درباره ما

 

تا مبارزه هست ما هستیم

درباره رسانه تحلیلی خبری دانشجویان پیرو خط امام(ره)

«ما می‌گوییم تا شرک و کفر هست، مبارزه هست. و تا مبارزه هست، ما هستیم. ما بر سر شهر و مملکت با کسی دعوا نداریم. ما تصمیم داریم پرچم “لا اله الا الله” را بر قلل رفیع کرامت و بزرگواری به اهتزاز درآوریم. جهان‌خواران و سرمایه‌داران و وابستگان آنان توقع دارند ‌که ما شکسته شدن نونهالان و به چاه افتادن مظلومان را نظاره کنیم و هشدار ندهیم. و حال آن که ‌این وظیفه اولیه ما و انقلاب اسلا‌می ماست ‌که در سراسر جهان صدا زنیم ‌که ای خواب رفتگان! ای غفلت‌زدگان! بیدار شوید و به اطراف خود نگاه کنید ‌که در کنار لانه‌های گرگ منزل گرفته‌اید. برخیزید ‌که اینجا جای خواب نیست! و نیز فریاد کشیم سریعاً قیام کنید ‌که جهان ایمن ‌از صیاد نیست!»

 (پیام حضرت امام(ره) به مناسبت پایان جنگ و شروع جنگ فقر و غنا، مورخ ۲۹ تیر ۱۳۶۷)

رسانه ای مستقل؛ در برابر رسانه های حزبی

سایت «مبارزه» به عنوان «رسانه تحلیلی خبری دانشجویان پیرو خط امام(ره)» نویدبخش حضور رسانه ای مستقل و متفاوت با ساختار دانشجویی و محتوای انقلابی است. رسانه ای با گرایش «خط امامی» که بازتعریف اندیشه و بازسازی سیاسی آن جریان را در نظر دارد و قرارست سخنگوی لایه های فروخفته سیاسی و اجتماعی باشد که در قالب دو قطب سیاسی کشور نمی گنجند و توسط آنان به حاشیه رانده شده و می شوند. دوقطبی کاذبی که از یک سو به دروغ سعی دارند جامعه طیفی ما را درون دوقطبی خود جای دهند و از سوی دیگر خود را حق مطلق و رقیب را باطل مطلق جلوه داده، مسائل پیچیده سیاسی را ساده سازی کنند تا بتوانند از این رهگذر بر یکدیگر فائق آیند.

از آنجا که تا پیش ازین ما دانشجویان و دانش آموختگان خط امام(ره) رسانه مستقلی نداشتیم، ناگزیر از استفاده از رسانه های جناح های اصلاحطلب و اصولگرا بودیم. بخشی از ما در این شرایط سیاست «موازنه مثبت» را اتخاذ کرده بودیم، برخلاف سیاست «موازنه منفی» مان در عرصه سیاست ورزی که باید با کناره گیری و دوری گزینی از هر دو جناح سیاسی کشور (با تمام شاخه های آن) خودمان را در تبری از آنان تعریف کنیم، در رسانه ها که بیش از آنکه سخنگوی یک جریان باشند، منتقد جریانات دیگرند، ما می توانیم با هردو جریان رابطه متوازن و منطقی داشته باشیم. در نشریات و رسانه های اصولگرایان، جناح اصلاحطلب را نقد کنیم و بالعکس.

البته این رسانه ها – اعم از خصوصی، دولتی و حاکمیتی- منافع و مصالح فردی، حزبی و سازمانی خود را داشتند و حرفهای ما را تنها تا زمانی که این خط قرمزها را تهدید نمی کردیم منعکس می کردند. حال آنکه اولین قدم برای بازتعریف اعتقادی، بازسازی سیاسی و بازنمایی اجتماعی ما، تعیین خط قرمزها و تفاوت های ما با دو قطب موجود سیاسی بود. همین مسائل ما را به سمت راه اندازی رسانه جدیدی برد که البته این کار در عمل آسان نبود، چراکه تکثیر بی رویه رسانه های دولتی و حاکمیتی، عرصه را بر رسانه های مستقل تنگ کرده است.

