فتوای امام خمینی مشکلات زلزله زدگان را حل کرد
فتوای امام توانست بسیاری از مشکلات ما را حل کند کما اینکه فتوای امام خمینی نگرش ها را تغییر داد. البته کمیته امداد در بلایای طبیعی به ما کمک بسیاری کردند کما اینکه در زلزله آذربایجان هم کمک این نهاد توانست بسیاری از نیازهای مردم آسیب دیده را برطرف کند. فارغ از این کمک ها باید در جهت پیشگیری گام برداشت.
مبارزه (رسانه تحلیلی خبری دانشجویان خط امام): کشور زلزلهخیزی همچون ایران هر روز شاهد لرزشهای خفیفی است، اما گاه اتفاق میافتد که همین لرزشها به یک تراژدی بزرگ تبدیل میشود که تا مدتها از یاد و خاطر مردم ایران زمین پاک نمیشود؛ چنانکه زخمهای زلزله بم و زلزله آذربایجان هنوز ترمیم نشده است. با این حال روز بیستم مهرماه با نام روز جهانی کاهش اثرات بلایای طبیعی، در میان کاغذهای تقویم خودنمایی میکند، روزی که قرار است ما را به یاد این مسئله بیاندازد که پیشگیری و کاهش بلایای طبیعی بهتر از مقابله و درمان است. اما محمود مظفر رئیس سازمان امداد و نجات هلال احمر کار سازمان متبوع خود را مقابله دانسته و پیشگیری را وظایف دیگر سازمانها بر میشمرد، وظایفی که مدتهاست به بوته فراموشی سپرده شده است… . این در حالی است که بزرگان دینی ما بر حمایت هرچه بیشتر از زلزلهزدگان و کاهش رنج آنان تاکید کردهاند. برای نمونه، امام خمینی(س) در نامهای در تاریخ ۵ آذر ۵۹ -صحیفه امام، جلد ۱۳، صفحه ۳۷۵- به اعضای کمیته امداد اجازه دادند تا بخشی از درآمد خود را صرف کمک به زلزله زدگان کنند. گفتوگوی حاضر به همین بهانه، سامان یافته است:
آقای دکتر مظفر بسیاری بر این باورند که نامگذاری روز شنبه بیستم مهرماه به عنوان روز ایمنی دربرابر زلزله و بلایای طبیعی تنها یک نامگذاری است که نمیتواند در کاهش بلایای طبیعی نقش ایفا کند. شما به عنوان رئیس سازمان امداد و نجات هلال احمر چه ارزیابی در این مورد دارید؟
به دنبال زلزله مهیب در شهر کانتو و کشته شدن ۱۴۰ هزار نفر در سال ۱۹۸۹، مقرر شد که دومین چهارشنبه ماه اکتبر به نام کاهش آثار بلایای طبیعی نامگذاری شود. این کار از سوی سازمان جهانی ایمنی صورت گرفت که چنین روزی با ۲۰ مهرماه مصادف شده است. سازمان امداد و نجات هلال احمر در طول یک هفته با برگزاری تمرین و مانورهای مختلف سعی میکند تا مردم را با این مسئله آشنا سازد که چطور می توانند تاثیرات زیانبار بلایای طبیعی را کاهش دهند.
به نظر شما برگزاری مانورها و تمرینها میتواند در کاهش آثار زیانبار بلایای طبیعی نقش ایفا کند یا اینکه این مانورها فقط به صورت نمادین انجام میشود تا گفته شود که سازمان کاری را انجام داده است.
نه، این درست نیست. شما توجه کنید که اطلاع رسانی مرتب در مورد این حوادث که از ماهیت خشنی برخوردار است، تاثیر خوبی را بر روی مردم باقی نمیگذارد. به عبارت بهتر، مردم تاب و تحمل این را ندارند که مرتب در جریان این مانورها قراربگیرند اما واقعیت این است که سازمان اقدامات گستردهای را انجام می دهد تا تیم های موجود ازانسجام و سرعت عمل در امداد رسانی برخوردار شوند.
آیا شما بررسی و پایشی انجام دادهاید تا مشخص شود برگزاری این مانورها چقدر تاثیر دارد؟
به این مسئله باید توجه کرد که اصل کار سازمان، مقابله بوده و باید آمادگی خود را برای امداد و نجات آسیبدیدگان بالا ببرد. به همین دلیل در هفته کاهش آثاربلایای طبیعی و هفته هلال احمر یا همان صلیب سرخ در اردیبهشت ماه؛ مرتب مانورهایی برای افزایش توان دفاعی برگزار میشود. به گونهای که در سال، بیش از ۸۰۰۰ مانور برگزار میشود و صحنه سازیهایی صورت میگیرد تا مشخص شود که نیروهای ما از چه توانی در امداد رسانی برخوردار هستند. مهمترین مزیت برگزاری مانورها این است که ما به نقاط ضعف خود آشنا میشویم.
