گزارشی از تحلیف و معرفی کابینه روحانی به مجلس

حسن روحانی فهرست 18نفره کابینه پیشنهادی‌اش را دو هفته زودتر از موعد مقرر به صحن علنی تقدیم کرده و علی لاریجانی نیز این اقدام وی را ناشی از زمان‌شناسی و پرکاری روحانی می‌داند. پس از پایان مراسم تحلیف، سران و مقامات کشورهای خارجی برای گرفتن عکس یادگاری با حسن روحانی آماده می‌شوند. آخرین خبرهای شب گذشته حاکی از آن بود که رییس‌جمهوری و وزیران پیشنهادی، شب گذشته در نهاد ریاست‌جمهوری جلسه گذاشتند. عصر «امید و اعتدال» آغاز شده است.

مبارزه (رسانه تحلیلی خبری دانشجویان خط امام): صدای پیاپی شاتر دوربین‌های عکاسی در «بهارستان» پیچیده. آواهای فرانسوی، ترکی، انگلیسی، عربی و هندی در سکوی خبرنگاران به گوش می‌رسد و همه چشم‌ها در انتظار ورود رییس‌جمهوری ایران است. ارکستر سمفونی سرود ملی را با ابهت می‌نوازد و تلویزیون‌های بزرگ صحن علنی مجلس، تصویر همراهی «علی لاریجانی، رییس پارلمان ایران با رییس دولت آینده را بلندبالا و مبسوط نشان می‌دهد و سرانجام تصویر «شانه به شانه» آیت‌الله هاشمی‌رفسنجانی و «حسن روحانی» در قاب تصویر دوربین‌های داخلی و بین‌المللی ثبت و ماندگار می‌شود. ثانیه‌هایی بعد، «حجت‌الاسلام ناطق‌نوری» به صف یاران قدیمی می‌پیوندد و کمی بعدتر «حجت‌الاسلام سیدحسن خمینی.» برای یک لحظه تصویر تحلیف محمود احمدی‌نژاد جلوی چشم مخاطبان مرور می‌شود، نه خبری از آیت‌الله هاشمی‌رفسنجانی بود و نه حجت‌الاسلام ناطق‌نوری و نه برخی دیگر از چهره‌های سیاسی. حالا دوربین‌ها با لنزهای عجیب و غریب، صحنه تازه‌ای از سیاست ایران را ثبت می‌کنند؛ «بازگشت چهره‌های غایب.» لبخندهای پهن روی صورت خیلی‌ها نشسته، از سیاستمداران گرفته تا نمایندگان و سفرا و دیگر میهمانان خارجی. البته در کنار این ظهور، فصل تازه‌ای از غیبت آغاز شده، آن هم غیبتی «خودخواسته.» برخی اعضای کابینه دهم لابه‌لای جمعیت دیده می‌شوند اما از محمود احمدی‌نژاد خبری نیست، میهمان‌ها یکی یکی وارد صحن می‌شوند و سرانجام پچپچ نیامدن رییس‌جمهوری سابق ایران به گوش می‌رسد. حتی خبرنگاران خارجی با ایما و اشاره ردپایی از او می‌گیرند و پاسخ‌ها یکسره منفی است، نه‌تنها «احمدی‌نژاد» به تحلیف حسن روحانی نیامده که گویا حدود ۴۰ نماینده نیز غایب معنادار مراسم تحلیف بوده‌اند، البته دلایل مختلفی برای این نیامدن ذکر می‌شود، از واکنش به حضور هاشمی در مجلس گرفته تا توقف پروازها بر فراز تهران و عدم دسترسی به پایتخت از سوی برخی نمایندگان ساکن در شهرستان. البته به جز او برخی همراهان احمدی‌نژاد در مراسم تنفیذ روحانی نیز در میان جمعیت به چشم نمی‌خورند، نه اسفندیار رحیم‌مشایی به تحلیف آمده و نه سعید مرتضوی و حمید بقایی. آغاز مسوولیت دولت یازدهم با ۱۴مرداد ماه یعنی پیروزی مردم در نهضت مشروطه و سرآغاز قانونگرایی در تاریخ جنبش‌های آزادیخواهی ملت ایران همراه شده و هم علی لاریجانی و هم حسن روحانی، این تقارن را به فال نیک می‌گیرند. آیاتی از قرآن تلاوت می‌شود و رییس مجلس به میهمانان داخلی و خارجی خوش‌آمد می‌گوید، از روسای جمهوری گرفته تا نخست‌وزیران و معاونان روسای جمهوری و روسای مجلس و وزرای اعزام‌شده از کشورهای دور و نزدیک. میهمانانی از کومور، بنین، بروندی، توگو و گینه بیسائو در نشست حاضرند و این حضور بیش از هر چیز ریشه در تلاش‌های احمدی‌نژاد در توسعه روابط بین‌الملل ایران و کشورهای آفریقایی نوظهور دارد.

