سیاستهای غلط اقتصادی احمدینژاد را اصلاح نکرد
دولت در اعلام آنچه بر کشور گذشت و آنچه دولت سابق کرد فعال عمل میکند اما در تحلیل اینکه چه کردند که سبب شد آن کارنامه رقم بخورد، سهلانگاری مهمی در دولت جدید میبینیم. به گمانم ریشه اصلی سهلانگاری در این است که گویی در حوزه مدیریت اقتصادی، تیم اقتصادی دولت مسیری جز تعدیل ساختاری نمیشناسد و چون این همان مسیری است که احمدینژاد هم دنبال کرد فکر میکنم آنها نگرانند با تشریح موضوع برایشان قید ایجاد شود.
هیجانی کردن فضای اقتصاد زیانآور است
متاسفانه طی سالیان اخیر تلاش شده تا بازار سرمایه به بازار مالی تقلیل پیدا کند. تاثیر لغو تحریمها در بازار بورس میتواند به شرکتهای با ثبات و نخبه یاری برساند که صادرات خود را افزایش دهند چرا که دیگر دست آنها برای مراوده با کشورهای مختلف باز خواهد بود.
دورهای باطل توسعهنیافتگی میان سه پدیده ربا، رانت و فساد
اکنون به اعتباری ٨٠سال از بلوغ نظری در جوامع سرمایهداری و به سر عقل آمدن آنها میگذرد و از منظر نهادی نیز بیش از ١۵٠ سال از سر عقل آمدن سرمایهداری میگذرد. به جای اینکه بحث از خیر یا شر مطلقبودن نابرابری به میان بیاید، بحث از دامنه کارآمد و دامنه ناکارآمد نابرابری به میان میآید و این به اعتبار بحرانهای بزرگی است که در جوامع سرمایهداری و در جوامع سوسیالیستی پدید آمده است. در جوامع سوسیالیستی به نابرابریهای مشروع و قابلقبول توجه نشد، در واقع برخورد مطلقانگارانه آنها با برابری برای آنها فاجعه آفرید.
تاملی بر گردشگری با تاکید بر گردشگری روستایی
از دیگر چالشهای گردشگری روستایی و شهرهای کوچک عدم منابع مالی کافی است. زیرا گردشگری در این مناطق نیازمند سرمایهگذاری زیادی است که این خود می طلبد که برنامه ریزی جامع و مشارکتی بین نواحی دارای پتانسیل از سوی مدیران محلی صورت گیرد. تا این نواحی را به صورت زنجیره ای و هم تکمیلی به هم پیوند دهند.
عدالت محوری در شعار، فسادپروری در عمل!
فساد اقتصادی مدیران و مسئولان در دولتهای گذشتهی ایران و همهجای دنیا کم و بیش مسبوق به سابقه بوده است. اما فساد اقتصادی در ردههای بالای دولت محمود احمدینژاد مانند آنچه در پست معاون اول رئیسجمهور، رئیس بانک ملی، رئیس سازمان تامین اجتماعی و مسائل مربوط به فروش نفت از طریق بابک زنجانی اتفاق افتاد، بیانگر فاصلهی زیاد سران دولت سابق از آرمانهای انقلاب و بهخصوص اندیشمندان شورای انقلاب است.