چرا خوانندگی در کنسرت حرام و در تلویزیون حلال است؟
چرا آخرین اعتراض به پخش موسیقی از تلویزیون به سالهای ابتدایی بعد از انقلاب باز میگردد؟ آنها که دغدغه دارند، آیا چشم خود را به روی همکاری بسیاری از خوانندگانی که کنسرت آنها در سال 93 لغو شده با صداوسیمای جمهوری اسلامی بسته اند؟ این در حالی است که نقل قول های موثقی از امام خمینی(ره) از جمله نقل قول رییس وقت سازمان صداوسیما نشان می دهد که حضرت امام پخش این موسیقی ها از صداوسیمای جمهوری اسلامی ایران را بلااشکال می دانستند.
مبارزه (رسانه تحلیلی خبری دانشجویان خط امام): این روزها اهالی موسیقی در حالی برای برگزاری کنسرت در سراسر کشور برنامه ریزی میکنند که نگرانند مبادا مجوز کنسرتشان توسط افرادی جز نهادهای مسئول در حوزه فرهنگ لغو شود. سال ۱۳۹۳ که آغاز آن با حضور بسیاری از خوانندگان و دستاندر کاران موسیقی در تلویزیون و امید بهبود وضعیت موسیقی همراه بود، در حالی پایان یافت که رکورد لغو ۲۰ کنسرت در کارنامه دولت «تدبیر و امید» به ثبت رسید.
یک بار، گروهی ناشناس از ورود مردم به سالن جلوگیری میکردند (کنسرت وحید تاج در یزد)و بار دیگر نیروی انتظامی کنسرت را بدون هماهنگی با اداره کل ارشاد لغو میکرد (کنسرت سیروان خسروی در بوشهر)؛ یک بار هم از ورود گروه موسیقی به شهر جلوگیری میکردند( کنسرت عماد طالب زاده در اراک).
بهانهها هم مختلف و متعدد بود، از توهین به قداست حرم امام رضا(ع) و اهانت به مؤمنان و متدینان شهر گرفته تا رعایت نکردن تفکیک جنسیتی در فروش بلیت و منسوب به فتنه ۸۸ بودنِ خواننده. پخش کلیپهای ویدئویی در ماهواره هم یکی از دلایل مطرح شده بود. برخی هم معتقد بودند اعتراض اصلی این افراد به عملکرد وزارت ارشاد در حوزه موسیقی به ویژه در مورد خوانندگی زنان و همچنین عدم تعطیلی آموزشگاههای موسیقی است که حالا در قالب لغو کنسرتها تجلی پیدا کردهاست. در ابتدا اجرای بانوان بر سر صحنه مشکلساز بود و اعلام کردند روی صحنه رفتن زنان در ۱۲ شهر ممنوع است، بعد هم معترضان پس از جلوگیری از کنسرت های خوانندگان پاپ، دایره اعتراض خود را تا شعاع خوانندگان سنتی گسترش دادند.
تا آن زمان، ماجرا در هالهای از ابهام قرار داشت. هیچ جا بازگو نمیشد که مخالفان اصلی با برگزاری کنسرتها چه کسانی هستند و از چه ساز و کاری برای مجاب کردن مسئولان امنیتی به منظور لغو کنسرتها استفاده میکنند، اما لغو کنسرت علیرضا قربانی در شهرستان چناران ورق را برگرداند. آیت الله علم الهدی امام جمعه شهر مشهد در سخنرانیای که پس از اعتراضات مطرح شده به لغو کنسرت علیرضا قربانی انجام داد، برگزاری کنسرت موسیقی را مطربی خواند و گفت: چون تمام شهر مشهد حرم امام رضا (ع) است لذا برگزاری کنسرت در مشهد، مطرب بازی در حرم آن حضرت است.
