۰۰:۰۶ - ۱۳۹۴/۱۱/۸ مجلس خبرگان در آیینه قانون:

نگاهی به قوانین مربوط به انتخابات مجلس خبرگان

یکی از ویژگی های خاص مجلس خبرگان رهبری بررسی و تصویب قوانین مربوط به خود است. این ویژگی در اصل 108 قانون اساسی این گونه بیان شده است: قانون مربوط به تعداد و شرایط خبرگان، کیفیت انتخاب آنها و آئین نامه داخلی جلسات آنان برای نخستین دوره باید به وسیله فقهای اولین شورای نگهبان تهیه و با اکثریت آرای آنان تصویب شود و به تصویب نهایی رهبر انقلاب برسد، از آن پس هرگونه تغییر و تجدیدنظر در این قانون و تصویب سایر مقررات مربوط به وظایف خبرگان در صلاحیت خود آنان است.

مبارزه (رسانه تحلیلی خبری دانشجویان خط امام): انتخابات پنجمین دوره مجلس خبرگان در پیش است و آگاهی از قوانین انتخابات مجلس خبرگان برای خوانندگان مبارزه می تواند مفید باشد. آنچه می خوانید مطلبی از روزنامه اصولگرای رسالت در این باره است که بررسی امکان تحقق آن در شرایط انتخابات کنونی که در بسیاری حوزه ها تنها یک کاندیدا وجود دارد عملاً انتخاب معنا ندارد، می تواند محل توجه باشد:

Khebregan House

یکی از ویژگی های خاص مجلس خبرگان رهبری بررسی و تصویب قوانین مربوط به خود است. این ویژگی در اصل ۱۰۸ قانون اساسی این گونه بیان شده است: قانون مربوط به تعداد و شرایط خبرگان، کیفیت انتخاب آنها و آئین نامه داخلی جلسات آنان برای نخستین دوره باید به وسیله فقهای اولین شورای نگهبان تهیه و با اکثریت آرای آنان تصویب شود و به تصویب نهایی رهبر انقلاب برسد، از آن پس هرگونه تغییر و تجدیدنظر در این قانون و تصویب سایر مقررات مربوط به وظایف خبرگان در صلاحیت خود آنان است.

    در اجرای این اصل قانون انتخابات و آئین نامه مجلس خبرگان در ۲۱ ماده و شش تبصره در جلسه مورخ ۱۰/۷/۱۳۵۹ فقهای شورای نگهبان تنظیم و برای تصویب نهایی خدمت حضرت امام (ره) تقدیم گردید. از آن پس در اجلاسیه های مختلف مجلس خبرگان اصلاحات و تغییراتی در آن صورت گرفت. این قانون مشتمل بر شش فصل است که عناوین این فصول به ترتیب عبارتند از: تعداد خبرگان، شرایط انتخاب شوندگان، شرایط انتخاب کنندگان، مدت، کیفیت انتخابات و آئین نامه داخلی مجلس خبرگان که آئین نامه داخلی در تاریخ ۱۴/۶/۱۳۸۰ مورد اصلاح و بازنگری کلی مجلس خبرگان رهبری قرار گرفت و به تصویب رسیده است. در فصل یکم که به تعداد خبرگان می پردازد از ۲ ماده تشکیل شده است. ماده یکم می گوید: عده نمایندگان مجلس خبرگان در هر استان همان عدد دوره اول خواهد بود و در ماده دوم آماده است، استان هایی که جدیدا تشکیل شده یا می شود با رعایت ماده اول، تعداد خبرگان به نسبت جمعیت هر استان بین ستان های جدید تقسیم می شود و از تاریخ آمارگیری سال ۱۳۶۵ به ازای هر یک میلیون نفری که به جمعیت هر استان اضافه می شود یک نماینده دیگر به نمایندگان آن استان اضافه خواهد شد. فصل دوم به شرایط انتخاب شوندگان پرداخته است و می گوید خبرگان منتخب مردم باید دارای شرایط زیر باشند. الف) اشتهار به دیانت و وثوق و شایستگی اخلاقی ب) اجتهاد در حدی که قدرت استنباط بعض مسائل فقهی را داشته باشد و بتواند ولی فقیه واجد شرایط رهبری را تشخیص دهد. ج) بینش سیاسی و اجتماعی و آشنایی با مسائل روز. د) معتقد بودن به نظام جمهوری اسلامی ایران. هـ) نداشتن سوابق سوء سیاسی و اجتماعی. خود خبرگان رهبری احراز این ویژگی ها را به شورای نگهبان واگذار کرده اند. در ابتدا این وظیفه برعهده اساتید درس های خارج حوزه علمیه قم بود به صورتی که کسانی را که سه نفر از اساتید بزرگ حوزه علمیه قم اجتهادشان را تایید کند شرط اجتهاد که یکی از شروط خبرگان است احراز می شود، که این موضوع توسط خبرگان رهبری مورد بازنگری و اصلاح قرار گرفت و بنا بر دلایلی وظیفه احراز صلاحیت اجتهاد به شورای نگهبان واگذار شد. این شورا هم اکنون از طریق برگزاری آزمون های کتبی و شفاهی به بررسی وجود شرط اجتهاد متجزی در داوطلبان می پردازد.

