فقه پویا
در حصار اسلام سنتی
بیش از 14 قرن از عصر نزول دین اسلام می گذرد و در طی گذر زمان جوامع ، فرهنگ ها و اقتضائات زمانی و مکانی تحولات اساسی و بنیادینی در خود دیده و به اشکال گوناگونی در آمده اند . از جمله بارزترین ویژگی های که پیروان دین اسلام همواره برای این مذهب قائل می شوند همه زمانی و همه مکانی بودن آن است. براستی شرط ماندگاری و پویایی دین اسلام چه چیزی است ؟ اجتهاد رمز این جاودانگی است.
چیســتی اجتـهاد
ما از ١٣۵٨ بعد از انقلاب اسلامی با یک پرسش بسیار انحرافی مواجه شدیم اینکه مدیریت اصلا باید فقهی باشد یا علمی باشد. این پرسش عجیبی است که هنوز پس از سی سال مطرح است. گفته میشود گاه یک پرسش غلط زندگی اجتماعی را ویران میکند. جالب است که به این پرسش عجیب نیز خیلی پرداخته شد مثل یک گردنه توفانی شد که همه در آن داخل شده و اعلام موضع کردند قبل از اینکه اصلا ببیند این پرسش درست است یا خیر.
فقه پویا و پرسش «چه نیازی است به خمینی؟»
به نظر می رسد که نگاه امام به رابطه فقه و قانون در اواخر عمر به شدت متحول شده بود و این را می توان نتیجه نگرش ایشان به نقش زمان و مکان در استنباط احکام دانست. تجربه ده ساله مدیریت کلان به او نشان داده بود که نظام آموزشی و پژوهشی رایج و حاکم حوزه، توانایی اداره جامعه را ندارد و باید طرحی نو درانداخت. البته این طرح نو باید دربرگیرنده اصول بنیادین شریعت و در عین حال قادر به اداره بشر در جهان مدرن باشد.
پویایی فقه سنتی از دیدگاه امام خمینی
به نظر امام خمینی فقه سنتی از نظر اصول، مبانی، اهداف و روش استنباط ذاتا پویا، تحول پذیر و قابل جری و انطباق است ولی در عین حال شمشیر دو لبه است. بستری است که هم جمود فکری، تحجر و ایستائی میتواند در آن نفوذ کرده و رشد پیدا کند و عامل عقب ماندگی و عقب راندگی باشد و هم میدان تعقل، آزاد اندیشی، استدلال و اجتهاد پویا است و عرصه کاوش، پویایی، توسعه، جری و انطباق است و این به عهده حوزههای علمیه و فقهای آگاه به زمان و آزاد اندیش است.
نسل سوم انقلاب و ارزش های دفاع مقدس
یکی از مشکلات مهم اصلاح طلبان این است که نمیتوانند مستضعفین را به خوبی درک کنند. به بچههای اصلاح طلب این اتهام وارد است که از طبقه متوسط هستند. حتی تیپهایی نظیر ما که از فقرای رژیم قبل هستیم امروز از زمره طبقات متوسط بعد ازانقلاب محسوب میشویم. البته اشکالی هم ندارد چرا که ما انقلاب کردیم که مردم را از فقر نجات دهیم و معنای حقیقی عدالت را محقق کنیم.
امام خمینی، فاتح بابِ تأسّی
مطرح ساختن و ارائه نهضت حسینی، به عنوان «الگو» و «اسوه» و فراخوانی شیعیان به «تأسی» و «تبعیت»، از سوی حضرت امام خمینی سلام الله علیه، ریشه در بینش فکری ـ اعتقادی این شخصیت بزرگ در مسئله امامت، دارد... هم چنین، این بینش، برخاسته از نوعی تحلیل از واقعه عاشورا است، تحلیلی که قبل از هر چیز، به متن کلمات حضرت سید الشهدا، مستند بوده، و بر اساس آن شکل میگیرد.