این در حالی است که صداوسیمای جمهوری اسلامی از پخش و اجرای موسیقی و آواز همین خوانندگان منع نشده است، دلسردی جمعی از اهالی فرهنگ نسبت به وضعیت حاکم بر موسیقی در سالی که گذشت این پرسش را مطرح میکند که چرا آخرین اعتراض به پخش موسیقی از تلویزیون به سالهای ابتدایی بعد از انقلاب باز میگردد؟ آنها که دغدغه دارند، آیا چشم خود را به روی همکاری بسیاری از خوانندگانی که کنسرت آنها در سال ۹۳ لغو شده با صداوسیمای جمهوری اسلامی بسته اند؟ این در حالی است که نقل قول های موثقی از امام خمینی(ره) از جمله نقل قول رییس وقت سازمان صداوسیما نشان می دهد که حضرت امام پخش این موسیقی ها از صداوسیمای جمهوری اسلامی ایران را بلااشکال می دانستند.
پیگیری خبرهای موجود درباره دلایل لغو کنسرتها نشان میدهد که اساس اعتراضها، ابهامات فقهی موجود درباره موسیقی بوده است. جدیدترین خبر منتشر شده درباره رخدادهای سال ۹۳ نیز مهر تأییدی بر این ادعاست؛ پیروز ارجمند مدیر کل دفتر موسیقی وزارت ارشاد، در گفتوگویی که جمعه ۲۱ فروردین منتشر شده، با اشاره به دیدارهای خود با مراجع گفت: «باید به سمتی حرکت کنیم که هم دغدغه این بزرگان رفع شود و هم جامعه به موسیقی مورد نیاز خود دست پیدا کند، یعنی ما نیاز جامعه جوان را به مراجع نشان دهیم و با مشورت و نظر آنها، موسیقی ای را تولید کنیم که هم دغدغه بزرگان و مراجع حل شود و هم نسل جوان به نیازهای خود دست پیدا کند.»
با این حال موج لغو کنسرتها، علی الخصوص در مورد خوانندگانی که پیش از این برای اخذ مجوز از هیچ دولتی دچار مشکل نمیشدند، نشان میدهد که ابهام موجود درباره برگزار کردن یا نکردن کنسرت تنها ریشه فقهی ندارد. ذکر یک نمونه درباره استفاده نادرست برخی دستاندر کاران امور امنیتی و سیاسی از اظهارنظرهای روحانیون، بی ضرر است. پس از سخنرانی آیتالله علم الهدی و ریشهیابی فقهی حرام بودنِ اجرای کنسرت در مشهد، دادستان عمومی و انقلاب شهرستان چناران که دستور لغو کنسرت علیرضا قربانی را صادر کرده بود در گفتوگویی اعلام کرد: «موضوع برگزاری این قبیل برنامه ها فعلا در این استان به طور کل منتفی است.»
برخوردهایی از این قبیل شائبه سیاسی بودنِ مخالفتها را پررنگ تر میکند و این پرسش جدید را ایجاد میکند که چرا صداوسیمای جمهوری اسلامی به عنوان نهادی که مستقیم زیر نظر مقام معظم رهبری اداره میشود، معیارِ معترضان به برگزاری کنسرت در شهرستانها قرار نمیگیرد؟
در سالهای اخیر رسانه ملی همت ویژهای در معرفی اهالی موسیقی به مخاطبان خود داشته و در این مسیر علاوه بر همکاری با خوانندگان در قالب تیتراژهای تلویزیونی، با تهیه برنامههای اختصاصی درباره موسیقی، به رونق فضای موسیقی کشور یاری رساندهاست. این در حالی است که به ندرت اتفاق افتاده که پخش موسیقی از صداوسیما و حتی اظهارات صریح رئیس سابق سازمان صداوسیما درباره در اولویت قرار دادنِ سبک پاپ نسبت به کلاسیک و سنتی مورد اعتراض بدنه مذهبی جامعه قرار گیرد. خبرنگار جماران در جدولی، اسامی خوانندگانی را که کنسرت آنها لغو شده و در سال ۹۳ اجرای تلویزیونی داشته یا در قالب تیتراژ برنامههای تلویزیونی با صداوسیما همکاری داشتهاند، جمع آوری کردهاست.
