۱۱:۰۴ - ۱۳۹۲/۰۶/۴

ابعاد و پیامدهای مداخله امریکا در سوریه

10 سال از آخرین ورود به جنگ امریکا می‌گذرد و این روزها فشارها بر باراک اوباما، رییس‌جمهوری امریکا برای آغاز جنگی دیگر در منطقه خاورمیانه آغاز شده است. به نظر می‌رسد محور اصلی این جنگ نه‌تنها سقوط سوریه بلکه سقوط محور مقاومت در برابر اسراییل و تامین امنیت کامل اسراییل است. در این میان به نظر می‌رسد که در دولت امریکا یک شکاف عمیق درباره آغاز این جنگ وجود دارد.

مبارزه (رسانه تحلیلی خبری دانشجویان خط امام): ۱۰ سال از آخرین ورود به جنگ امریکا می‌گذرد و این روزها فشارها بر باراک اوباما، رییس‌جمهوری امریکا برای آغاز جنگی دیگر در منطقه خاورمیانه آغاز شده است. به نظر می‌رسد محور اصلی این جنگ نه‌تنها سقوط سوریه بلکه سقوط محور مقاومت در برابر اسراییل و تامین امنیت کامل اسراییل است. در این میان به نظر می‌رسد که در دولت امریکا یک شکاف عمیق درباره آغاز این جنگ وجود دارد.

باراک اوباما که تاکنون درباره وسوسه‌های جنگ افروزان مقاومت کرده بود، اینک تحت فشار بیشتر قرار دارد. منابع امنیتی امریکا و اروپا مدعی هستند که آژانس‌های اطلاعاتی ایالات متحده در بررسی‌های خود به این نتیجه رسیده‌اند که تسلیحات شیمیایی توسط دولت سوریه و علیه مخالفان به کار گرفته شده است. اما در سوی دیگر ماجرا، روایت متفاوت است. تلویزیون دولتی سوریه با استناد به تصاویر ماهواره‌یی روسیه، تاکید می‌کند که موشک‌های حامل گاز سمی از محل استقرار شورشیان در حوالی دمشق پرتاب شده‌اند. رسانه‌های رسمی سوریه همچنین از پیدا شدن جنگ‌افزارهای شیمیایی در تونلی متعلق به شورشیان در محله جوبار در نزدیکی دمشق خبر داده‌اند که دولت سوریه می‌گوید متعلق به عربستان سعودی است. درحالی که هنوز تردیدها درباره آغاز جنگ وجود دارد، برخی، گمانه‌زنی درباره نوع و دامنه حملات را آغاز کرده‌اند.

در میان گزینه‌های نظامی گوناگونی که توسط مقامات نظامی امریکا پیشنهاد شده است، چند هدف به نظر می‌رسد: ۱- حمله موشکی به واحدهای ارتش سوریه است که مخالفان سوری مدعی هستند مسوولیت اجرای حملات شیمیایی را برعهده داشتند. ۲- حمله موشکی به تاسیسات نیروی هوایی و موشک‌های بالستیک سوریه به گزارش رویترز، تاکتیک احتمالی امریکا این است که چنین حملاتی را از طریق ناوها و هواپیماهای جنگی خود از خارج از حریم هوایی سوریه آغاز کند تا از سیستم دفاع ضدهوایی سوریه هم در امان بماند. اما برخی نیز معتقدند احتمال جنگ نیابتی یکی از همپیمانان امریکا نیز بالاست. قرار است فرماندهان ارشد نظامی امریکا و همپیمانان غربی‌اش (بریتانیا، فرانسه، آلمان و کانادا) در کنار همتایان خود از ترکیه، عربستان سعودی و قطر و در اردن گرد هم بیایند تا درباره جزییات عملیات احتمالی علیه سوریه به بحث بنشینند. این نشست از دو ماه پیش برنامه‌ریزی شده بود، اما تحولات اخیر اضطرار ویژه‌یی به آن بخشیده است.

