شما در کدام ادوار عضو مجلس خبرگان بوده اید؟

من دوره دوم و سوم عضو این مجلس بوده ام که عضو کمیسیون اصل ۱۰۸ بوده و هستم که قوانین و آیین نامه های مجلس خبرگان را تصویب می کند و دوره ای هم ریاست این کمیسیون را بر عهده داشتم.

امروز سالروز صدور پیامی از حضرت امام خمینی است که به مناسبت افتتاح اولین جلسه این مجلس ابلاغ شد. آیا نگاه حضرت امام به این مجلس صرفا یک نگاه فرمالیته بود و یا اینکه جدا به آن اعتقاد داشتند؟
مجلس خبرگان رهبری در دوران و در حضور خود حضرت امام تشکیل و افتتاح شد و از یادگاران خود امام است.

مجلس خبرگان با دیگر دستگاه های نظام تمایز ماهوی دارد زیرا مستقیما با رهبری ارتباط دارد و جنبه اسلامیت نظام را تحقق می بخشد. اگر حضرت امام عنایت ویژه ای در تشکیل این نهاد نداشت و درحضور ایشان تشکیل نمی شد شاید پس از رحلت ایشان تشکیل آن با مشکل روبر می شد. زیرا با اینکه تاسیس این مجلس در قانون اساسی ذکر شده بود، اما حتی عده ای از خواص و بزرگان هم با تشکیل دائمی آن مخالف بودند و آن را در برابر رهبری و موجب تضغیف آن می دانستند و به وجود چنین مجلسی اعتقاد نداشتند. حضرت امام درمقابل این طرز تفکر که گاهی از روی خیزخواهی هم بود ایستاد و بر انتخابات مجلس خبرگان اصرار ورزید و فرمود الان یک عده راه افتادند و می گویند مجلس خبرگان رهبری نباید باشد و آن را تضعیف رهبری می دانند درحالیکه این مجلس تقویت رهبری است و این یک تکلیف است.پ
امام اول بر انتخابات و وجود این مجلس تاکید داشتند و بعد هم در معرفی و ضرورت آن هم فرمودند مجلس خبرگان در ادامه یافتن جمهوری اسلامی. مشروعیت بخشیدن به آن نقش اساسی دارد. در ۲۳ تیر سال ۶۲ که مجلس بعد از انتخابات تشکیل شد پیامی فرستاد که امروز سالروز آن است.
این پیام نکات بسیار زیبا و برجسته ای رد معرفی مجلس خبرگان و ضرورت و وظایف آن در بردارد که چه وظایف مهم ی را برعهده دارد. امام فرمود این مجلس مجلسی است که در ادامه یافتن جمهوری اسلامی و مشروعیت بخشی به آن نقش اساسی دارد یعنی دو نقش مهم برای آن ذکر کردند: یکی ادامه نظام جمهوری اسلامی چون مشروعیت و هویت نظام در رهبری است و تعین کننده رهبری هم فقط این مجلس است و نقش دوم اینکه اگر این مجلس نباشد نظام می تواند باشد اما اسلامیت آن دیگر معنا ندارد زیرا اسلامیت و آنچه مشروعیت می بخشد همان ولایت است که از طریق خبرگان تعیین می شود. بعد هم گفت مجلسی که هم دوستان به آن دل بسته اند و هم دشمنان به آن چشم دوخته اند. زیرامجلس خبرگان برای دوستان نظام اسلامی امید می بخشد و دشمنان نظام را مایوس می کند. به این جهت بود که امام به این انتخابات اصرار داشت تا برگزار شد. اما با این حال هم باز هم برخی از طرز تفکر ها تاسیس و تشکیل مداوم آن را لازم و حتی شایسته نمی دانستند زیرا می گفتند در حضور امام چه نیازی به این مجلس است. تا جایی که بالاخره امام تاکید کرد تا اینکه پس از ۶ ماه تاخیر پس از انتخابات ۱۹ آذرماه ۶۱ در ۲۳ تیر ۶۲ تشکیل و با پیام حضرت امام افتتاح شد. این پیام همین پیامی است که امروز سالروز آن است؛ پیامی بسیار ارزنده و ارزشمند.
امام اولین پیام خود را در افتتاحیه اولین جلسه این مجلس صادر و با آن مجلس خبرگان را تقویت و تحکیم کرد و به آن مشروعیت و رسمیت بخشید. علاوه بر آن به نمایندگان خبرگان جرات فعالیت داد و فرمود «اکنون شما، ای فقهای شورای خُبرگان وای برگزیدگان ملت ستمدیده در طول تاریخ شاهنشاهی و ستمشاهی، مسئولیتی را قبول فرمودید که در رأس همه مسئولیت‌هاست». یعنی عظمت مسئولیت آنها را به آنها گوشزد کرد. یعنی مسئولیتی که موضوع آن رهبری است. و همچنین می گویند «بالاترین انحراف، که منجر به انحراف تمام ارگان‌ها می‌شود، انحراف رهبری است، که امروز شما نقش اول آن را دارید.» یعنی آنچه می تواند بزرگترین مشکل را ایجاد کند، اصلاح و پیشگیری از انحراف آن به دست خبرگان است. ببینید این تاکیدات چقدر اهمیت و قدرت و عظمت می بخشد به فعالیت های این مجلس.
خلاصه با حمایت ها و تاکیدات حضرت امام یک مجلس آزاد اندیشی سامان یافت که بنظر من آن دوره اول از همه ادوار قوی تر و در سطح علمی بالاتری بود که برخی از اعضای آن از مراجع امروز ما هستند. یکی از نکاتی که باید به آن اشاره کرد این است که آزاد اندیشی آن مجلس اول که از آزاد اندیشی حضرت امام ناشی می شود این بود که در حضور حضرت امام اصل ۱۱۱ قانون نظارت بر رهبر را با قدرت تمام و آزادانه بررسی و تصحیح نمودند. شاید اگر آن زمان این اتفاق نمی افتاد در مجالس بعدی با مشکل روبرو می شد در تصویب و اعلام آن قانون.  سخنان بسیار ارزشمندی از سخنان اعضای دور اول مجلس خبرگان رهبری در مشروح مذاکرات آن زمان وجود دارد که اگر آنها را استخراج کنیم یک جزوه مستقل و قوی را می تواند تشکیل دهد و برگ زرین آزاد اندیشی و اقتدار به شمار آید که از اوج آزاد اندیشی و تواضع حضرت امام را نشان می دهد که شاگردان آن بزرگوار در حضور ایشان با صراحت و قاطعیت از حدود و وظایف رهبری سخن می گفتند و امام نه تنها آنها را تایید می کرد، بلکه آنها را تشویق می کرد و بر نظارت خبرگان بر رهبری تاکید می نمود و فرمود آنچه را خبرگان تصویب کرده خوب تصویب کرده است. چیز خوبی است.  و شما به آنچه بر عهده شماست عمل کنید مطلب شوخی بردار نیست. مطلب مصلحت مسلمین است و من این ادعا را ندارم که خطا نمی کنم (همانطور که حضرت علی(ع) در نهج البلاغه این نکته را ذکر می کنند) و من اگر اشتباه نمایم صریحا می گویم و اعلام  می کنم.  بعد فرمود من تشکیلات اداری ندارم که بتوانم همه چیز را در نظر بگیرم. اما شما هر وقت اشتباهی در اطرافیان من دیدید به من اطلاع دهید تا من اصلاح کنم. این یعنی ارائه وظایف خبرگان و لازم دانستن وجود و حضور مجلس خبرگان. پس ببینید امام چه تاکیدی بر این مجلس دارد و حتی مقام معظم رهبری هم در همان جلسات، انصافا داد سخن داد و حق سخن را ادا نمود. حتی بالاتر از این در قانون اصل ۱۱۱ این نکته تاکید شده که کمیسیون تحقیق باید تشکیل شود که مسئولیت نظارت مجلس خبرگان به آن کمیسیون محول می شود و آن مسائل را بررسی می کند. در همان قانون آمده است که در این کمیسیون نباید خبرگانی که از رهبر مقام و مسئولیت گرفته اند یا نسبا به او منسوب اند حضور داشته باشند. یعنی منسوبین و منصوبین رهبر نباید در این کمیسیون حضور داشته باشند. یعنی افراد آزادی باید باشند که بتوانند این مسئولیت را آزادانه و قوی اعمال کنند. گرچه این قانون بعدا تغییر پیدا کرد اما بهرحال آن زمان در حضور حضرت امام و یا آزاد اندیشی ایشان این قانون تصویب شد و این نتیجه همان پیامی است که حضرت اما در چنین روزی یعنی روز ۲۳ تیر سال ۶۲ آن پیام را صادر کرد و در پایان آن به رهبران آینده نظام در طول تاریخ هم پیام می دهد. به آنها هشدار و تذکرات مهمی می دهد که بسیار قابل توجه است.

