نگاهی به ارتباط آیت الله سیدعزالدین حسینی زنجانی و امام خمینی
آیت الله زنجانی از شاگردان خاص مرحوم علامه طباطبایی(ره) و مورد علاقه ایشان بودند تا آنجا که علامه طباطبایی(ره) در پی شهادت آیت الله مطهری(ره) وقتی از شاگردان خاص خود نام میبرد از سه نفر یاد میکنند: آیت الله شهید مطهری، آیت الله منتظری و آیت الله سید عزالدین زنجانی
«مبارزه» (رسانه تحلیلی خبری دانشجویان خط امام): عالمی از سلاله پاک پیامبر(ص) از میان ما رخت بر بست و در جوار رحمت بیکران الهی آرام گرفت. باور کردنی نیست و نمیتوان به راحتی آن را پذیرفت. قیافهای متین و آرام، لبخندهای نشاط بخش، سخنان دلنشین و چهرة نورانی و آرامش بخش ایشان، انسان را به یاد اولیای بزرگ دین میانداخت.
شمرده و حساب شده سخن میگفت و به سخن دیگران به خوبی گوش فرا میداد. وی در علوم مختلف اهل نظر بود مباحث فقه و اصول و فلسفه و تفسیر قرآن را بخوبی به علاقهمندان منتقل میکرد. امتیاز بزرگ ایشان بر برخی از فقیهان هم عصرش، تسلط به قرآن و مباحث الفاظ آن و بررسی و بیان اجتهادی واژههای قرآن بود. زیرا میفرمود تا مفسّر نتواند واژههای قرآن را به خوبی بفهمد توان فهم قرآن را نخواهد داشت.
ایشان از حدود ۴۰ سال پیش به تقاضای فراوان مریدان و علاقهمندان صاحب رساله بود. وی از معاریف محضر حضرت امام خمینی(س) بشمار میرفت و حضرت امام در دفتر اجازات خود که نام و خصوصیات افراد و معرّف آنان را مینوشتند دربارهی ایشان نوشتهاند: گیرنده: حجت الاسلام آقای حاج سید عزالدین امام زنجانی، معرّف: معروف هستند. حدود اختیارات: حسبیه، نصف؛ ۳ جمادی الاولی / ۹۰ (صحیفه امام، ج ۱، ص ۵۰۳)
حضرت آیت الله سید عزالدین زنجانی مورد توجه خاص حضرت امام(س) بودند. ایشان دو نامه یکی خطاب به آیت الله سید عز الدین زنجانی در تاریخ ۲۸ دی ماه ۱۳۵۷ از نوفللوشاتو نوشتند و از ایشان تقاضا کردند که چون در زنجان موقعیت فراهم است به آنجا بروند: لهذا از جناب عالی تقاضا میشود که در صورت عدم محذور شدید به زنجان تشریف ببرید و با راهنمایی خود، امور را اصلاح و با تشریک مساعی علمای اعلام و سایر محترمین مسائل مهمه را حل فرمایید. (همان، ج ۵، ص ۴۹۷)
و نامه دیگر خطاب به مردم زنجان در تاریخ ۲۰ بهمن ۱۳۵۷ در پی تقاضای آنان است که مرقوم فرمودند: دربارهی جناب مستطاب حجت الاسلام آقای سید عزالدین حسینی ـ دامت برکاته ـ که نوشته بودید، با ایشان مذاکره شد و قرار است ان شاء الله تعالی به زنجان بازگردند. (همان، ج ۶، ص ۱۲۰)
آیت الله زنجانی از شاگردان خاص مرحوم علامه طباطبایی(ره) و مورد علاقه ایشان بودند تا آنجا که علامه طباطبایی(ره) در پی شهادت آیت الله مطهری(ره) وقتی از شاگردان خاص خود نام میبرد از سه نفر یاد میکنند: آیت الله شهید مطهری، آیت الله منتظری و آیت الله سید عزالدین زنجانی
ایشان بعد از پیروزی انقلاب اسلامی به قصد اقامت به مشهد میروند و در آنجا ساکن میشوند و در کنار دروس فقه و اصول، به بیان مباحث تفسیر قرآن و فلسفه برای اقشار مختلف حوزه و دانشگاه میپردازند.
وی در میان فرهیختگان دانشگاهی از جایگاه ویژهای برخوردار بود و در مسجد امام صادق(ع) در خیابان دانشگاه مشهد اقامه نماز میکرد و به ارشاد و راهنمایی علاقهمندان مشغول بود، چنانکه هر روز جمع کثیری از اهل فضل و دانش به نماز ایشان میشتافتند.
مرحوم آیت الله العظمی زنجانی از شاگردان مبرز و مورد توجه حضرت امام در قم بودند، چنانکه ایشان در خاطراتشان آوردهاند: در ابتدای ورودم به قم حضرت امام، اسفار تدریس میفرمودند که از اول در این درس شرکت کردم. در اینجا تذکر این نکته را ضروری میدانم که از ابتدای آشناییام با حضرت امام، خلوص نیت عجیبی را در ایشان مشاهده کردم. خلوص نیتی که یادم نمیآید تا کنون مشابه آن را در دیگری دیده باشم. (پابه پای آفتاب، ج ۴، ص ۱۷۹)
مرحوم آیت الله زنجانی در زمان تحصیل در قم به بیماری حصبه دچار میشوند و حضرت امام شبی به عیادت ایشان میروند در حالی که حالشان خیلی خراب بود و خودشان دنبال دکتر دیگری میروند تا اینکه بهبودی نسبی مییابند و بعد امام منزل را ترک میکنند، و سپس وسایل انتقال به بیمارستان ایشان را فراهم میکنند. آیت الله زنجانی در این باره میفرماید: اینها فراموش شدنی نیست. به جدّ اطهرم سوگند، آن مقدار که حضرت امام در مدت بیماری به من مهربانی کردند و از من مراقبت فرمودند، اگر پدرم در قم بود، این مقدار از من مراقبت نمیکرد. (همان، ص ۱۸۲)
ایشان در بارهی خصوصیات حضرت امام میفرماید: یکی از ابعاد شخصیت ایشان که نقش مهمی در موقعیت آن بزرگوار داشت، تقید کامل آن مرحوم به حفظ سنن شرعی بود. در تعبد به مسائل شرعی و رعایت کامل سنن الهی، ایشان را واقعاً کم نظیر یافتم… حضرت امام مرتب در نماز جماعت ایشان (آیت الله خوانساری) شرکت میجستند… به محض اینکه نماز مغرب و عشاء تمام میشد، بلافاصله به حرم مشرف میشدند. یادم است که در قسمت بالاسر، به گونهای میایستادند که صورت مبارکشان مقابل دیوار قرار میگرفت و در این حالت کسی ایشان را نمیشناخت … هیچ کس نیست که بتواند ادعا کند که ایشان را در مجلس غیبت دیده است، تا چه برسد به اینکه نعوذ بالله، خود ایشان از کسی غیبت کرده باشد. (همان، ص ۱۸۹)
خدایا در این روز بزرگ و روز شهات امام هادی(ع)، این هادی امّت و محبوب دل مردم را در أعلی علیین جای ده و ما واماندگان از قافله را با اولیائت همراه فرما. یادش گرامی باد.
منبع: جماران