احتمال پیشقراولی یکی از این کشورها در جنگ احتمالی یا همکاری نظامی تعدادی یا همه آنها وجود دارد اما وزیر اطلاع‌رسانی سوریه تاکید کرد: فشارهای جدید امریکا به سوریه وقت تلف کردن است و ما هرگز از مبارزه با تروریسم دست نخواهیم کشید. وی همچنین از کشف سلاح‌های عربستانی حاوی مواد شیمیایی در اطراف دمشق خبر داد. الزعبی در ادامه خاطرنشان کرد: حمله به سوریه برای هیچ کس و در هیچ شرایطی سرگرمی نیست چرا که این امر پیامدهای بسیار خطرناکی به دنبال دارد و آتش این جنگ و شعله‌های آن در نهایت تمام منطقه خاورمیانه را خواهد سوزاند. نگرانی عمده بسیاری از ناظران بیطرف این است که همزمان با جنگ در سوریه، دگرگونی در کشورهای شمال آفریقا، موج فتنه طایفی و مذهبی در خاورمیانه اوج می‌گیرد براساس برخی گمانه‌زنی و پیش فرض‌های مطالعاتی و سیاسی، این جنگ می‌تواند به تقسیم سوریه منجر شود، که این تجزیه مانند دومینو منطقه خاورمیانه را دربرمی‌گیرد. بلافاصله پس از آغاز جنگ در سوریه، بحران لبنان شدت می‌گیرد، این در حالی است که بحران در عراق ادامه دارد و در نهایت این جنگ و بحران‌ها می‌تواند منجر به طرح تقسیم خاورمیانه و ایجاد حاکمیت‌های طایفی در مرزهای جغرافیایی کوچک‌تر شود. البته این تحلیل مخالفان خاص خود را دارد. اول اینکه شعله‌های این جنگ، دامن اسراییل را هم می‌تواند بگیرد و دوم آنکه اگر چنین فرضی در خاورمیانه و شمال آفریقا شکل بگیرد حداقل معنایش آن است که کشورهای جدید براساس مذهب و قومیت پدید می‌آیند. مخالفان این تحلیل معتقدند که امریکا نمی‌تواند تجزیه کشورها در منطقه را دنبال کند، چون چاشنی طرح تقسیم امریکایی بدون شک و بی‌هیچ تردیدی جنگ مذهبی بین شیعه و سنی و گسترش آن با جامعه مسیحی در خاورمیانه است. این جنگ همان هدف اصلی افراط‌گرایان منطقه است در نتیجه دردسر مقابله با این واحدهای کوچک بیشتر از وجود کشورهای بزرگ‌تر و قوی‌تر در منطقه است.

