۱۱:۲۰ - ۱۳۹۲/۰۹/۵ گزارش دکتر توفيقي از عملكرد 100 روزه وزارت علوم:

اصلاح فضای امنیتی و موانع فعالیت تشکل‌های دانشجویی

متاسفانه یکی از مهم‌ترین محورهای نارضایتی که عمدتا توسط دانشجویان به وزارت علوم منعکس شد، شکایت از حاکم بودن فضای امنیتی و در نتیجه کاهش فعالیت تشکل‌های دانشجویی بود. به همین علت در نخستین روزهای شروع به فعالیت وزارت علوم نشستی با کلیه مدیران حراست دانشگاه‌ها برگزار شد و ضرورت بازنگری در سیاست‌ها و برنامه‌های امنیتی متناسب با شرایط جدید پس از انتخابات تبیین و تشریح شد.

مبارزه (رسانه تحلیلی خبری دانشجویان خط امام): جعفر توفیقی به مدت ۷۱ روز سرپرستی وزارت علوم را برعهده داشت. توفیقی در این مدت با وجود همه فشارها و سنگ‌اندازی‌ها، رسیدگی به مطالبات دانشگاهیان را در صدر برنامه‌های خود قرار داد تا در حال حاضر یکی از پر رنگ‌ترین و پربارترین گزارش‌های ۱۰۰ روزه دولت مربوط به وزارت علوم باشد. انتخاب وزیر برای وزارت علوم در این دوره براساس نظرات کارگروهی صورت گرفت که بعد از انتخابات اقدام به بررسی و شناسایی مناسب‌ترین گزینه‌ها برای اداره وزارت علوم کرده بود. این کارگروه همچنین بر اساس گزارش‌های رسیده از دانشگاهیان محور اصلی‌ترین اقدامات در دانشگاه‌ها را مورد بررسی قرار داده بود. رضا فرجی دانا، جعفر توفیقی، جعفر میلی منفرد، که در حال حاضر هر سه در وزارت علوم در سمت وزیر، مشاور وزیر و معاون آموزشی حضور دارند، از انتخاب‌های این کارگروه بودند. تنش‌های انتخاب وزیر علوم در این دوره و رای منفی مجلس به جعفر میلی منفرد نخستین گزینه معرفی شده از سوی رییس‌جمهور، به سرپرستی ۷۱ روزه جعفر توفیقی در وزارت علوم منجر شد. بعد از آمدن توفیقی به وزارت علوم دانشگاهیان سراسر کشور مطالبات خود را به گوش سرپرست وزارت علوم رساندند. توفیقی اگرچه در آن زمان با پر رنگ شدن احتمال معرفی‌اش به مجلس به عنوان وزیر جلسه رای اعتماد را پیش رو داشت، اما حساسیت این موضوع باعث نشد او رسیدگی به مطالبات انباشت‌شده دانشگاهیان طی هشت سال گذشته را به بعد از جلسه رای اعتماد موکول کند. اقدامات و عملکرد توفیقی در مدت ۷۱ روز سرپرستی به همان اندازه که جمعیت میلیونی دانشگاهیان را راضی کرد و پاسخگوی مطالبات دانشگاهیان بود، بهانه‌یی به دست مخالفان داد برای افزایش فشارها به سرپرست وزارت علوم و تنگ کردن عرصه برای معرفی توفیقی به مجلس از سوی رییس‌جمهور. نهایتا این فشارها و سنگ‌اندازی‌ها از سوی گروهی اندک در مجلس و یکسری از رسانه‌ها، وزارت علوم را از حضور جعفر توفیقی در سمت وزیر محروم کرد تا نهایتا رضا فرجی دانا به عنوان یکی دیگر از گزینه‌های پیشنهادی کارگروه، راهی وزارت علوم شود. حضور ۷۱ روزه توفیقی در وزارت علوم اما منجر به این شد که پایه و بنیان بسیاری از تغییر و تحولات اساسی در آموزش عالی گذاشته شود. در ادامه خلاصه‌یی از مهم‌ترین اقدامات ۱۰۰ روز اول وزارت علوم براساس محورها و جمع‌بندی صورت گرفته از سوی جعفر توفیقی برای ارائه به رییس‌جمهور آورده شده است.