قانون چگونه تغییر پیدا کرد؟

قانون اینگونه تغییر پیدا کرده که منصوبین را حذف کرده اند و فقط منسوبین رهبر نباید در آن کمیسیون شرکت کند. البته چنین مساله ای تا کنون مصداق نداشته است اما افرادی که نصب شده اند از جانب رهبر آزاد اند. البته قصد من تعرض به این قانون نیست و در هر صورت قانون است و مجلس خبرگان می تواند برای خود قانون تصویب کند، قصد من بیان آزاد اندیشی حضرت امام بود.
پس باید قدرت و نظارت مجلس خبرگان طبق اصل ۱۱۱ قانون اساسی تقویت ونهادینه شود که یک مجلس  قوی  وآزاد اندیش داشته باشیم که بتواند به رهبری کمک کند و در مسیر حل مشکلات کلان کشور مددرسان باشد.
البته واقع این است که امروز با وجود یک رهبر شایسته مثل مقام معظم رهبری شاید نیاز چندانی به آن نباشد اما در آینده خدای ناکرده شاید در یکی از ادوار مشکلی پیش آید که آنجا نجات دهنده از انحراف رهبری همین مجلس است، اما باید از امروز تقویت شود تا بتواند در چنان روزی که ان شاء الله هیچ وقت پیش نخواهد آمد کشور را از دست چنان رهبری نجات دهد.