حسن روحانی در ردیف نخست نشسته، درست بین آیت‌الله هاشمی‌رفسنجانی و آیت‌الله آملی لاریجانی. کمی آن‌سوتر سیدحسن خمینی با محمدرضا رحیمی هم‌صحبت شده. در ردیف‌های بعدی احمدی‌مقدم، فرمانده نیروی انتظامی، حجت‌الاسلام رییسی، معاون اول قوه‌قضاییه، حجت‌الاسلام پورمحمدی، حجت‌الاسلام منتظری، رییس دیوان عدالت اداری کشور، حجت‌الاسلام موسی‌پور، معاون سازمان بازرسی و استاندار سابق قم، حجت‌الاسلام گلپایگانی رییس دفتر مقام معظم رهبری، آیت‌الله مدرسی یزدی، عضو فقهای شورای نگهبان و بسیاری دیگر از چهره‌های سیاسی نشسته‌اند. مولوی عبدالحمید امام جمعه اهل سنت زاهدان و نمایند گان ارامنه و دیگر اقلیت های دینی نیز در مراسم حاضرند. آیت‌الله هاشمی‌رفسنجانی هم برای مراسم تحلیف سنگ تمام گذاشته و حضوری خانوادگی دارد، در ردیف سمت راست چهره عفت مرعشی، فاطمه هاشمی و یاسرهاشمی به چشم می‌خورد. مراسم تحلیف روحانی نه‌تنها در ابعاد داخلی که در بخش حضور میهمانان خارجی نیز خیره‌کننده بود؛ چنانچه در تحلیف او نمایندگانی از ۶۰ هیات خارجی حاضر شدند.

قهر چنددقیقه‌ای معاون اول سابق احمدی‌نژاد 

ورود معاون اول رییس‌جمهوری سابق ایران به صحن علنی دقایقی حاشیه‌ساز شد، حاشیه‌هایی که کمتر سر و صدایی به راه انداخت و به سرعت سر و سامان گرفت. برای هر میهمان جایگاه مشخصی تعبیه شده بود و برخی میهمانان را درست به همان‌جایی مشایعت می‌کردند، که پیش‌تر برایشان تعبیه شده بود، جایگاه رحیمی نیز، یکی از صندلی‌های ردیف دوم بود که او از نشستن روی آن سر باز زد و دقایقی بعد با هماهنگی انتظامات و تغییر جای او، فضایی برای نشستن معاون اول سابق احمدی‌نژاد در کنار «سیدحسن خمینی» تعبیه شد. در میان میهمانان چهره‌های سیاسی و لشکری شخصیت‌های مختلفی آن پایین نشسته‌اند و منتظر تحلیف حسن روحانی‌اند. محمدباقر قالیباف، محسن رضایی و سعید جلیلی رقبای پیشین روحانی در انتخابات ریاست‌جمهوری در بخش‌های مختلف نشسته‌اند و مشغول خوش و بش با نمایندگان و دیگر میهمانان هستند. کابینه پیشنهادی «حسن روحانی» که زمزمه‌های آن هفته‌هاست در رسانه‌ها پیچیده، همراه رییس‌جمهوری در مراسم تحلیف حاضر شده‌اند و خوش و بش با نمایندگان نشان از آن دارد که جلسه و نشست‌هایی پیش‌تر از این در کمیسیون‌ها و فراکسیون‌ها برقرار بوده.