بازی سیاسی در زمین سوریه - محمدعلی مهتدی

عکس‌ها و فیلم‌هایی که از حمله شیمیایی منتشر شده است با زاویه بسته گرفته شده و همه از طرف مخالفان بوده است. و نمی‌توان ابعاد حادثه یا لوکیشنی که در آنجا این عکس‌ها و فیلم‌ها تهیه شده است را دید. با توجه به مساله تکنولوژی‌های روز دنیا این مساله بیشتر یک جنجال تبلیغاتی است. حتی در مصاحبه‌یی که وزیر اطلاع‌رسانی سوریه با رسانه‌ها داشت در برابر سوال مجری درباره وقوع چنین حادثه‌یی جوابی نمی‌توانست دهد. زیرا احتمال می‌رود که کل مساله سیاسی باشد، اما وی اعلام کرد که ما به عنوان دولت سوریه هرگز این کار را صورت نخواهیم داد. با توجه به اینکه بازرسان سازمان ملل وارد دمشق شدند و در آنجا مستقر بودند، بعید است دولت سوریه از سلاح شیمیایی استفاده کند و به دست خودش، خودش را محکوم کند. این مساله تنها دستاویزی برای غرب است به ویژه پیشروی‌هایی که ارتش سوریه در هفته‌های اخیر داشته است. از دید امریکا بحث توازن مهم‌ترین مساله است. آنها به دنبال توازن میان ارتش سوریه و مخالفان هستند که اگر قرار باشد در کنفرانس ژنو۲ روبه‌روی هم قرار گیرند در موقعیتی برابر باشند. در حال حاضر بهانه‌یی ایجاد شده است تا از این راه به ارتش سوریه ضربه زنند تا توازن برقرار کنند. مشاوران اوباما بناست در جلسه‌یی امکان حمله به سوریه را بررسی کنند. امریکا چنانچه بخواهند حمله کنند به شکل افغانستان یا عراق نخواهد بود، زیرا اکنون توان جنگ رودررو در ارتش امریکا وجود ندارد. امریکا اگر بخواهد اقدامی صورت دهد، آمادگی دارد تا با استفاده از موشک‌های کروز مواضعی از ارتش این کشور را مورد هدف قرار دهد. از طرفی نیز ایران هشدار داده است که امریکا دست به بازی خطرناکی در منطقه نزند. اما این سوال وجود دارد که اگر حمله‌یی به سوریه صورت گیرد آیا همپیمانان آن وارد جنگ خواهند شد؟ آیا باران موشک به سمت اسراییل روانه خواهد شد یا مواضع امریکا در منطقه مورد هدف قرار خواهد گرفت؟در این باره سناریوهای زیادی دیده شده است، همین موضوع غرب و اسراییل را از دخالت نظامی در سوریه باز ‌داشته زیرا احتمال اینکه حمله به سوریه جنگ منطقه‌یی را در پی داشته باشد بسیار است. سناتور جان مک‌کین در آخرین اظهارات خود مدل حمله موشکی اسراییل به سوریه را مطرح کرده است و عدم پاسخگویی ارتش سوریه و همپیمانان آن به این حملات نشان از کارآمد بودن این شیوه دارد. اما این سوال وجود دارد که آیا این حمله صورت می‌گیرد یا خیر؟ این بستگی به این دارد که محافل امریکا تا چه اندازه به این تحلیل اهمیت دهند، زیرا یک اشتباه محاسباتی می‌تواند دامن کل منطقه را بگیرد. از سوی دیگر روسیه در کنار سوریه ایستاده است و اجازه نمی‌دهد به سادگی این اتفاق رخ دهد. تهدید امریکا برای زدن سوریه جنگ روانی است و می‌خواهد روحیه جناح مقابل ارتش را تقویت کند. تفاهم دو طرف مانع از آن خواهد شد که منطقه در جنگ فرو رود و زمینه را برای کنفرانس ژنو۲ آماده کند.