    فصل سوم به شرایط انتخاب کنندگان می پردازد که شرایط خاصی را در نظر نگرفته است. شرط اول داشتن تابعیت جمهوری اسلامی ایران و شرط دوم داشتن پانزده سال تمام است. فصل چهارم مدت دوره مجلس خبرگان رهبری است که در ماده ۵ تنظیم شده و آمده: خبرگان برای مدت هشت سال انتخاب می شوند و شش ماه به پایان هر دوره، باید انتخابات دوره بعد آغاز گردد، به طوری که سه ماه به پایان هر دوره، انتخابات دوره بعد خاتمه یافته باشد. در این دوره یعنی دوره چهارم خبرگان رهبری تغییری در این ماده صورت دادند و مدت دوره فوق از ۸ سال به ۱۰ سال افزایش یافت. فصل پنجم این قانون به کیفیت انتخابات می پردازد که از ۶ ماده و ۶ تبصره تشکیل شده است. در ماده ۶ آن آمده است رای گیری به صورت مخفی و به طور مستقیم انجام می گیرد. ماده هفت می گوید اخذ آرا در سراسر کشور در یک روز صورت می گیرد و در صورت احتیاج تمدید می گردد. ماده ۷ دو تبصره نیز دارد که در تبصره یک آمده چنانچه در مواردی، انتخابات به سبب وجود مانع صورت نگیرد، پس از رفع مانع بلافاصله باید برگزار شود و در تبصره ۲ به این موضوع اشاره شده که اگر در استانی، امکان شرکت دو سوم مردم در انتخابات وجود داشت باید برگزار شود.

    ماده ۸ نیز می گوید: خبرگان با اکثریت نسبی آرای شرکت کنندگان انتخاب می شوند. ماده هشت یک تبصره دارد که در این تبصره آمده است در صورتی که تعداد آرای دو یا چند نفر، مساوی باشد و به همه آنان نیاز نباشد، نماینده یا نمایندگان مورد لزوم، با قرعه معین می شوند. در ماده ۹ قانون انتخابت مجلس خبرگان مجری انتخابات مجلس خبرگان را وزارت کشور معرفی می کند که آئین نامه اجرایی انتخابات به پیشنهاد وزارت کشور به تصویب شورای نگهبان خواهد رسید.

    این ماده یک تبصره دارد که در این تبصره آمده است نظارت بر انتخابات مجلس خبرگان طبق قانون نظارت شورای نگهبان بر انتخابات مجلس شورای اسلامی، مصوب سوم مهرماه سال ۱۳۵۹ کمیسیون امور داخلی مجلس شورای اسلامی انجام می شود. آئین نامه اجرائی آن را، شورای نگهبان تصویب خواهد کرد.

    ناظران حوزه های انتخابیه و حوزه های فرعی و شعب ثبت نام و اخذ رای و بازرسان را هیئت مرکزی نظارت، به ترتیب و تعدادی که مصلحت بداند تعیین خواهد کرد. در تبصره ۲ ماده ۹ آمده است در هیئت نظارت مرکزی یکی از فقهای شورای نگهبان، عضویت خواهد داشت. در تبصره ۳ به این نکته اشاره شده است که قانون انتخابات مجلس خبرگان و آئین نامه های اجرایی آن، جهت اقدام، از طرف شورای نگهبان به وزارت کشور ابلاغ می گردد. ماده دیگری که به کیفیت انتخابات اشاره دارد ماده ۱۰ است که می گوید هیئت نظارت پس از آنکه اعتبارنامه دو سوم خبرگان منتخب مردم صادر شد، از آنها برای شرکت در اجلاسیه افتتاحیه دعوت می کند و تاریخ و محل جلسه را از طریق رسانه های گروهی و دو روزنامه کثیرالانتشار، به اطلاع می رساند. و در ماده ۱۱ که آخرین ماده مربوط به کیفیت انتخابات خبرگان است به محل تشکیل جلسات مجلس خبرگان اشاره کرده که شهر قم است مگر اینکه ضرورتی پیش آید که در شهر دیگری برگزار شود.

منبع: روزنامه رسالت، شماره ۶۰۲۲ به تاریخ ۷/۹/۸۵، صفحه ۱۷ (قانون)

پیوست: قانون انتخابات و آیین نامه داخلی مجلس خبرگان رهبری مربوط به اصول پنجم و یکصدو هفتم و یکصد و هشتم قانون اساسی جمهوری اسلامی ایران

Entekhabat khobregan (فایل پی دی اف)

:::::

دیدگاه تازه‌ای بنویسید:

*

+ 7 = 16