شهید بهشتی ، منادی وحدت
این برادری فقط یک عاطفه ساده و کم اثر که در حد دوست داشتن قلبی و خوش برخوردی در ملاقات دو مسلمان متوقف گردد، نیست. برادری اسلامی تا حد همدردی، شرکت در سود و زیان اجتماعی و بالاخره یگانگی به جای بیگانگی بالا می رود. برادری اسلامی این است که اگر در هر گوشه جهان به یک فرد یا یک گروه از مسلمانان تجاوزی شود یا ستمی رود یا آسیبی رسد همة مسلمانان جهان آن را تجاوز و ستم و آسیب به خود بشمارند و در برابر آن عکس العمل مناسب نشان دهند.
آیت الله دکتر بهشتی: عالم کسی است که اسلام را همان طور که هست بشناسد، روتوش نکند
اگر از نظر دینی در کار خودتان شبهه نمیکنید از نظر یک عالم شبهه کنید عالم کسی است که اسلام را و چهره اسلام را همانطور که هست بشناسد، روتوش نکند، نمیگویم متحجر باشد، با اندازه کافی زمینه رشد و تطور در خود اسلام وجود دارد، دیگر احتیاج به اینکه چیزی چاشنی آن بکنیم نیست، روتوش نکند یعنی نصوص اسلامی را همانطوری که هست تحویل بگیرد و بعد مناسبات محتوای خالص این نصوص را با آراء و عقاید و افکار دیگر پیدا کند.
سفارشات دهگانه شهید بهشتی به انجمن های اسلامی
شهید بهشتی شخصیتی معتدل و جامعالاطراف داشت. هم در عالم اندیشه و مبانی فکری و دینی متبحر بود و هم در عالم سیاست عملی. رفتار سیاسی او مصداقی روشن از سیاستورزی خردمندانه بود که در سختترین شرایط توانست نیروهای انقلاب و حزبالله را از یک اقلیت ضعیف به اکثریت قوی تبدیل کند.
علیرضا بهشتی: آزادی و آگاهی، دو پیش فرض انسان گرایی شهید بهشتی است
طیف روشنفکر دینی، اعم از دکتر شریعتی و مرحوم محمد تقی شریعتی، مهندس بازرگان، مرحوم دکتر سحابی، دکتر پیمان و مرحوم عزتالله سحابی، و از طیف عالمان دینی نواندیش، مثل مرحوم آیتالله طالقانی، شهید مطهری، شهید بهشتی، شهید باهنر، مرحوم علامه جعفری، شهید مفتح و برخی دیگر، در مجموع در عین اختلاف نظری که با هم دارند همگی در مسائلی با هم مشترکند، از جمله اینکه فهم سنتی ما از اسلام، که میراث علمای گذشته است، اگر چه گرانبهاست، پاسخگوی نیازهای زمانه نیست.
نامه آیتالله بهشتی به امام(ره)
۶-حضرتعالی و ما و همه نیروهای اصیل اسلامی یکسان مطرح است. این اختلاف به خصوص در مورد رعایت یا عدم رعایت کامل معیارهای اسلامی در گزینش افراد برای کارها و در برخورد قاطع با جریان های انحرافی بنابراین اختلاف این آقایان با ما بیش از هر چیز به مسائلی مربوط می شود که برای حضرت است . خود شما به یاد دارید که اینها در مورد آقای امیر انتظام و آقای فرید و تأکید جنابعالی بر کنار گذاردن آنها چگونه عمل کردند.
مظلوم زیست و مظلوم مُرد و خار در چشم دشمنان اسلام بود
گیرم که شما با شهید بهشتی که مظلوم زیست و مظلوم مُرد و خار در چشم دشمنان اسلام و خصوص شما بود دشمنی سرسختانه داشتید، با بیش از هفتاد نفر بیگناه که بسیاریشان از بهترین خدمتگزاران خلق و مخالف سرسخت با دشمنان کشور و ملت بودند چه دشمنی داشتید؟ جز آنکه شما با اسم خلق از دشمنان خلق و راه صاف کنان چپاولگران شرق و غرب میباشید.
باید با تمام توانمان جلو سلطه سرمایهداری را بگیریم
امکانات لازم برای فعالیتهای تولیدی را در جامعههای دارای اقتصاد دولتی، دولت باید بدهد و در جامعههای دارای اقتصاد سرمایهداری مراکز سرمایهدارای در اختیار دارند و بهرحال در آنجایی که دولت میدهد خیلی دولت با تقوایی باید باشد که بدهد و آزادیهای سیاسی و اجتماعی مردم را نگیرد و در آنجا که مراکز سرمایهداری میدهند چنین تقوایی وجود ندارد که بدهند و آنها را به بردگی نگیرند.
