تخلف ۷۲۹میلیاردتومانی در پرونده بورسیه‌های غیرقانونی

کدام دانشگاه در جهان دکترای «نهج‌البلاغه» دارد
او معتقد است: «اعزام ۷۲۹دانشجو مطابق قوانین و آیین‌نامه‌ها نبوده و حتی گاهی مسوولان با تغییر قوانین در لوای آیین‌نامه‌های لحظه‌ای، نسبت به بورس‌کردن برخی دانشجویان اقدام کرده که برآیند هزینه مالی همه اینها، عددی نزدیک به یک‌چهارم فساد مالی صورت گرفته در پرونده فساد سه‌هزارمیلیاردتومانی است.» رضا فرجی‌دانا در روز استیضاح با ارایه آمار و اطلاعات، از هزینه‌های تقریبی اعزام دانشجو به خارج از کشور خبر داد. بر این اساس، هزینه‌های برآوردشده برای هر دانشجوی بورسیه دکترا، رقمی در حدود ۶۰۰میلیون تا یک‌میلیاردتومان برآورد شده است.
حالا قادرمرزی تاکید دارد که دامنه فساد مالی صورت‌گرفته بیش از ۷۲۹میلیارد است چراکه این بورسیه‌ها هرکدام صندلی دانشجویان نخبه‌ای را اشغال کرده‌اند که بعد از تضییع حق‌ صورت گرفته، روانه دانشگاه‌های اروپایی و آمریکایی شده‌اند، همان دانشگاه‌هایی که حالا برخی نمایندگان مجلس از مهاجرت سرسام‌آور به آنها احساس نگرانی کرده‌اند.
آیا بورسیه غیرقانونی یکی از دلایل مهاجرت نبوده؟
«بیژن نوباوه» یکی از موافقان استیضاح وزیر علوم در همان روز استیضاح بارها به مهاجرت دانشجویان به خارج از کشور اعتراض کرده، بی‌آنکه به این پرسش پاسخ دهد که سهم بورسیه‌های غیرقانونی در این سال‌ها و سکوت مسوولان در ناامیدی دانشجویان و خروج آنها از کشور چه میزان بوده است.
نایب‌رییس «فراکسیون دانشگاهیان کشور» همچنین تاکید دارد که «باید برآورد شود که هزینه مهاجرت دانشجوی نخبه ایرانی به خارج از کشور به دنبال ازدست‌رفتن فرصت ادامه تحصیل در ایران چه میزان بوده، چقدر هزینه شده تا دختر و پسر دانشجوی ما، صنعتی‌شریف و دانشگاه‌تهران و امیرکبیر درس بخواند و روانه آنسوی مرزها شود. آیا دوستانی که با تمام توان به برکناری وزیر کمک کردند از خود پرسیده‌اند که سیل این سه‌هزار بورسیه غیرقانونی تا چه میزان در مهاجرت نخبگان تاثیرگذار بوده و آیا همین نمایندگان عزیز الان حاضرند ارقام ضرر مالی دولت ایران به‌دنبال خطای آکادمیک صورت‌گرفته در دولت گذشته را درآورند؟»
معدل‌های درخشان بورسیه‌ها
فرجی‌دانا همچنین در روز استیضاح درباره آمار مربوط به این ۷۲۹بورسیه گفته بود: «در میان این ۷۲۹نفر بورسیه، ۷۱نفر در لیسانس، معدل زیر ۱۴ و ۷۰نفر در ارشد، معدل زیر ۱۶ دارند. درباره مربیان هم باید بگویم در آیین‌نامه قبلی به مربیان بعد از سه‌سال بورس داده می‌شد و بعد پیمانی‌ها نیز به آنان اضافه شدند و تقربیا ۶۱۷نفر پیمانی بودند که هیات‌امنای دانشگاه، آنها را تایید نکرده بود. درباره معدل هم باید بگویم معدلشان بین ۱۲ تا ۱۳ و ۱۳ تا ۱۴ بوده. در نهایت ۲۱۳نفر دارای معدل زیر ۱۶ در ارشد هستند. ۲۵۲نفر هم شرط سنی زیر ۴۰سال را نداشتند.» قادرمرزی تاکید دارد که «هیچ‌کدام از ۷۲۹فرد بورس‌شده، شرایط قانونی احراز بورس را نداشته و حالا نمایندگان مجلس باید به این سوال افکار عمومی پاسخ دهند که اگر ۱۶ماه پیش «دیوان محاسبات» به این موضوع ورود کرده چرا مجلس باید آنقدر تاخیر کند که در نهایت شخص وزیر علوم ناگزیر به ماجرای تخلف بورسیه‌ها ورود کند، مجلسی که این روزها، به غایت نکته‌سنج شده چطور از کنار تخلفی در این سطح گذشته و اینها را نادیده گرفته است.»