نگاهی به این جدول نشان میدهد که مربوط دانستن لغو کنسرتها به ابهامات فقهی درباره موسیقی، سرپوشی بیش نیست. مستثنا کردنِ صداوسیما و گرفتن انگشت اتهام به سوی وزارت ارشاد، اگرچه بار مسئولیتی خطیر را بر دوش مسئولان فرهنگی قوه مجریه انداخته، اما هنوز این امید در دل اهالی فرهنگ و هنر زنده است که با رفع دلواپسی مراجع تقلید، بهانهتراشیهای سیاسیون هم پایان یابد.
نام خواننده |
تاریخ برگزاری کنسرت |
دلیل لغو |
همکاری با تلویزیون |
احسان خواجه امیری |
۷ و ۸ اسفند ۹۲ در منطقه آزاد اروند |
اعتراض متدینین و فعالان فرهنگی آبادان |
اجرای زنده در برنامه سه ستاره ویژه نوروز ۹۳ |
وحید تاج |
۱۸ اردیبهشت ۹۳ |
مخالفت عدهای از روحانیون |
اجرا در برنامه رادیو هفت |
سیروان خسروی |
دهم اسفند |
مداخله نیروهای انتظامی |
تیتراژ سریال ساختمان پزشکان |
همایون شجریان |
۸ بهمن ۹۳ |
عدم هماهنگی وزارت کشور |
برنامه ساعت ۲۵ |
رضا صادقی |
بهمن ۹۳ در دزفول |
به دلیل عدم حمایت مسئولان اداره کل فرهنگ و ارشاد اسلامی |
تیتراژ برنامه بهار نارنج |
بهنام صفوی |
۲۹ و ۳۰ مهر ۹۳ اصفهان |
اقدام به اخذ مجوز یک روز قبل از برگزاری کنسرت |
اجرا در ویژه برنامه نوروز ۱۳۹۴ شبکه پنج |
عماد طالب زاده |
۲۱ دی ۹۳ در اراک |
تیتراژ سریال خواب بلند |
|
حمید عسکری |
۱۱ دی ۹۳ در رشت |
مجوز آن پیشتر لغو شده بود و با پا درمیانی مدیرکل دفتر موسیقی وزارت ارشاد مجددا مجوزش صادر شد |
برنامه ساعت ۲۵ و اجرای زنده در برنامه امضا |
سالار عقیلی |
۲۲ دی ۱۳۹۳ در طرقبه |
ممانعت از حضور همسر سالار عقیلی به عنوان نوازنده پیانو |
اجرا در برنامه دلنوازان و تیتراژ سریال سالهای مشروطه |
محمد علیزاده |
۱ آبان ۹۳ در تهران سالن میلاد |
تعویق و عدم اجرای کنسرت به علت فوت آیت الله مهدوی کنی |
تیتراژ برنامه بهار نارنج ویژه نوروز ۹۴ |
مازیار فلاحی |
۱ آبان ۹۳ در تهران سالن میلاد |
تعویق و عدم اجرای کنسرت به علت فوت آیت الله مهدوی کنی |
اجرا در برنامه رادیو هفت و ویژه برنامه نوروز ۹۴ شبکه پنج |
علیرضا قربانی |
۶ و ۷ اسفند ۹۳ در مشهد |
به دستور دادستان عمومی و انقلاب |
اجرای زنده در ویژه برنامه نوروز ۹۲ و برنامه دستان |
علیرضا قربانی |
۱۱ اسفند در دانشگاه شهید بهشتی |
بی دلیل از سوی مسئولان دانشگاه لغو شد |
منبع جماران
::::