حاکمیتی و حربی شدن رسانه ها سبب فاصله گرفتن آنان از رسالت اصلی خود در زمینه اطلاع رسانی و آگاهی بخشی به مردم و دفاع از قوق و مطالبات آنان شده و چنانچه می بینیم، در عمل بسیاری از آنان مخاطبانشان را به مسیرهای انحرافی و افراطی در عرصه های مختلف، مخصوصا سیاست و فرهنگ می کشانند. به همین خاطر رهبر انقلاب در دیدار با دانشجویان به این موضوع اشاره کردند: «معرفتهاتان را بالا ببرید. عزیزان من! سقف معرفت خودتان را، سایتهای سیاسی و اوراق روزنامه‌ها و پرسه زدن در سایتهای گوناگون قرار ندهید؛ سقف معرفت شما اینها نیست.» (بیانات در دیدار با نخبگان سیاسی و علمی دانشجویی، ۱۶ مرداد ۱۳۹۱)

رسانه ای دانشجویی؛ در برابر رسانه های حاکمیتی

این معضل مخصوصا در چند سال اخیر به شکل مضاعفی رخ می نمایاند، چراکه علاوه بر خبرگزاری ها و روزنامه های دولتی، سایت های با پشتوانه دولتی و ظاهر غیردولتی شکل گرفته اند. همچنین نهادهای حاکمیتی و دستگاه های مختلف هم وارد عرصه رسانه شده و خبرگزاری، روزنامه و سایت های متعدد تحلیلی و خبری راه انداخته اند که گاه با اتکا به پول نفت، مواضع حزبی و حتی شخصی را آشکار و پنهان پوشش می دهند. ردپای اقتصاد نفتی در عرصه فرهنگ هم کاملا پیداست و همچون سینمای متکی به وام دولتی و سلیقه مدیر دولتی؛ رسانه های دولتی و حاکمیتی هم فراوان اند و عرصه اطلاع رسانی و آگاهی را به عرصه رقابت نهادهای دولتی و حاکمیتی با هم بدل ساخته اند. از رسانه های منتتسب به سپاه پاسداران گرفته تا اخیرا که وزارت اطلاعات هم در عرصه رسانه های تحلیلی و خبری وارد عمل شده است!

البته برخی رسانه های حزبی و جریانی هم هستند که به کانون های قدرت و ثروت وابسته اند و البته آنچه پوشش نمی دهند منافع انقلاب و مطالبات مردم است!

در این میان معدود رسانه های مستقلی هم هستند که علیرغم حضور جوانان پرشور و مستعد در عرصه سیاست، فرهنگ و  رسانه، در جذب مخاطب ناکام اند. از یک سو نه بودجه دولتی و حزبی دارند که به لحاظ کمی و کیفی نیروهای لازم را جذب کنند، نه آنقدر ارتباط با نهادهای دولتی و حاکمیتی دارند که آگهی تبلیغاتی جذب کنند و روی پای خود بایستند. از سوی دیگر به واسطه فقدان پشتوانه سیاسی، اگر هم حرکت اولیه موفقی داشتند، در ادامه از تیغ ممیزی و فیلتر و توقیف و دستگیر برخی مسئولان تنگ نظر در امان نمی مانند.

تعدد بیش از اندازه رسانه های خبری و تحلیلی که مد سیاسی این روزهای ماست، از یک سو به رکود و تکرار در فضای اطلاع رسانی دامن زده و از سوی دیگر با کمبود نیروی متخصص و متعهد به اخلاق رسانه ای و ارزشهای انقلابی همراه بوده است. معضل نخست، رخوت و رکود کنونی رسانه های سایبری را در پیش داشته چراکه قاطبه آن رسانه ها، اصولگرا و عموم آنها نیز متکی به بودجه های عمومی اند. وقتی خواستگاه اعتقادی و سیاسی و نیز آبشخور اقتصادی آنها یکی است، معلوم است که در عمل تفاوت چندانی با هم نخواهند داشت. تفاوت آنها منحصر به نرم افزار و قالب نرم افزاری سایت هاست که آن هم عموما چند الگوی تکراری هستند.