اراده ای وجود دارد که اندیشه بهشتی در سکوت بماند
شهید بهشتی دیدگاه خود را نسبت به دکتر شریعتی و در برابر دیدگاه آقای مصباح که شریعتی را منکر ضروریات دین میداند، بیان میکند. و نشان میدهد که آن رویکردی که میخواهد اسلام را به صورت یک حقیقت جهانی عینیت ببخشد با رویکردی که در جهت تخریب و حذف و تکفیر است چه تفاوتهایی در روششناسی با هم دارند.
بهشتی محبوب، بهشتی مغشوش است
در زمانه ای که جست وجو گران نمایشگاه کتاب چند سالی است که اثری از کتاب های شهید بهشتی در نمایشگاه نمی بینند و بهشتی به تصویری برای شب شهادتش و مستندهای دهه فجر تبدیل شده است دم زدن از نیمه گمشده بهشتی به مثابه سیئه ای نابخشودنی و انحرافی عمیق در تفکر است!
گفتوگوی منتشرنشده بهشتی با رهبران چریکهای فدایی
شاید تا حدودی درک کرده باشید که من یک مطالعه کننده مارکسیسم هستم، از ریشه تا شاخه. بنابراین میتوانم با شماها بنشینم به صحبت کردن. وقتی که من صحبت میکنم نه میخواهم هو کنم و نه میخواهم هو کنید، واقعاً میخواهیم حرف بزنیم و حرف بشنویم. فکر میکنم روش من در مناظره تلویزیونی یک مرحله یا دو مرحله نشان داد که چه سبکی هستم. آن مناظره نشان داد که من غلبهجویی میکردم یا واقعاً روشنگری؟ بگویید چی احساس کردید. بنابراین ما آماده هستیم.
فیلم: شهید بهشتی از آزادی عقیده می گوید
فیلم کوتاهی از شهید آیت الله دکتر بهشتی که نشانگر مشی آزاداندیشی اوست. شهید بهشتی در این فیلم می گوید: "اعتقاد را نه می شود برکسی تحمیل کرد و نه می شود از کسی تقلید کرد."
بهشتی؛ تنها طلبهای که به دادگاه مصدق رفت
تفاوت مرحوم بهشتی و بازرگان در این بود که مرحوم بازرگان حرفش را میزد، یا گوش میدادند یا نمیدادند، ولی ایشان دیگر پیگیری نمیکرد، در حالی که مرحوم بهشتی بحث را به انتها میرساند و باید از هر جلسهای نتیجه میگرفت و ثبت میکرد، بحث را نیمهکاره رها نمیکرد و اگر این روحیه نبود، شاید چیزی از آن جلسات بیرون نمیآمد.
اتحادیه انجمن های اسلامی دانشجویان در اروپا
یکی از زمینههای فعالیت اجتماعی شهید آیتالله دکتر بهشتی همکاری مستقیم یا غیرمستقیم با کارهای دستهجمعی بود که در جهت ایجاد یک جامعه نمونه اسلامی صورت می گرفت. یکی از این تلاشها همکاری با انجمنهای اسلامی دانشجویان ایرانی در اروپا در جهت گسترش انجمنها، ارتقای کمی و کیفی آنها و شکلگیری اتحادیه انجمنهای اسلامی دانشجویان در اروپا بود.
بهشتی؛ ایدئولوژی است نه نوستالژی
از این آقای بهشتی خاطرات زیادی نقل می شود که عین واقعیت است. اما برای این جوان های انقلابی یک جور افسانه است. افسانه و قصه ای شیرین که آموزنده و الزام آور نیست، خواب آور است. درمان درد نیست، مسکن است. نوستالژی است نه ایدئولوژی. ایدئولوژی؛ دستور دارد، باید و نباید دارد. مدعی حقانیت است و حق برای خیلی ها تلخ است.
شهید بهشتی، یک روحانی متفاوت
عالمان دین هم به طاغوت ها خیلی نزدیک ترند تا به انسان های روشنگر سازنده. چرا؟ چون مردم ما طاغوت پرورند، ما باید مردم را بیدار کنیم، مردم را از طاغوت پروری برحذر بداریم. تا شما مردمی نشوید که مراقب به اصطلاح رهبران و راهنمایانتان باشید و در مراقبت از گفتار و رفتار کسانی که بر کرسی هدایت و رهبری نشسته اند، احساس وظیفه نکنید و با فکر باز هر کار و هر گفتار را ارزیابی نکنید، همین آش است و همین کاسه. تا خر هست، یک خر سوار را پایین بیاورید ، دیگری سوارش می شود