جمع‌بندی مطالبات دانشگاهیان

جعفر توفیقی در گزارش عملکرد صد روزه وزارت علوم می‌آورد: «بعد از انتخابات خرداد ۹۲ جمع کثیری از دانشگاهیان از دانشگاه‌های سراسر کشور به صورت فردی و دسته جمعی نسبت به شناسایی نقاط ضعف و آسیب‌های آموزش عالی کشور اقدام کردند و نتایج را به صورت مطالبات خود به ستاد دکتر روحانی منعکس کردند، تا جایی که فرهنگستان علوم نیز، که جمع کثیری از نخبگان علمی کشور را در خود جای داده است، با درک شرایط پس از انتخابات نسبت به جمع‌بندی و انعکاس مطالبات خود اقدام کرد. از این رو اولویت‌بندی و پاسخگویی به این مطالبات در دستور کار فعالیت‌های ۱۰۰ روز اول وزارت علوم قرار گرفت.»

تبیین و ترویج دیدگاه‌های دولت تدبیر و امید

در همان روزهای اول شروع به کار وزارت علوم، نشستی با حضور کلیه روسای دانشگاه‌ها و موسسات پژوهشی و فناوری تشکیل شد و دیدگاه‌ها و رویکردهای جدید دولت تدبیر و امید تشریح شد و از همه مدیران آموزش عالی خواسته شد با درک شرایط جدید پس از انتخابات و توجه به مطالبات مردم و دانشگاهیان رفتارهای مدیریتی خود را سازگار کنند. همچنین در ادامه با حضور وسیع در عرصه رسانه‌های عمومی به ویژه روزنامه‌ها و سایت‌های خبری و با حضور در بعضی از دانشگاه‌ها، به تبیین و تشریح و ترویج رویکردهای جدید حاکم بر مدیریت آموزش عالی پژوهش و فناوری کشور پرداخته شد که خوشبختانه روز به روز استقبال جامعه دانشگاهی و علمی کشور رو به فزونی گرایید و شور و نشاط و امید حاصل از انتخابات خرداد ۹۲ در دانشگاه‌ها تداوم یافت.

تغییر روسای دانشگاه‌ها و معاونان ستادی

همچنین با توجه به نارضایتی‌های انباشته شده از برخی مدیریت‌های دانشگاهی و احتمال بروز اعتراضات در شروع سال تحصیلی به‌طور خیلی محدود اقدام به تعویض چهار رییس دانشگاه شامل دانشگاه علامه طباطبایی، دانشگاه صنعتی اصفهان، دانشگاه یاسوج و دانشگاه علوم اقتصادی شد که خوشبختانه در تمام موارد نیروهای معتدل و همسو با رویکردهای دولت جدید و همراه با مطالبات دانشگاهیان جایگزین روسای قبلی شدند که این امر مورد استقبال دانشجویان، اعضای هیات علمی و کارکنان قرار گرفت. درباره سایر دانشگاه‌ها نیز هیات‌هایی برای ارزیابی و تهیه گزارش از وضعیت دانشگاه‌ها اعزام شد که در حال بررسی وضعیت مدیریت دانشگاه‌ها و تهیه گزارش هستند. همچنین با توجه به ضرورت‌های موجود اغلب معاونان ستادی نیز به تدریج با نیروهای همسو جایگزین شدند.

ارزیابی وضع موجود آموزش عالی

با توجه به تجارب موجود و گزارشات رسیده از دانشگاه‌ها، مهم‌ترین آسیب‌ها و نقاط ضعف موجود در نظام آموزش عالی شناسایی شده و در برنامه ۱۰۰ روز اول به دولت تقدیم شد. از جمله کاهش جمعیت ۱۸ تا ۲۴ سال داوطلبان ورود به دانشگاه و در نتیجه خالی ماندن بخش زیادی از ظرفیت‌های ایجاد شده به ویژه در دانشگاه‌های غیردولتی غیرانتفاعی که بازنگری در برنامه توسعه آموزش عالی را ضروری می‌کند. همچنین رسیدگی به کسری بودجه دانشگاه‌ها و همکاری با سازمان مدیریت برای رفع مشکلات احتمالی در سال ۹۲ در اولویت قرار گرفت. رسیدگی به نابسامانی‌های موجود در پردیس‌های خودگردان دانشگاه‌ها که با شهریه‌های بسیار بالا خارج از کنکور سراسری اقدام به پذیرش دانشجو می‌کنند. متاسفانه در سفرهای استانی مجوزهای زیادی برای تاسیس دانشگاه‌های دولتی جدید در کنار دانشگاه‌های دولتی موجود بدون کوچک‌ترین توجه به منابع مالی و انسانی و زیرساخت‌های شهری صادر شده است که وزارت علوم و دولت را با مشکلات جدی روبه‌رو خواهد کرد. تجدید نظر در روش اعزام دانشجو به خارج که در مواردی بدون ضوابط علمی صورت گرفته و موجبات نارضایتی داوطلبان زیادی را فراهم کرده است. متاسفانه اختلافات موجود بین معاونت علمی و فناوری رییس‌جمهور و وزارت علوم، تحقیقات و فناوری در دولت قبل باعث شد قانون بسیار خوب حمایت از شرکت‌های دانش بنیان به مدت سه سال بدون عملکرد باقی بماند. در جهت حل این مشکل در دولت جدید کمیته مشترکی برای رفع موانع موجود و عملیاتی کردن قانون مزبور تشکیل شده است که می‌تواند در تحقق قانون برنامه پنجم برای تاسیس ۲۰۰۰۰ شرکت دانش بنیان بسیار موثر باشد.

