۱۳:۵۱ - ۱۳۹۲/۰۶/۲۵

روزی که امام با رأی شورای نگهبان مخالفت کرد

مبارزه (رسانه تحلیلی خبری دانشجویان خط امام): یکی از جملاتی که برای تقدیس شورای نگهبان و دور نگه داشتن آن از نقد مستمسک قرار می‌گیرد، جمله ای تقطیع شده از امام است که می‌گوید: «هرکس بگوید رأی شورای نگهبان کذاست مفسد است»

البته برخلاف پروپاگاندای رسانه ای کسانی که از عملکرد فعلی شورای نگهبان سود می برند، این جمله مربوط به مصوبات تأیید شده مجلس در شورای نگهبان است و ربطی به نقش شورای نگهبان در انتخابات ندارد. متن کامل این جمله چنین است:

«من تکرار می کنم مجلس بالاترین مقام است در این مملکت. مجلس اگر رای داد و شورای نگهبان هم آن رای را پذیرفت، هیچ کس حق ندارد یک کلمه راجع به این بگوید. من نمی گویم رای خودش را نگوید؛ بگوید؛ رای خودش را بگوید؛ اما اگر بخواهد فساد کند، به مردم بگوید که این شورای نگهبان کذا و این مجلس کذا، این فساد است، و مفسد است یک همچو آدمی، تحت تعقیب مفسد فی الارض باید قرار بگیرد. این مجلس ما حصل خون یک جمعیتی است که وفادار به اسلام بودند؛ و این مجلس عصاره زحمتهای طاقت فرسای این ملت مسلمان بوده است…»

همچنانکه گفته شد، این جمله درباره احکام ثانویه و مصوبات مجلس است که امام(ره) جایگاه شرعی مجلس برای تصویب قوانین را شرح می‌دهد تا ضمن تبیین جایگاه مجلس، شورای نگهبان و سپس مجمع تشخیص مصلحت نظام، شبهات و اختلافات فقهی پیرامون احکام ثانویه و حکومتی و جایگاه مجلس و شورای نگهبان را که بر اثر اشکالات فقهی فقهایی چون آیات عظام مرحوم آذری قمی و گلپایگانی رخ داده بود، برطرف سازد. ضمن اینکه اساسا در زمان امام، بررسی صلاحیت‌های انتخابات به روشی محدود و توسط هیات مرکزی نظارت بر انتخابات(وزارت کشور) انجام می شد و شورای نگهبان فقط وظیفه بررسی شکایت‌ها را داشت. بعد از رحلت امام بود که اصل ۹۰ قانون اساسی توسط شورای نگهبان تفسیر به رأی شد و اختیارات شورای نگهبان در انتخابات گسترده شد. سپس در سال ۱۳۷۵ ماده ۳ قانون انتخابات توسط مجلس پنجم مورد بررسی قرار گرفت و «نظارت استصوابی» در آن گنجانده شد.

ضمنا این جمله مربوط به قبل از تشکیل مجمع تشخیص مصلحت است که وظیفه رفع اختلاف میان مجلس و شورای نگهبان را عهده‌دار شد.

همچنانکه پیشتر در مقاله «آسیب شناسی هرمنوتیک صحیفه امام(ره)» این جملات را شرح داده و اشاره کرده‌ایم، جای تأسف دارد که سایت رسمی شورای نگهبان هم این جملات را بدون هیچ شرح تاریخی منتشر می‌کند. همچنین بدون آنکه حتی به یک مورد از جملات انتقادی حضرت امام به شورای نگهبان اشاره کند!

اما اگر این جمله «هرکس بگوید رأی شورای نگهبان کذاست مفسد است» را به شکل بی ضابطه و کلی بپذبریم، شواهدی وجود دارد که حضرت امام را هم مشمول آن می کند که البته این تهمت‌ها به ذات آن شخصیت عالم و عارف راهی ندارد. نمونه این مخالفت امام(ره) با رأی شورای نگهبان در رابطه با سازمان‌ها و کشورهای خارجی است. آنگونه که در کتاب «به سوی سرنوشت» (خاطرات سال ۶۳) می‌نویسد؛ در یک قرارداد تجاری مابین ایران و ترکیه که در آن قید شده بود در صورت اختلاف دو طرف به یک کشور دیگر بعنوان حکم مراجعه کنند، شورای نگهبان حکمیت یک کشور غیر مسلمان را در این مورد خلاف شرع دانسته بود. موضوعی که مورد مخالفت امام(ره) واقع شد.

آقای هاشمی در خاطره روز شنبه ۲۰ بهمن ۶۳ می‌نویسد:

«شب با آقای [احمد] جنتی درباره رأی جدید شورای نگهبان درباره داوری قرارداد ایران و ترکیه صحبت کردم. گفته‌اند چون اطلاق اجازه رجوع به داوری شامل رجوع به داور غیر مسلمان هم می‌شود رای لازم را برای تصویب نیاورده است. گفتم این خطرناک است چون باعث خواهد شد ما نتوانیم با هیچ کشور غیر مسلمانی قرارداد ببندیم. زیرا آنها نمی‌پذیرند که به داور غیر مسلمان رجوع شود. داوری مرضی‌الطرفین را قبول دارند. قرار شد از امام کسب تکلیف کنیم اشکال را با احمدآقا هم در میان گذاشتم.»

و درباره پاسخ امام در خاطره یکشنبه ۲۱ بهمن ۶۳ می‌نویسد:

«احمدآقا اطلاع داد که شورای نگهبان در خصوص ایرادشان نسبت به ارجاع به داوری از طریق آقای [هاشم] رسولی [محلاتی] با امام تماس گرفته اند، امام فرموده اگر می‌خواهید این چنین برخورد کنید بهتر است که دستور بدهید ایران و انقلاب خودشان را از تمام دنیا قطع کنند. به نظر می‌رسد این نظر برای شورای نگهبان گران تمام شود.»

(کارنامه و خاطرات هاشمی رفسنجانی سال ۱۳۶۳ به اهتمام محسن هاشمی، صص ۳۳۵ تا ۳۳۷)

بنابراین لازم است کسانی را که با صحیفه امام(ره) آشنایی ندارند و اسیر جوسازی های رسانه‌ای در باره شورای نگهبان می‌شوند، دعوت به مطالعه بهتر و بیشتر صحیفه نماییم.

:::