با توجه به اینکه کشور ما یک کشور بلاخیز است این مانورها بیشتر در هفتههای خاص مانند هفته هلالاحمر و کاهش آثار بلایای طبیعی رخ میدهد یا اینکه در طول سال نیز این کار انجام میشود.
نه، اختصاص به یک مقطع زمانی خاص ندارد؛ به خصوص اینکه سازمان امداد و نجات هلال احمر مرتب این کار را انجام میدهد تا میزان مهارت در امداد رسانی بالاتر برود.
امام خمینی(س) در نامهای مورخ ۵ آذر۵۹ – صحیفه امام، جلد ۱۳، صفحه ۳۷۵ – به اعضای کمیته امداد اجازه دادند تا بخشی از درآمد خود را صرف کمک به زلزلهزدگان کنند، فکر میکنید که این فتوا چقدر میتواند در حل مشکلات آسیب دیدگان موثر باشد؟
به نظر من این فتوا توانست بسیاری از مشکلات ما را حل کند، کما اینکه فتوای امام خمینی نگرشها را تغییر داد. البته کمیته امداد در بلایای طبیعی به ما کمک بسیاری کرد کما اینکه در زلزله آذربایجان هم کمک این نهاد توانست بسیاری از نیازهای مردم آسیبدیده را برطرف کند. فارغ از این کمکها باید در جهت پیشگیری گام برداشت. در کنار این مسئله باید به اصول مهندسی در ساخت وسازها توجه کنید همچنانکه توجه به ساخت رودها، نهرها و حفظ درختان میتواند در کاهش بلایای طبیعی و جلوگیری از سیلابها موثر باشد.
مهمترین مسئله مطرح شده این است که سازمان امداد و نجات تا چه زمانی به کار خود در مناطق آسیب دیده ادامه میدهد زیرا بسیاری بر این باورند بعد از اینکه موج رسانهای فرو کش کرد کمک رسانی به مردم تقریبا متوقف و مردم فراموش میشوند.
من این صحبت شما را قبول ندارم. ما تا آخرین لحظات به کار امداد و نجات خود ادامه میدهیم و تلاش میکنیم تا نیازهای موقت و دائم افراد را بر طرف کنیم. حال امکان دارد که در این زمینه اطلاع رسانی نشود، اما سازمان لحظهای در کار امداد و نجات تعلل نمیکند.
برخلاف سخنان شما برخی از دوستان بر این باورند که سازمان امداد و نجات در زلزله آذربایجان موفق نبود کما اینکه مردم برخی از روستاها بعد از گذشت چند روز خود مجبور بودند که به دنبال اعضای خانواده خود زیر آوار بگردند و یا اینکه هنوز در آذربایجان عدهای در کانکس زندگی میکنند.
نه، اصلا این حرف درست نیست. اتفاقا در ۲۴ ساعت نخست همه کارهای جستجو به سرانجام رسید. از سوی دیگر، همه زلزله زدگان در خانههای خود مستقر شدند. در این میان کسانی که محل زندگیشان آنجا نبود اما خانههایشان آسیب دیده بود در اولویت دریافت خانه قرار نگرفتند. به طور مثال، فردی در تبریز ساکن اما خانهای در روستا داشت؛ بنابراین منطقی است که این فرد در اولویت دریافت خانه قرار نمیگیرد و به همین دلیل برخی جوسازی کردند.
خبررسانی چه نقشی در این پروسه دارد؟
خبررسانی خیلی مهم است و سازمان از لحظه اول تا لحظات آخر به مردم در زمینه عملکرد خود اطلاعرسانی میکرد.
آیا سازمان تدابیری اندیشیده است که در برابر زلزله های بزرگ احتمالی در کلان شهری مانند تهران باید چه تدابیری بیاندیشد؟
سازمان امداد و نجات برای همه شهرها یک برنامه ارائه کرده است که اگر زلزلهای بالای ۷ ریشتر رخ بدهد باید چه تدابیری را در نظر بگیرد. نحوه فعالیت تیمها، همکاری، انسجام سازمانها و نهادها در یک برنامه عملیاتی ارائه شده است تا سازمان در این موارد غافلگیر نشود.
منبع: جماران
::::