بازی سوریه متفاوت است - محمدعلی سبحانی

بحث حمله شیمیایی و کشته شدن تعداد زیادی از مردم بی‌دفاع سوریه در یک منطقه کاملا مسکونی که تحت کنترل مخالفان سوری بوده است افکار عمومی جهان را به شدت جریحه‌دار کرد و مسائل را در سوریه بسیار نگران‌کننده‌تر از قبل کرده است. طبیعی است که چنین رخدادی عکس‌العملی را در عالی‌ترین سطح ممکن می‌طلبد. با این وجود در خصوص سوریه واقعیت میدانی بسیار متفاوت است. این واقعیت میدانی باعث شده تا به راحتی نتوان اقدام بین‌المللی صورت داد نقطه نظرات نیز در جامعه جهانی کاملا متفاوت و مجزاست. امریکا، دولت سوریه را محکوم می‌کند و روسیه در این خصوص تردید دارد و می‌گوید که کار مخالفان بوده است. این تفاوت دیدگاه اجازه اجماع برای یک عکس‌العمل بین‌المللی را نمی‌دهد. اما اگر بخواهند کشورهای دیگر اقدامی صورت دهند، نمی‌دانند که پس از سرنگونی اسد چه اتفاقی می‌افتد. طبیعتا این واقعیت‌ها به گونه‌یی است که با وجود حضور اوباما در کاخ سفید این امر بعید به نظر می‌رسد. با این وجود ما به طور قطع با هر گونه مداخله در سوریه مخالفیم. من می‌گویم هم تروریست‌ها در سوریه هستند و هم دولت سوریه نیز دست به اقدامات خارج از عرف زده است. اما همه نیروها در داخل ایران با دخالت نظامی در منطقه مخالف هستند و من آن را مضر با منافع‌مان می‌دانم. ایران باید ضمن محکوم کردن هرگونه دخالت در راستای وحدت نیروهای منطقه گام بردارد و اگر هم موفق نشد باید موضعی قابل دفاع داشته باشد. ایران باید به عنوان میانجی وارد سوریه شود. دولت جدید باید مواضع دولت قبل را اصلاح کند.باید به طرحی فکر کند که همه نیروهای سیاسی که سبقه تروریستی نداشته‌اند را گرد هم جمع کند. متاسفانه بر اثر بحران سوریه، لبنان نیز با مشکلاتی روبه‌رو شده است وما باید مرزهایمان را روشن کنیم. باید هرگونه خشونت را محکوم کنیم.

برتری دولت سوریه - حسین شیخ‌الاسلام

معارضین در صحنه نبرد سوریه کم آورده‌اند و می‌خواهند به نوعی مظلوم‌نمایی کنند. الان در میدان، حکومت سوریه برنده است. سوریه اکنون ۹۰ هزار بسیجی دارد و این بسیجی‌ها در سوریه تعیین‌کننده شده‌اند.ارتش در گذشته پاکسازی می‌کرد و شورشیان به نقطه‌یی دیگر می‌رفتند و ارتش نمی‌توانست مواضع خود را حفظ کند. اما با ایجاد بسیج در محله در هر کدام از محلات سوریه خود محلی‌ها حفاظت از آن را برعهده دارند.ایران نقش اساسی در این ایده داشته است. بسیج ایده‌‌یی است که از انقلاب ایران گرفته شد و پس از پیاده‌سازی این ایده وضع ارتش سوریه بهبود یافت.اکنون تروریست‌ها در سوریه پیچک خورده‌اند به علاوه اینکه بین خودشان درگیری وجود دارد و اشتباهات زیادی را مرتکب شده‌اند و هر کدام از آنها یک چیز می‌خواهند. برخی حکومت سکولار، برخی حکومت اسلامی و… تروریست‌ها با وحشی‌بازی‌هایی که درآوردند چهره خود را نشان دادند. اکنون از هر سوری بپرسی بشار اسد را می‌خواهید یا تروریست‌ها را قطعا می‌گویند بشار. از نظر سیاسی وضع دولت سوریه بهبود یافته است. طرح امریکایی‌ها در استفاده دولت سوریه از سلاح شیمیایی به هیچ عنوان منطقی نیست زیرا بازرسان به درخواست سوریه در این کشور به سر می‌برند و چگونه می‌توانند جلوی بازرسان از سلاح شیمیایی استفاده کنند.خود شورشیان در این امر دست داشتند تا به این وسیله امریکا را برای دخالت نظامی تحریک کنند. اما سوریه از ضدهوایی بسیار خوبی برخوردار است و از طرفی دیگر سوریه برای روسیه بسیار حائز اهمیت است زیرا اکثر بنادر روسیه در زمستان یخبندان است و اگر پایگاه مدیترانه‌یی سوریه را از دست دهد باید از تنگه بوسفر و داردانل عبور کند که تحت کنترل ناتوست، از همین رو پایگاه مدیترانه روسیه برای این کشور حیاتی است. با این وجود می‌توان گفت روسیه با موضوع سوریه در صحنه بین‌المللی زنده شد، روس‌ها پیش از این سر مساله لیبی در جامعه جهانی خنثی بودند ولی اکنون نقش تعیین‌کننده در دنیا ایفا می‌کنند. پوتین اقتدارگراست و می‌خواهد عظمت قوم اسلاو را به آنها برگرداند.