همچنان که در مرامنامه سایت «مبارزه» هم اشاره شده، هر رسانه در مسیر تثبیت خود با دو خطر عمده در ارتباط با جامعه مواجه است، نخست؛ خطر «افراط در نخبه گرایی» به قیمت دوری از مردم و دوم؛ خطر «افراط در عوام گرایی» و پیروی کورکورانه از توده ها. افراط نخست، جدا شدن از مردم و تجددگرایی کورکورانه را در پی دارد که آسیب جدی مطبوعات و روشنفکران ایران پیش از انقلاب بوده است. آفتی که متاسفانه در دوران پس از پایان جنگ تحمیلی و رحلت حضرت امام(ره) نیز مجددا رخ نمود، تا جایی که رسانه ها – و بویژه بخشی از رسانه های جریان خط امام(ره) که به اصلاحطلب موسوم شدند- دامان ملت را رها کرده به آغوش اندک نخبگان و چهره های مطرح – که عمدتا متجددمآب و غرب زده بودند- افتادند.

از سوی دیگر نباید به نام مردم گرایی به دام عوام گرایی افتاد. نباید به نام جلب مردم، اسیر مطالبات ظاهری و امواج زودگذر سیاسی و اجتماعی شد و از مطالبات اصیل و اصلی مردم منحرف شد. در عین حال نباید به نام مردمگرایی، مردم را فریفت و آنان را به دام خواسته های شخصی، گروهی و حزبی کشاند. می باید هم مطالبات واقعی و انقلابی مردم را بازشناخت و پی گرفت و هم نخبگان دلسوز و روشنفکران انقلابی را به مردم معرفی کرد تا از رهگذر پیوند آنان، جامعه به سوی پیگیری اهداف بلندمدت انقلاب اسلامی رهنمون شود. دانشجویان خط امام(ره) بر آنند که می توان هم با مردم بود و خواسته های آنان را دنبال کرد، و هم به تأکید بر وظیفه روشنگری و روشنفکری انقلابی، اصالت ها و روش های اصیل مطالبه را به آنان عرضه کرد تا در مسیر پیگیری آن مطالبات، کند، کورکورانه و کورمال کورمال قدم برنداریم.

رسانه ای ارزشی؛ در برابر بی اخلاقی ها

و اما درباره معضل نیروی حرفه ای. رسانه های مختلف با جذب افراد کم سواد و بی تجربه و آموزش های سطحی، این معضل را برطرف می کنند، که البته چاره بیچارگی است. حضور افراد غیرمتخصص در این رسانه ها به خصوص به نزول کیفی رسانه های مجازی منجر شده و ریزش مخاطبان را در پی داشته است. در نتیجه رسانه ها در مقام رقابت برای جذب مخاطب یا به رادیکالیسم سیاسی روی می آورند یا به تاکتیک های مطبوعاتی زرد و عامه پسند. حتی تلفیقی از این رویکردهای رادیکال سیاسی و شبه امنیتی با تاکتیک های زرد، به ژانر جدیدی از رسانه های خبری انجامیده که در صفحات فیسبوک چهره های سیاسی و منتسبان به آنها، می گردند تا عکس های عریان و نیمه عریان را جهت افشاگری منتشر نمایند!