قوانین مجلس خبرگان توسط خود مجلس تصویب می شود؟

بله، طبق اصل ۱۰۸ همه قوانینی که مربوط مجلس خبرگان است خود مجلس خبرگان تصویب می کند. اینکه تعداد افراد چند نفر باشد، چگونه اداره شود و چند جلسه داشته باشد و…

گاه گفته می شود مجلس خبرگان در زمان حیات یک رهبر فعالیت و کارویژه خاصی ندارد. وظایف خبرگان به ویژه در این زمان چیست؟

از کلام امام استفاده می شود که مجلس خبرگان وظایف مهمی دارد که موجب ضعف دشمنان و امیدواری دوستان است. اگر بنا بود فقط یک روز کار انجام دهد و باقی روزها تعطیل باشد که اینگونه نبود. ضمنا وظیفه مجلس خبرگان نظارت برای عدم انحراف رهبری است که امام آن را بالاترین انحراف دانستند. تنها یکی از مسئولیت های مجلس خبرگان تعیین رهبری است و نظارت و شناسایی افرادی که شایستگی رهبری را دارند و بررسی اصل ۱۱۱ که حدود ۱۲ شرط رهبری را بر می شمارد که اگر یکی از آنها از بین برود رهبر از رهبری معزول می شود نیز از مسئولیت های این مجلس است. مجلس خبرگان ۶ کمیسیون دارد که هر کدام حداقل هر ۱۵ روز یک بار باید تشکیل شود. هرچه این مجلس فعال تر باشد بیشتر می تواند به رهبر کمک رساند و بازوی توانمند رهبری باشد. ۸۶ نفر به عنوان نخبگان ملت و خبرگان ملت از افراد عالم و وارسته در چنین تشکیلاتی جمع شده اند که بسیار مغتنم و ارزشمند است. وظیفه این مجلس مچ گیری از رهبر نیست بلکه حمایت و کمک به رهبر است که این افراد مجتهد و متعهد وظیفه خود می دانند. حضرت امام فرمود مجلس خبرگان رهبر را تضعیف نمی کند بلکه تقویت رهبری است. تقویت فقط به تعریف و تمجید نیست. حتی سوگندنامه ای برای اعضا وجود دارد که سوگند یاد می کنند مسائل موجود را آسیب شناسی کنند و برای رفع آن تلاش کنند.

آیا شما جلسات منظم و ارتباطات ثمربخشی با مقام معظم رهبری دارید؟

بله، هر سال ۲ بار اعضای این مجلس به حضور ایشان مشرف می شوند که بعد از هر اجلاس رسمی برگزار می شود و علاوه بر آن می توانند هروقت لازم بود از رهبری وقت بگیرند برای انتقال مسائل. ارتباط ما با رهبر همیشه وجود دارد.

:::

مطالب مرتبط:

• روایت هاشمی از انتخاب رهبر توسط خبرگان و مراجع، شورای رهبری و نظارت کمیسیون تحقیق بر نهادهای زیر نظر رهبری
• مجلس خبرگان رهبری از آغاز تا به امروز
• نظارت شورای نگهبان بر پدر و مادر کاندیداهای انتخابات خبرگان
• موحدی کرمانی: خبرگان مقابل رهبری هیچ غلطی نمی‌تواند بکند!
• عده‌ای در پی تصرف خبرگان و مجلس هستند

۲ دیدگاه

1. ۱۳۹۲/۰۴/۲۷ در ۱۱:۱۷

   عبدالله خدابنده :

   هر سال ۲ بار اعضای این مجلس به حضور ایشان مشرف می شوند.
   ظاهرا این بزرگواران جایگاه رهبر دوره ای پس از امام را با جایگاه بنیانگذار جمهوری اسلامی یکسان فرض کرده اند که بجای اینکه رهبری به حضور آنها برسد حضرات به حضور شخصی که خود منصوب نموده اند مشرف میشوند .
   امام مستقیما منتخب ملت و رهبر انقلاب و بنیانگذار نظام ما بودند در صورتیکه رهبری پس از ایشان در جایگاه رهبری نظام از طریق این مجلس نصب و عزل میشوند .

   پاسخ دادن
2. ۱۳۹۵/۰۱/۲۲ در ۰۳:۵۹

   شکری :

   یعنی چه که … ؟
   خبرگان باید هر وقتی را که تشخیص دادند تعیین و در جائی حضور پیداکرده و رهبر نیز ملزم به حضور باشد.

   پاسخ دادن