روایتی از حصری تاریخی
در جای جای رفتار امیرالمومنین (ع) با عایشه نکته هایی گرانبها و درس هایی بزرگ نهفته است. از همان ابتدا که دستور انتقال عایشه به بصره را میدهد بجای شقاوت، سخاوت پیشه کرده و مسئولیت حفاظت از عایشه را به محمد بن ابی بکر میسپارد تا مبادا از جانب کوتهنظران نادان، سلامت و امنیت وی به خطر افتد. جوانمردی را به رخ تاریخ میکشد آن هنگام که تازیانه بر پیکر هتاکان به اسیر در حصر میزند تا مبادا هتاکی رسمی شود فراگیر و جامعه مسلمین را آلوده خود سازد.
مبارزه (رسانه تحلیلی خبری دانشجویان خط امام) – سرویس تاریخ: یکی از حساسترین وقایع دوران حکومت حضرت علی (ع) واقعه جنگ جمل بود. واقعه ای که در یک سوی آن داماد پیامبر (ص) و در سوی دیگر همسر پیامبر (ص) قرار داشت. اقداماتی که حضرت علی (ع) در آن برهه بالاخص پس از جنگ در قبال مخالفان خود انجام داد میتواند الگوی مناسبی برای حکومتهای اسلامی عدالتخواه باشد.
نقل ها از تعداد کشتههای این جنگ فراوان میباشد. در یکی از این نقلها کمترین میزان تلفات ۷۰۰۰ نفر و بیشترین آن ۱۰۰۰۰ نفر ذکر شده است. با تاملی در این تعداد کشتهشدگان میتوان به راحتی درک کرد که این جنگ هزینههای بسیار زیادی برای حضرت علی(ع) و حکومت ایشان در پی داشته است. با وجود این همه تلفات اما رفتار پس از جنگ ایشان با مخالفان خود بویژه عایشه بسیار قابل تامل میباشد.
پس از اتمام جنگ، زمانی که حضرت علی (ع) دستور منتقل کردن عایشه به بصره را صادر میکند به محمد بن ابی بکر خواهر عایشه امر میکند تا وی را تا بصره همراهی نماید. پس از آنکه عایشه در بصره مستقر میشود، شتری خریداری و بجای شتری که به دستور حضرت علی (ع) کشته شده بود به عایشه اهدا میشود. هنگامی که حضرت علی (ع) به ملاقات عایشه میرود دوتن از افراد قبیله “ازد” توهین هایی را نسبت به عایشه به زبان میآورند. حضرت خشمگین شده و دستور میدهد لباس آن دو نفر را از تن در آورند و هرکدام را یکصد تاریانه میزند. زمانیکه که عبدالله ابن عباس به حضرت علی (ع) عرض میکند که: «عایشه را در بصره نگه دار و به مدینه نفرست» ایشان میفرمایند: «با این که وی در اظهار عداوت به ما کوتاهی نکرد اما میخواهیم او را به خانه خودش بفرستیم» و انتخاب اینکه بخواهد در بصره بماند یا سوی مدینه رهسپار شود را به عایشه میسپارد. هنگامی که عایشه عزیمت به مدینه را بر میگزیند، ایشان نه تنها مخالفت نمی کند بلکه دستور میدهد تا لوازم و توشه مورد نیاز را برای سفر عایشه فراهم آورند، چهل زن مورد اعتماد بصره را برای همراهی وی بر میگزیند، در روز سفر به استقبال وی میآید و به فرزندانش دستور میدهد تا یک منزل او را همراهی کنند و عایشه با عزت و احترام به سوی مدینه رهسپار میشود.
در جای جای رفتار امیرالمومنین (ع) با عایشه نکته هایی گرانبها و درس هایی بزرگ نهفته است. درس جوانمردی و سخاوت. درس چگونه رفتار کردن با اسیر در حصر. از همان ابتدا که دستور انتقال عایشه به بصره را میدهد بجای شقاوت، سخاوت پیشه کرده و مسئولیت حفاظت از عایشه را به محمد بن ابی بکر میسپارد تا مبادا از جانب کوتهنظران نادان، سلامت و امنیت وی به خطر افتد. جوانمردی را به رخ تاریخ میکشد آن هنگام که تازیانه بر پیکر هتاکان به اسیر در حصر میزند تا مبادا هتاکی رسمی شود فراگیر و جامعه مسلمین را آلوده خود سازد.
با رد سخن ابن عباس خط بطلانی میکشد بر هرگونه جبر و جور نسبت به اسیر بی دفاع در حصر و قدرت انتخاب را به عایشه میسپارد تا خود او از روی اختیار و نه اکراه محل سکونت خود را مشخص نماید.
و در نهایت، حریت و آزادگی را به حد کمال میرساند آن زمان که نه تنها با انتخاب عایشه مبنی بر سفر به مدینه مخالفت نمی کند بلکه اسباب و توشه سفر را نیز آماده مینماید و وی را بهنگام سفر بدرقه میکند.
با اندکی تامل در شیوه رفتاری علی (ع) در مییابیم که در نوع برخورد ایشان با مخالف خود، تهدید و ترعیب و وحشت جایی نداشته و سخاوت جایگزین عداوت و کرامت جایگزین حقارت شده است.
از آنجایی که حکومتهای اسلامی عدالتخواه همواره ادعای پیروی از آموزه های رفتاری امیرالمومنین(ع) را داشته و خود را دنبالهرو و ادامهدهنده حکومت علوی میدانند انتظار میرود زمانیکه با این قبیل موارد مشابه مواجه میشوند بازهم شیوه رفتاری این امام معصوم (ع) را الگوی خود قرار دهند و به آن اطمینان کنند تا ان شاءالله با یاری خداوند متعال از این وقایع و حوادث پیش آمده به خیر و خوشی عبور نمایند.
———————————————–
منابع
تاریخ طبری، محمدبن جریر طبری، جلد ششم
سیفالواعظین و الذاکرین، مهدی احمدی.
::::