این در حالی است که نص صریح بیانات حضرت امام(ره) خطاب به مطبوعات با چنین مفاسدی در تضاد است: «… (روزنامه ها) آزادند که فحش به مردم بدهند؟ آزادند که تهمت به مردم بزنند؟ همچو آزادی نمی تواند باشد. آزادی توطئه نمی تواند باشد. اگر روزنامه ای بخواهد توطئه بکند و راهی برود که دشمنهای یک ملت آن راه را می روند، ترویج بکند از کارهای دشمنهای یک ملتی اگر اینطور باشد، اینطور آزادیها را ملت ما نمی تواند بپذیرد.» (صحیفه امام، ج ‏۷، ص ۵۳۷)

و نیز می فرمایند: «اخبارى که مى‏نویسید، تیترهایى که هست، اینها را که در روزنامه‏ها آدم مى‏بیند، مى‏فهمد که این تیتر از کجا پیدا شده است، با چه مقصدى این را گذاشته‏اند. وگاهى آدم بعد که مى‏خواند، مى‏بیند مسئله این‏طور هم نبوده است؛ تیترش یک جور دیگر است، مسئله‏اش یک جور دیگر! ابتدا همه مردم نمى‏توانند همه روزنامه را تا آخر بخوانند، این تیترها را نگاه مى‏کنند مى‏بینند در تیترى که هست، چه فسادى واقع شده است یا چه صلاحى واقع شده است. اما آدم وقتى خود متن را مى‏خواند، مى‏بیند مسئله این‏طور نیست که این در تیتر هست. باید توجه کنید که این یک غِشّى است براى مسلمین که انسان در تیتر یک چیزى بنویسد و محتوا آن جور نباشد؛ نه به آن تندى باشد که- مثلًا در این تیتر هست، ونه به آن عظمت باشد که در این تیتر هست. این یک نحو غشّ است براى مسلمین. همان طورى که یک کاسبى روى متاعش یک چیز خوبى قرار مى‏دهد، روغن را روى آن یک مقدار روغن خوب مى‏ریزد [اما] آخرش فاسد است و این حرام است وغش است، همین‏طور چنانچه روزنامه این‏طور باشد که انسان تیترها را که نگاه کند ببیند این روزنامه خیلى روزنامه خوبى است یا مسائلى هست، مسائل مهمى مطرح هست، از آن طرف، کسى را انتقاد مى‏کنند که این آدم خبیث است، این‏طور است، اما وقتى آدم مى‏رود [متن را] نگاه مى‏کند، مى‏بیند مسئله این طورها هم نبوده است یا اگر بوده، به این شدت نبوده است. متن را این یک نحو غشّى است که شما با قلمهایتان‏ مى‏کنید. همان‏طور که این فروشنده روغنِ رو و زیرش با هم فرق دارد و غشّ است و حرام، این هم که تیترش با واقعش مخالف است، این هم غشّ است و حرام …» (صحیفه امام. ج ۱۴، صص ۴۰۰-۳۹۹)

این گونه بی اخلاقی های رسانه ای، فضای سیاسی کشور را هم تحت تأثیر قرار داده است. چنانچه رهبری هم امسال ضمن احساس خطر در این زمینه، هشدار دادند: «اینکه ما این همه عرض می کنیم، توصیه می کنیم، تأکید می کنیم، هم به مسئولین، هم به مردم، که خودتان را به مسائل فرعى سرگرم نکنید، براى خاطر این است. اینکه به مطبوعات، به رسانه‌ها، به روزنامه‌ها، به پایگاه‌هاى اینترنتى که امروز رواج پیدا کرده است، هى سفارش می کنیم که از وارد کردن حرفها و مطالب نادرست به فضاى ذهنى مردم پرهیز کنید، به خاطر این است. یک ملت باید درست حواسش را جمع کند، بداند پا کجا می گذارد – تقواى جمعى یعنى همین – بداند چه کار می خواهد بکند، مراقب باشد که از کجا ضربه متوجه او می شود…» (بیانات در دیدار با مردم قم، ۱۹ دی ۱۳۹۱)