تحقیق‌وتفحص از سازمان بورسیه‌های کشور
این نماینده پیش از این نیز به «شرق» خبر داده بود که نام ۱۰نماینده مجلس نهم در میان فهرست بورسیه‌های غیرقانونی دولت گذشته است. قادرمرزی می‏‌گوید: «پس از تعطیلات تابستانی مجلس، تحقیق‌وتفحص از سازمان بورسیه‌های کشور کلید خواهد خورد تا جزییات بیشتری از آنچه به شکل غیرقانونی اتفاق افتاده مشخص شود.»
پیش از آنکه رضا فرجی‌دانا بخواهد ماجرای بورسیه‌ها را اطلاع‌رسانی کرده و در نهایت موجی علیه او در بهارستان شکل بگیرد، رییس وقت «دیوان محاسبات» از تخلف‌های اداری صورت‌گرفته در بورسیه‌ها خبر داده بود. ۲۰ آذر ۹۲ رحمانی فضلی برای نخستین‌بار به این ماجرا ورود کرد، یعنی ۱۶ماه پیش از اطلاع‌رسانی فساد گسترده در بورسیه‌ها از سوی رضا فرجی‌دانا.
از اینها گذشته سازمان بازرسی کل کشور نیز از اواخر سال ۹۲ به پرونده تخلف بورسیه‌ها ورود پیدا می‌کند و در نهایت قرعه فال به‌نام فرجی‌دانا می‌افتد تا به شکل منسجم از فساد گسترده علمی صورت‌گرفته در دوران وزارت کامران دانشجو در وزارت علوم دوره احمدی‌نژاد بگوید. افشاگری‌ای که در نهایت به منسجم‌شدن نمایندگان برای استیضاح وزیر علوم منجر شد.
خدشه به اعتبار آموزش‌عالی کشور
وزارت علوم به‌دلیل تاکید «دیوان محاسبات» مبنی بر غیرقانونی‌بودن ادامه پرداخت هزینه‌ها به پرونده بورسیه‌های غیرقانونی وارد می‌شود. «رضا فرجی‌دانا» در روز استیضاح، یکی دیگر از دلایل ورود وزارت علوم به این ماجرا را برخی از تحرکات در تحریک گروهی از دانشجویان بورسیه از جمله برگزاری تجمع و اطلاع‌رسانی در فضای مجازی و حفظ کیان علمی و بازگشت اعتبار و شأن دانشگاه عنوان کرده بود. همچنین امکان ادامه تحصیل، پرداخت هزینه از سوی دولت و استخدام در همان دانشگاه برای تک‌تک افراد بورسیه شده از جمله دیگر محورهای موردنظر عنوان شده بود. وقفه در توسعه علمی کشور در صورت ورود این افراد به جمع هیات‌علمی دانشگاه‌ها و بی‌اعتباری آموزش‌عالی کشور در جهان و عدم کنترل گواهی‌های فارغ‌التحصیلی و تناقض در معدل‌های اعلام شده و واقعی در کنار اعمال معدل‌های پایین و عدم رعایت همین قاعده در موارد متعدد با وجود اعلام متوسط معدل، از جمله محورهای اصلی ورود وزارت علوم به ماجرای استیضاح است.  مهرماه و بازگشایی دانشگاه‌ها نزدیک است و وزارت علوم با سرپرستی محمدعلی نجفی، به کار خود ادامه می‌دهد. رضا فرجی‌دانا مشاور علمی حسن روحانی شده و ۱۴۵نماینده از برکناری وزیر علوم خرسندند. باید دید سوال‌های فراوان مطرح‌شده پیش روی نمایندگان چه زمان به پاسخی درخور اهمیت خواهد رسید.