تخصص و شفافیت جایگزین تخیل و توهم خواهد شد 

حسن روحانی سوگندنامه را در حضور آیت‌الله آملی‌لاریجانی، رییس قوه قضاییه می‌خواند تا با پذیرش مسوولیت ریاست‌جمهوری، در چهار سال آینده سکان قوه‌مجریه را به دست گیرد. متن سخنرانی‌اش را شمرده شمرده و با تحکم می‌خواند و بر واژه‌هایی چون آزادی و حقوق مردم مکث‌های معناداری دارد. می‌گوید، آمده تا استفاده از تخصص و شفافیت و تاکید بر برنامه را جایگزین تخیل و توهم کرده و تهدیدها را کاهش دهد، کاهش تهدیدها البته از دیدگاه او با افزایش فرصت‌ها همراه است و در جای جای سخنانش بر اخلاق و مدارا تاکید می‌کند. آزادی شهروندان کلیدواژه سخنرانی حسن روحانی در پیشگاه انبوهی از میهمانان داخلی و خارجی است. به تغییر، تحول و تعالی انسان‌ها می‌اندیشد و می‌خواهد جایگاه شایسته خود را در میان ملت‌ها بازیابند و در کنار زندگی باثبات، «عزت» داشته باشند. او در این چند هفته در راستای اجرای اصل ۱۳۳ قانون اساسی و برای معرفی کابینه به‌شدت درگیر همفکری با صاحب‌نظران و تشکل‌های علمی و تخصصی بوده و در کنار اینها به معنای رای‌میلیونی شهروندان ایرانی فکر کرده، چه آنهایی که به او رای داده‌اند و چه آنهایی که به دیگری رای داده‌اند و حتی شماری که اصلا پای صندوق‌های رای نیامده‌اند، خودش را رییس‌جمهوری همه شهروندان ایرانی می‌داند و نتیجه تامل‌های این چند هفته را با مردم در میان می‌گذارد: «رای مردم، رای به دوری از افراط و تفریط بود، رای به اعتدال‌گرایی و ترجیح منافع ملی بر منافع حزبی و جناحی؛ بنابراین کانون فکری و اجرایی دولت نیز بر محور اعتدال و عقلانیت خواهد بود اعتدال‌گرایی به معنای توازن میان آرمان‌ها و واقعیت‌هاست، ترجیح منافع ملی بر منافع حزبی و جناحی است. اعتدال‌گرایی بر اجماع ملی، قانونگرایی و بردباری در تعاملات سیاسی تاکید دارد. دولت تدبیر و امید بر حاکمیت قانون، رعایت حقوق و آزادی‌های همه شهروندان و پاسخگویی به جامعه تاکید دارد.»

تاکیدهای دوباره بر توسعه زمینه‌های نقش‌آفرینی زنان 

خطابه «حسن روحانی» در صحن علنی مجلس یادآور تمام سخنرانی‌ها و وعده‌های پیش از انتخاباتی او است، حقوقدان است و محور وعده‌های پیشین بی‌کم وکاست و یک‌به‌یک مرور می‌شود، جایی به نقش حماسه‌آفرین زنان در انقلاب و جمهوری اسلامی اشاره دارد و می‌گوید: «دولت تدبیر و امید تمام تلاش‌اش را خواهد کرد تا زمینه‌های اجتماعی و حقوقی برای حضور نقش‌آفرین زنان فراهم آید.»بر استیفای فرصت برابر در زمینه اجتماعی برای زنان تاکید دارد و حضور آنها را به‌عنوان نیمی از جمعیت ایران برای توسعه آینده کشور مغتنم می‌شمارد. از سوی دیگر به اقلیم‌های متنوع فرهنگی ایران اشاره و تاکید دارد که دولت او در پی آن است تا کاستی‌ها و نارسایی‌های پیش روی اقلیت‌ها را کاهش داده و زمینه استیفای حقوق آنان را نیز فراهم آورد.