همانگونه که امام خمینی(ره) در این باره خطاب به اصحاب رسانه می فرمایند: «من ارباب جراید و رسانه ها و گویندگان را نصیحت می کنم که دست از شایعه افکنی ها بردارند و مسائل بیهوده و مطالب دروغ را برای زیادشدن تیراژ پخش نکنند که اگر احساس توطئه و فساد شود، ملت با آنها به طور دیگر عمل می کنند. از آزادی سوء استفاده نکنید و مسیر ملت را رها ننمایید و از بزرگ نشان دادن وقایع کوچک بپرهیزید که صلاح ملک و ملت در آن است.» (صحیفه امام، ج ۹، ص۲۵۵)

با چنین دورنمایی؛ طبیعی است که هرکسی جرأت و جسارت حرکت رسانه ای مستقل را نخواهد داشت. رسانه ای که راه اندازیش مشکلاتی دارد و ادامه فعالیتش مشکلات بیشتر و موفقیتش در جذب مخاطب و رساندن پیام خود؛ مشکلات بسیار بیشتر. رسانه تحلیلی خبری دانشجویان پیرو خط امام(ره) در چنین شرایطی پا می گیرد و امیدوار است علیرغم هجمه های احتمالی رسانه های وابسته به جناح های سیاسی که یکدیگر را با اتهامات مختلف مورد هدف قرار می دهند، با مخاطب خود ارتباط صحیحی به دور از دعواهای اصحاب قدرت و ثروت برقرار کند. دعواهایی که از نطر بیانگذار انقلاب مذموم بود: «به همه آقایان من می‏گویم با هم جنگ نکنید. روزنامه‏ها را پر نکنید دوباره از بدگویی از هم و از انتقاد از هم. انتقاد غیر انتقامجویی است. انتقاد، انتقاد صحیح باید بشود. هر کس از هرکس می‏تواند انتقاد صحیح بکند. اما اگر قلم که دستش گرفت انتقاد کند برای انتقامجویی، این همان قلم شیطان است. اگر روی مصالح عامه، یک کسی به کسی اشکال می‏کند و همچون است که اگر خودش را بردارند یک کسی دیگر را اینجا بنشانند و همین حرفها را بزند خودش ناراحت نشود، این میزان دستش باشد که قلم دست شیطان است می‏نویسد یا دست رحمان است. زبان، زبان شیطان است یا زبان رحمان است.» (صحیفه امام، ج ۱۳، ص ۲۰۱ تا ۲۰۶)

و نیز در بدو بازگشت خود به شهر قم (۱۰ اسفند ۱۳۵۷) در مدرسه فیضیه می فرمایند: «روزنامه‏ها خودشان را اصلاح کنند؛ خیانت نکنند به اسلام و مسلمین، خون مظلومان ما را هدر ندهند، تبلیغات سوء را منعکس نکنند؛ توطئه‏ها را جلوگیری کنند لکن همۀ مردم در آراء آزاد[ند].» (صحیفه امام، جلد ۶، صص ۷-۲۷۶)

رسانه ای مبارز؛ در برابر رسانه های محافظه کار

جریان اصولگراییِ امروز به عنوان خلفِ جناح راستِ دهه شصت و هفتاد انقلاب، تلفیقی از رویکردهای زیر است:

-          رویکرد «محافظه کاری» در حوزه سیاسی و اجتماعی،

-          رویکرد شبه «لیبرال» در حوزه اقتصاد،

-          رویکرد «اسلام گرایی» در حوزه فرهنگ و سیاست خارجی (که البته ملغمه ای از رویکردهای محافظه کارانه سنتی تا رادیکال انقلابی درشاخه مختلف اصولگرایی را در بر می گیرد)،

بنابراین مهمترین معضل سیاسی اصولگرایان – که همان محافظه کاری باشد – دامن رسانه های آنان را هم می گیرد. در این شرایط در حال حاضر پرمخاطب ترین رسانه های اصولگرا، آنانی هستند که مطالب انتقادی تری را منتشر و نیز با تساهل و تسامح واکنش های مخاطبان را مدیریت می کنند(به عنوان مثال ممیزی حداقلی کامنتهای مخاطبان ذیل مطالب) وگرنه مابقی چاره ای جز تیترهای تند و یا زرد و نیز مطالب زرد و عامه پسند ندارند(بگذریم از اینکه برخی به دروغ و با صرف هزینه های بسیار، رنکینگ خود را بالا می برند!).