تمرکززدایی

متاسفانه در هشت سال گذشته اختیارات زیادی از دانشگاه‌ها سلب شده و در وزارت علوم متمرکز شده است. از جمله ایجاد تمرکز در روش پذیرش دانشجویان دکترا که موجب اعتراضات اکثر دانشگاهیان را فراهم کرده بود و خوشبختانه به سرعت مورد تجدید نظر قرار گرفت و از سال ۹۴ با شیوه جدید غیر متمرکز دانشجویان دکترا پذیرش خواهند شد. همچنین تجدیدنظر در آیین‌نامه مدیریت دانشگاه‌ها با رویکرد واگذاری اختیارات بیشتر به دانشگاه‌ها و مشارکت بیشتر دانشگاهیان در دست اقدام است. با توجه به نقش حساس هیات امناء در مدیریت دانشگاه‌ها، بازنگری در ساختار و ترکیب هیات امنا در دست اقدام است.

برنامه‌ریزی

در کنار امور جاری مهم‌ترین اسناد بالا دستی نظام علمی کشور شامل سند چشم‌انداز، سیاست‌های کلی نظام در علم و فناوری، قانون برنامه پنجم توسعه، نقشه جامع علمی کشور، سند دانشگاه اسلامی، قانون جدید وزارت علوم و بیانات مقام معظم رهبری مورد تحلیل محتوا قرار گرفت و متناسب با اولویت‌ها موضوعات راهبردی استخراج و نسبت به تهیه برنامه‌های عملیاتی اقدام شد که این برنامه برای اخذ رای اعتماد به مجلس شورای اسلامی ارائه شد که خوشبختانه بر اساس نظر مرکز پژوهشهای مجلس صددرصد منطبق با اسناد بالا دستی بود.

دانشجویان محروم از تحصیل و اساتید بازنشسته

متاسفانه یکی از چالش‌های مهم در ۸ سال گذشته، دانشجویان محروم از تحصیل بودند که به دانشجویان ستاره‌دار معروف شده‌اند. برای رسیدگی به اعتراضات این دانشجویان، کمیته‌یی در سطح ستاد با حضور مسوولان ذی‌ربط تشکیل و موظف شد با استفاده از استعلام‌های وزارت اطلاعات و اختیارات وزارت علوم به مطالبات این دانشجویان رسیدگی و اتخاذ تصمیم کند. خوشبختانه در اغلب موارد وضعیت به گونه‌یی بود که با اخذ تعهد جزیی در سازمان سنجش این دانشجویان به تحصیل بازگشتند. همچنین درباره رسیدگی به اعتراضات اساتید بازنشسته نیز کمیته مخصوصی در وزارتخانه تشکیل شده و مواردی که محرز شد بازنشستگی خارج از ضوابط و مقررات انجام گرفته ، نسبت به بازگشت آنان به کار اقدام خواهد شد.

کاهش فضای امنیتی و حراستی

متاسفانه یکی از مهم‌ترین محورهای نارضایتی که عمدتا توسط دانشجویان به وزارت علوم منعکس شد، شکایت از حاکم بودن فضای امنیتی و در نتیجه کاهش فعالیت تشکل‌های دانشجویی بود. به همین علت در نخستین روزهای شروع به فعالیت وزارت علوم نشستی با کلیه مدیران حراست دانشگاه‌ها برگزار شد و ضرورت بازنگری در سیاست‌ها و برنامه‌های امنیتی متناسب با شرایط جدید پس از انتخابات تبیین و تشریح شد. در این نشست بر اهمیت نقش ادارات حراست در تامین فضای باز سیاسی و ترویج آزاداندیشی و آزادی بیان برای رشد و شکوفایی استعدادهای دانشجویان تاکید شد. همزمان این دیدگاه‌ها در عرصه رسانه‌های عمومی نیز تبیین و ترویج شد.

 منبع: اعتماد

:::::