ای مرثیه خوان ! زبان عاشورا باش

مبارزه (رسانه تحلیلی خبری دانشجویان خط امام) – احمد مخبری: سیدالشهداء (ع) در اقدامی آگاهانه و هدف‌مند که با درایت و هوشمندی طراحی شده‌بود، قلعه‌ی تزویر اموی را فروریخت و حقیقت جریان نفاق که سال‌ها از دید جامعه پنهان‌ مانده‌بود را نمایان ساخت[۱].

نسبت ما با این ماجرای سراسر حماسه و مظلومیت ، اقتداء است و نه تماشا و دراین اقتداء نیز، به عمل کار برآید و نه به آرزو و حرف. عزاداری ما برای آن امام غریب نیز  باید در مسیر اقتداء و ائتمام به او باشد و نتیجه‌اش، عمل به اوامر و احکام الهی که از لسان ایشان و دیگر ائمه‌ی هدی به مارسیده است.

بنابراین اولاً ذکر مصیبت‌ها و عزاداری سید‌الشهداء نمی‌تواند برخلاف معارف‌اسلامی باشد و یا رفتارهای خلاف شرع را شامل شود. نقل عبارات کفرآمیز و شرک‌آلود در خلال مدح و مرثیه ممنوع است. اگرچه درباره‌ی شعر گفته‌اند که” احسنها، اکذبها”، اما این به صناعات ادبی و اشارات و تلمیحات شاعرانه بازمی‌گردد و نه تصریح به معانی مشرکانه. مناقب اهل‌بیت (ع) آن‌قدر وسیع و عمیق است که جایی برای این انحرافات باقی نمی‌گذارد.

ثانیاً ذکر مصیبت‌ باید مطابق با روح قیام و حماسه‌ی سیدالشهداء (ع) باشد که در عباراتی چون “هیهات منّا الذلّه” به روشنی بیان شده‌است. نقل عبارات ذلیلانه و نسبت دادن رفتارهایی برخلاف عزت‌مداری حسینی، به سیدالشهداء (ع) و اهل‌بیت ایشان، ظلمی آشکار و گناهی نابخشودنی است.

ثالثاً در عزاداری بر سالار شهیدان، رفتارهای ناهنجار و موهن به جای‌گاه و قداست ایشان جایی ندارند. حتی در نحوه‌ی بر زبان راندن نام مبارک “حسین” علیه السلام نیز باید مراقبت و جدیت داشت تا ادب و احترام حفظ شود.

رابعاً هر عمل خلاف شرع و مخل به دین و مذهب نیز باید از صحنه‌ی عزای سیدالشهداء محو شود. توصیه‌ی ائمه‌ی هدی(ع) آن بوده است که همان‌طور که بر عزیزان خود سوگواری می‌کنید، برای جد غریب ما نیز عزاداری کنید. همگان در عزای عزیزانشان، مویه می‌کنند، برخی بلند بلند می‌گریند و گاه فریاد می‌کنند، بعضی هم از خود بی‌خود می‌شوند و بر سر و صورت و سینه می‌کوبند، همه‌ی این ها در عزای سیدالشهداء، ممدوح و مأجور است؛ اما هیچ عاقلی برای عزیز از دست‌رفته‌ی خود، با قمه برسر نمی‌کوبد، قفل بر بدنش نمی‌زند و بر تیغ و آتش راه نمی‌رود.

خامساً روح حماسه و بندگی حاکم بر صبر و پذیرش سیدالشهداء دربرابر مصائب و مظلومیت‌ها، هم‌واره باید مورد توجه باشد . هدف اصلی بکاء و ابکاء و تباکی، دمیدن همین روح عبودیت و حماسه در کالبد جامعه است و این با تلاش بی‌قاعده برای گریاندن مخاطب با هر حرف و داستان نامربوط و خلاف واقع، منافات دارد.

همه‌‌ی این‌ها و دیگر مهمّاتی که در عزای سیدالشهداء(ع) باید مورد توجه قرار گیرد، همواره در لسان عالمان ربانی و متفقه، بیان شده‌ و می شود. اما برخی غفلت‌ها و گاه تعصبات و جهالت‌ها مانع از فهم و عمل به آن‌ها گردیده است[۲].

در هفته‌های اخیر ، یکی از شاعران و مدیحه‌سرایان اهل‌بیت (ع) نیز در چند رباعی به برخی از این موارد اشاره کرد که هرچند قابل نقد و ایراد است اما متأسفانه با برخورد بد و جوسازی گروهی از دوستان و عزیزان مواجه شد. بهتر بود متانت و انصاف مراعات می‌شد و بحث عالمانه، جایگزین اتهام و جنجال می‌گردید.

آن‌چه مهم است، فهم و ادای “حق” سیدالشهداء (ع) است که با کج‌فهمی‌ها و کج‌روی‌ها هم‌خوانی ندارد. اما اگر این “حق”  درک و عمل شود، برکات الهی بر زندگانی ما جاری خواهد بود، آن‌گونه که در روایات نورانی اهل‌بیت (ع) آمده است:

عَنْ مَالِکٍ الْجُهَنِیِّ عَنْ أَبِی جَعْفَرٍ ع قَالَ قَالَ: یَا مَالِکُ إِنَّ اللَّهَ تَبَارَکَ وَ تَعَالَى لَمَّا قُبِضَ الْحُسَیْنُ ع بَعَثَ إِلَیْهِ أَرْبَعَةَ أَلْفِ مَلَکٍ شُعْثاً غُبْراً یَبْکُونَهُ إِلَى یَوْمِ الْقِیَامَةِ- فَمَنْ زَارَهُ عَارِفاً بِحَقِّهِ غَفَرَ اللَّهُ لَهُ مَا تَقَدَّمَ مِنْ ذَنْبِهِ وَ مَا تَأَخَّرَ وَ کَتَبَ لَهُ حِجَّةً وَ لَمْ یَزَلْ مَحْفُوظاً حَتَّى یَرْجِعَ إِلَى أَهْلِه‏[۳]

اى مالک خداوند تبارک و تعالی، هنگامى که امام حسین علیه السّلام به شهادت رسید، چهار هزار فرشته به سوی او گسیل داشت که جملگى ژولیده و غبار آلود و گرفته بودند و تا روز قیامت بر او مى‏گریند، پس کسى که او را زیارت کند درحالی که به حقّش معرفت داشته باشد، خداوند گناهان گذشته و آینده‏اش را مى‏آمرزد و براى او یک حج مى‏نویسد و پیوسته محفوظ است تا به اهلش مراجعت کند.

مطالب مرتبط:

• ای مرثیه خوان! گزافه گفتن کفرست
• مکتب عاشورا؛ تشیع حقیقت یا مصلحت؟
• ناگفته‌های رئیسعلی از زبان آخرین همسرش
• روح فلسفی، رویکرد دینی، زبان مردمی
• جزییات پرونده امام موسی صدر از زبان قاضی الشامی