اما سایت «مبارزه» همچنان که عنوان آن – که برگرفته از پیام حضرت امام(ره) به مناسبت پایان جنگ و شروع جنگ فقر و غنا است – نشان می دهد، نسبتی با رسانه ها و رویکردهای محافظه کارانه مرسوم در میان شاخه های مختلف اصولگرایی ندارد. معمار کبیر انقلاب اسلامی در این پیام که یکی از واپسین و در عین حال مهمترین پیام های تاریخی ایشان است و پس از پذیرش قطعنامه به مانند چراغی روشنگر، انقلابیون را از تردید نجات داد، می فرمایند: «ملت عزیز ما ‌که مبارزان حقیقی و راستین ارزش‌های اسلا‌می هستند، به خوبی دریافته‌اند ‌که مبارزه با رفاه‌طلبی سازگار نیست؛ و آنها ‌که تصور می‌کنند مبارزه در راه استقلال و آزادی مستضعفین و محرومان جهان با سرمایه‌داری و رفاه‌طلبی منافات ندارد با الفبای مبارزه بیگانه‌اند. و آنهایی ‌هم ‌که تصور می‌کنند سرمایه‌داران و مرفهان بی‌درد با نصیحت و پند و اندرز متنبه می‌شوند و به مبارزان راه آزادی پیوسته و یا به آنان کمک می‌کنند آب در هاون می‌کوبند. بحث مبارزه و رفاه و سرمایه، بحث قیام و راحت‌طلبی، بحث دنیاخواهی و آخرت‌جویی دو مقوله‌ای ‌است ‌که هرگز با ‌هم جمع نمی‌شوند.» (پیام حضرت امام(ره) به مناسبت پایان جنگ و شروع جنگ فقر و غنا، مورخ ۲۹ تیر ۱۳۶۷)

و نیز در پاسخ به محافظه کارانی که آرمانگرایی و عدالتخواهی را افراط گرایی شکست خورده می پنداشتند، فرمود: «تنها آنهایی تا آخر خط با ما هستند ‌که درد فقر و محرومیت و استضعاف را چشیده باشند. فقرا و متدینین بی‌بضاعت گردانندگان و برپادارندگان واقعی انقلاب‌ها هستند. ما باید تمام تلاشمان را بنماییم تا به هر صورتی ‌که ممکن ‌است خط اصولی دفاع ‌از مستضعفین را حفظ کنیم. مسؤولین نظام ایران انقلا‌بی باید بدانند ‌که عده‌ای ‌از خدا بی‌خبر برای ‌از بین بردن انقلاب هر کس را ‌که بخواهد برای فقرا و مستمندان کار کند و راه اسلام و انقلاب را بپیماید فوراً او را “کمونیست” و “التقاطی” می‌خوانند. از ‌این اتهامات نباید ترسید. باید خدا را در نظر داشت، و تمام ‌هم و تلاش خود را در جهت رضایت خدا و کمک به فقرا به کار گرفت و ‌از هیچ تهمتی نترسید.» (همانجا)

بدین ترتیب ما دانشجویان و دانش آخوختگان پبیرو خط امام(ره) با عنایت به تکالیف سیاسی و شرعی خود و در عین توجه به مشکلات پیش رو، امید داریم رسانه تحلیلی خبری مان با حمایت دلسوزان راه رهبر کبیر انقلاب اسلامی، رشد یافته و در مسیر کمال گام بردارد؛ تا الگویی باشد برای رسانه های مستقل و انقلابی. رسانه ای که با عنایت به جمله پر معنای «تا مبارزه هست ما هستیم» حضرت امام(ره)، عنوان خود را «مبارزه» نهاده و در مسیر تحقق خط امام گام بر می دارد.