در پی تغییر مرزها و دولت‌ها نیستیم

او در بخش‌هایی از سخنانش نیز که مانیفستی از روابط دیپلماتیک آینده‌اش را قرائت می‌کند و صلح‌طلبی و آرامش منطقه‌ای و دوری از خشونت و جنگ‌طلبی محورهای این گفتار است. می‌گوید: «جمهوری اسلامی ایران در پی صلح و ثبات منطقه است. ایران لنگرگاه ثبات در این منطقه پرآشوب قلمداد می‌شود، ما در پی تغییر مرزها و دولت‌ها نیستیم. ایران هیچ‌گاه سرجنگ با دنیا نداشته است و ما تمامی تلاش‌های خود را معطوف به مهار جنگ‌طلبان و جنگ‌افروزان خواهیم کرد. نظام سیاسی هر کشور به خواست و اراده عمومی مردم آن کشور بستگی دارد و ما با هرگونه دگرگونی در نظام‌های سیاسی از طریق مداخلات خارجی مخالفیم و به‌کارگیری زور را نقطه مقابل مردمسالاری و حق تعیین سرنوشت ملت‌ها می‌دانیم.» سخنان روحانی با پایان یافتن هر پاراگراف با احسنت‌های بلند نمایندگان مواجه می‌شود و صدای مرتب دست‌های پیاپی نشان از تایید گفته‌های او دارد، صدای «کف»زدن از جایگاه خبرنگاران بلند می‌شود و رفته‌رفته در صحن علنی مجلس شدت می‌گیرد. بهارستانی‌ها پس از ناکامی‌های چندباره از برخوردهای ناپسندیده رییس‌جمهوری دهم، این‌بار با احسنت‌های پیاپی به استقبال سخنان روحانی می‌روند، به‌ویژه وقتی حرف‌ها بر گفت‌وگو و و تعامل سازنده با جهان متمرکز می‌شود. رییس‌جمهوری همچنین با تاکید بر اینکه مخالفت و ستیز با هرگونه زورگویی، سلطه و تجاوز، به‌ویژه تعرض نظامی جزیی از فرهنگ اسلامی، انقلابی و ایرانی ماست، می‌افزاید: «آرامش و ثبات در همه مناطق پیرامونی ما نه‌فقط یک آرزوی خاص، بلکه نیاز و ضرورتی همه‌جانبه برای جمهوری اسلامی ایران است.»به گفته او، تلاش همه‌جانبه برای پایان دادن به ناآرامی‌ها، برادرکشی‌ها، خشونت‌های فرقه‌ای و قبیله‌ای و بی‌عدالتی‌ها در هر نقطه‌ای از جهان خواست قطعی همه ملت‌ها در جامعه جهانی امروز است. در جهان به‌هم‌پیوسته کنونی، هیچ قدرتی نمی‌تواند امنیت خود را از طریق ایجاد وحشت و ناامن‌کردن دیگران به دست بیاورد.

نه با زبان تحریم که با زبان تکریم 

در تعاملات بین‌المللی، دولت روحانی تلاش خواهد کرد تا با ایجاد اعتماد متقابل بهتر و بیشتر، بین ایران و کشورهای منطقه و جهان، امنیت ملی و پیرامونی خود را گسترش دهد. شفافیت، کلید گشودن باب اعتماد است، شفافیتی که از آن سخن می‌گوییم نمی‌تواند یک‌طرفه و بدون سازوکارهای اجتماعی و عملی در روابط دوجانبه و چندجانبه باشد. اگرچه تحریم‌ها فشار اقتصادی زیادی به مردم وارد کرده است، اما مشارکت فعال مردم در این انتخابات نشان داد که آنها در حراست از حقوق منافع ملی خود جدی و هوشیار هستند. تنها راه تعامل با ایران از دیدگاه رییس‌جمهوری منتخب، «گفت‌وگو از جایگاه برابر و اعتمادسازی متقابل و احترام دوجانبه و کاستن از خصومت‌هاست. به صراحت می‌گویم اگر پاسخ مناسبی می‌خواهید، نه با زبان تحریم بلکه با زبان تکریم با ایران سخن بگویید.» او در جای دیگری از سخنانش مسوولان را خطاب قرار داده و از آنها کمک می‌خواهد: «دولت تدبیر و امید برای تحقق اهداف عالی کشور و افزایش شوکت ایران و کرامت ایرانیان به همفکری، همراهی و هم‌اندیشی همه مردم و مسوولان نیازمند است. همگی باید قدر این فرصت را بدانیم و نکند که سرگرم حاشیه‌ها شویم و هدف را گم کنیم. »سخنان روحانی به پایان می‌رسد و میهمانان برای شرکت در ضیافت شام به دعوت روحانی راهی کاخ سعدآباد می‌شوند، در مسیر راهروهای خروجی بهارستان تصاویری از مراسم تحلیف و تنفیذ روسای جمهور از سال ۵۹ تا سال ۸۸ بر دیواره‌ها نقش بسته. حسن روحانی فهرست ۱۸نفره کابینه پیشنهادی‌اش را دو هفته زودتر از موعد مقرر به صحن علنی تقدیم کرده و علی لاریجانی نیز این اقدام وی را ناشی از زمان‌شناسی و پرکاری روحانی می‌داند. پس از پایان مراسم تحلیف، سران و مقامات کشورهای خارجی برای گرفتن عکس یادگاری با حسن روحانی آماده می‌شوند. آخرین خبرهای شب گذشته حاکی از آن بود که رییس‌جمهوری و وزیران پیشنهادی، شب گذشته در نهاد ریاست‌جمهوری جلسه گذاشتند. عصر «امید و اعتدال» آغاز شده است.

منبع: شرق

:::