صدور مجوز بازرسی از حومه دمشق

وزارت امورخارجه سوریه در بیانیه‌یی اعلام کرد: توافق بین دمشق و سازمان ملل اجازه ورود بازرسان بین‌المللی به حومه دمشق را در راستای تحقیق درباره استفاده از سلاح شیمیایی صورت گرفته است. به گفته این مسوول سوری، تفاهم مشترک در دیدار صبح یکشنبه ولید المعلم، وزیر امور خارجه سوریه و آنگلا کین، نماینده عالی سازمان ملل در امور خلع سلاح به دست آمده است. در این دیدار وزیر امور خارجه سوریه بر آمادگی این کشور برای همکاری با گروه بازرسان تاکید کرده است تا مشخص شود ادعاهای گروه‌های تروریستی درباره استفاده نیروهای سوریه از سلاح شیمیایی در غوطه شرقی دروغ است.

گفت‌وگوی وزرای خارجه امریکا- سوریه

آسوشیتدپرس خبر داد جان کری، وزیر خارجه امریکا با ولید معلم، وزیر خارجه سوریه گفت‌وگوی تلفنی داشته است. کری در این تماس تلفنی که روز پنجشنبه پس از جنایت شیمیایی چهارشنبه شب رخ داده، گفته است در صورتی که حکومت سوریه همان‌گونه که مدعی است چیزی برای پنهان کردن ندارد پس باید به صورت فوری و بدون مانع‌سازی، دسترسی بازرسان سازمان ملل متحد به منطقه محل حمله شیمیایی در سوریه را امکان‌پذیر کند. روابط رسمی دیپلماتیک میان واشنگتن و دمشق تاکنون قطع ن شده است گرچه امریکا ۱۸ ماه پیش سفارت خود را در دمشق تعطیل کرد.

جنگ فرسایشی به نفع امریکاست

ادوارد لوت واک در روزنامه نیویورک‌تایمز به تحلیل بحران سوریه و پیامدهای آن برای امریکا پرداخته، می‌نویسد ادامه جنگ داخلی در سوریه به شرط عدم پیروزی هر یک از طرفین بیش از سایر گزینه‌ها به نفع امریکاست. به ادعای این تحلیلگر امریکایی اگر دولت سوریه بر شورشیان پیروز شود و کنترل کامل کشور را به دست بگیرد، این اتفاق (برای امریکا) خطرناک خواهد بود. اما پیروزی شورشیان نیز برای امریکا و بسیاری از متحدان آن در اروپا و خاورمیانه خطرناک خواهد بود. این به خاطر آن است که گروه‌های افراطی که برخی از آنها وابسته به القاعده هستند، موثرترین نیروهای جنگجو در سوریه به شمار می‌آیند. اگر گروه‌های شورشی بتوانند پیروز شوند، قطعا می‌کوشند دولتی تشکیل دهند که دشمن امریکا باشد. با توجه به این شرایط، ‌نتیجه قطعی برای هر یک از طرف‌ها برای امریکا قابل قبول نیست. تنها یک نتیجه هست که احتمالا به نفع امریکاست و آن به طول انجامیدن نامحدود این درگیری است. به نوشته ادوارد لوت واک، حفظ این بن‌بست باید هدف امریکا باشد و تنها روش برای رسیدن به این هدف، مسلح کردن شورشیان است آن هم زمانی که نیروهای اسد در حال پیشروی هستند. با این حال چنانچه شورشیان هم توانستند برتری نسبی کسب کنند، امریکا باید ارسال سلاح برای آنها را متوقف کند. البته این راهبرد نزدیک به سیاستی است که دولت اوباما تاکنون در پیش گرفته است.

منبع: اعتماد

:::